Uçak korkusunu alkolle yenmeye kalkmayın
Uçak korkusu olan bazı kişiler uçağa binebilirken, bazıları kesinlikle binememektedir. Uçağa binebiliyor olsa bile bu kişiler uçağa binmekten mümkün mertebe kaçınır. Bu yüzden uçak korkusu olan kişilerin hayatları zaman zaman zor ve kısıtlayıcı bir hal alabilir. Uçuş korkusu olan kişiler için uçağa binme olasılıklarını ortaya çıkaracak durumlar bile kaygı yaratmaya başlar. Örneğin yurtdışında yapılacak bir iş toplantısının haberini duymak, uçak korkusu olan bir kişiyi çok kaygılandırır. Uçak korkusu olan kişiler mümkün olduğunca toplantılarını, tatillerini karayoluyla ulaşabilecekleri yerlerde planlar.
Uçak korkusu olup da uçağa binebilen kişiler, uçuş öncesinde ve uçuş sırasında çok kaygılanır ve korkar. Yüksek kaygı düzeyi bu kişilerin çeşitli bedensel belirtiler yaşamalarına da neden olur. Bu belirtiler; kalp çarpıntısı, nefes alamama, ağız kuruluğu, terleme, yutkunma, titreme ve baş dönmesidir. Bu bedensel belirtilere ek olarak, can kaybı korkusu, huzursuzluk hissi, kontrolünü kaybetme korkusu gibi belirtiler de görülebilir.
Uçak korkusunun nedenleri
Uçak korkusu nedenleri iki gruba ayrılır. Birinci grup, geçmişte uçmayla ilgili travmatik deneyimler yaşamış ya da yaşayan kişilere tanık olmuş kişilerden oluşur. Örneğin, daha önceki bir uçuşunda şiddetli bir türbülans yaşamış bir kişi o gün yaşadığı korkuyu bir türlü atlatamaz. Her uçağa binmesi gerektiğinde aynı korkuyu yaşar ve her uçuşta aynı duruma maruz kalacağını düşünür. İkinci gruptaki kişiler, bilinçdışı nedenlerle uçağa binmekten korkar. Örneğin, daha önce hiç uçağa binmemiş bir kişi de uçaktan korkabilir. Bu kişi yaşadığı bilinçdışı can kaybı korkusunu uçağa yansıtmış olabilir.
Uçak korkusu tedavi edilebilir mi?
Her fobinin tedavisi vardır. Uçak korkusu kısa süreli bir psikoterapiyle kolayca tedavi edilebilir. Uçak korkusu olan insanların uçmayla ilgili gerçekçi olmayan inançları vardır. Örneğin, uçak korkusu olan kişiler bindikleri uçağın düşme olasılığını yüzde 90-100 olarak tahmin eder, halbuki bir uçağın düşme olasılığı bir milyonda 1-4 arasındadır. Psikoterapide uçak korkusu olan kişilerin gerçekçi olmayan, abartılı düşünceleri ele alınır, bu düşünceler yeniden yapılandırılmaya çalışılır. Kişinin uçaktan korkma nedenleri üzerinde durulur. Kişiye özel bir tedavi planı oluşturulur. İlerleyen seanslarda kişinin korktuğu durumla yavaş yavaş, hazır olduğu ölçüde yüzleştirilmesi hedeflenir.
Uçak korkusuna karşı neler yapılabilir?
Uçuştan korkanların çeşitli gevşeme egzersizlerini öğrenmeleri faydalı olabilir. Örneğin; nefes gevşeme egzersizi hem kolay uygulanabilen, hem de bilimsel olarak etkinliği kanıtlanmış bir yöntemdir. Nefes gevşeme egzersizini uygulamak için derin bir nefesi yavaşça burnunuzdan alıp, yavaşça ağzınızdan vermelisiniz. Bu nefes tekniğini 10 dakika boyunca uygularsanız, kaygınızın azaldığını göreceksiniz.
Uçağa binmeden önce kendinizi çok rahat hissettiğiniz bir mekanı ve durumu gözlerinizi kapatıp hayal ederken bu görüntüye nefes egzersiziyle eşlik edebilirsiniz. Uçak kalkmadan önce, kalkarken, kalktıktan sonra bu görüntüye odaklanıp, kaygınızı azaltabilirsiniz.
Uçağın motorunu dinlemeyin
Uçarken, uçağı dinlemeyi bırakıp, başka şeylere odaklanmaya çalışın. Başka şeylere odaklanırsanız, uçağa verdiğiniz dikkat azalır ve daha az korkarsınız. Uçaktan gelen her türlü sesi bir felaket habercisi olarak yorumlamayın. Uçakların güçlü motorları vardır ve nasıl arabalar yolda giderken ses çıkartıyorsa, uçaklar da uçarken değişik sesler çıkartırlar, bu normal ve beklenen bir durumdur.
Uçak korkusu için alkole başvurmayın
Bazı insanlar uçak korkularıyla baş etmek için alkole başvurur. Uçak yolculuğu için alkol almak biraz risklidir. Çünkü uçaktaki basınç ve oksijen miktarındaki değişiklikler, alkolün vücuttaki olumsuz etkilerini artırır. Üstelik ne miktarda alkol alınacağını ayarlamak zordur. Alkol kaygı azaltıcı olarak kullanılmaya başlandığında, bağımlılık riskini de beraberinde getirir. Bu duruma karşı dikkatli olmak gerekir. Çünkü fobiler tedavi edilebilirken, alkolizmin tedavisi çok zordur. Çok az alkol bağımlısı, bağımlılıktan kurtulabilmektedir.
Uçak korkusu olanların uçacakları gün kafein tüketmemeleri de önemlidir. Çünkü kafein insanları kaygı duymaya daha yatkın kılmaktadır. Bu öneriler işe yaramıyorsa, uçak korkusu olan kişiler mutlaka bir profesyonelden yardım almalı. Psikoterapi, korkunun tedavisinde kısa sürede uygulanabilecek en etkili çözüm yoludur.
Panik bozukluğunuz varsa ilaç desteği alabilirsiniz
Panik bozukluğu yaşayan kişilere verilecek öneriler, rahatsızlığın şiddetine göre değişir. Panik bozukluğu olan bazı kişiler sadece psikoterapiyle iyileşebilirken, bazıları ilaç kullandıkları halde evlerinden bile çıkamayabilir. İlaç kullanan kişiler, psikiyatristlerine gidip uçuş öncesinde kullanabilecekleri gevşetici bir ilaç desteği alabilir. İlaç kullanmayan panik bozukluğu olan kişilerse uçağa binmeden önce kendini çok rahat hissettiği bir mekanı ve durumu gözlerini kapatıp hayal ederken bu görüntüye nefes egzersiziyle eşlik edebilir. Uçak kalkmadan önce, kalkarken, kalktıktan sonra bu görüntüye odaklanıp, kaygınızı azaltabilirsiniz. Uçak korkusuna karşı bu öneriler yeterli gelmiyorsa, bir klinik psikoloğa başvurup psikoterapi almak gerekir. Panik bozukluğu yaşayan bir kişi psikoterapi alıyorsa ya da geçmişte aldıysa uçuş sırasında zaten problem yaşamaz. Çünkü panik ataklarla baş etmeyi çoktan öğrenmiştir.
Bunlara ek olarak, panik bozukluğu olanların en çok faydalandıkları teknik nefes gevşeme egzersizidir. Uçuş öncesinde, uçuş sırasında nefes gevşeme egzersizinden faydalanabilir. Bu egzersiz doğru bir şekilde yapılırsa, rahat bir uçuş geçirilebilir.
