Kanser, erkeklerde kadınlardan daha çok görülüyor
Dünyada her yıl 14 milyon insan yeni kanser tanısı alırken, bunun yüzde 57’sini az gelişmiş ülkeler oluşturuyor. 32 milyonu aşkın kişi de kanser tedavileri ile yaşamını sürdürebiliyor. Pek çok farklı türü olan kanserin sık görülme oranları ülkeden ülkeye değişebiliyor. Türkiye’de bazı kanser türleri Avrupa ülkelerine paralel hareket ediyor. Örneğin, kolorektal kanserler (kalınbağırsak) tıpkı Batı ülkelerinde olduğu gibi Türkiye’de hem erkeklerde hem kadınlarda mide kanserinden daha sık görülmeye başlandı. Bölgelerimiz ve şehirlerimiz arasında kanser sıklığı arasında belirgin bir fark söz konusu değil. Ancak kolorektal kanserlerin hem erkeklerde hem de kadınlarda mide kanserinden daha sık görüldüğü saptandı. Beslenme alışkanlıklarında Batı tipi beslenme ve obezitenin artması kolorektal kanser sıklığı ile ilişkili görünüyor. Bölgelere göre bakıldığında ise Doğu Anadolu bölgesinde mide kanseri kolorektal kanserlere göre daha fazla görülüyor.
Aşırı tuz tüketimi ve mide kanseri
Mide kanseri sıklığının yüksek olmasının nedenin aşırı tuz tüketimi, kızartma ve tütsülenmiş yiyeceklerle beslenmek, meyve ve sebzeyi az tüketmek. Ayrıca katkı maddeli yiyecekler, alkol ve sigara kullanımı ile midede ülser ve gastrite yol açan Helicobacter pylori adlı bakteri mide kanseri nedenleri olarak sayılabilir. Katkı maddesi içeren hemen bütün gıdalarda bulunan nitrat ve nitrit tuzları (konserveler, sucuk, salam, sosis vb.) midede kanserojen maddeye dönüşebilir. Ayrıca genetik faktörler mide kanserinin güncelliğini korumasında önemli bir faktör olmaya devam ediyor.
Erkeklerde kanser kadınlardan yüzde 25 fazla görülüyor
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre kanserde görülen artışın üç temel nedeni; yaşlı nüfusta artış, tütün kullanımı ve obezite salgını. Kanser sıklığı dünya genelinde yüzde 1-2’yi bulan artış gösteriyor. Az sayıdaki gelişmiş ülkelerde bu artış kontrol altına alındı hatta azalma eğilimi göstermeye başladı. Kanserde erkekler daha fazla risk altında. Zira dünya genelinde erkeklerde kanser kadınlara oranla yüzde 25 daha fazla görülüyor. Kanser önlenebilir bir hastalık bu nedenle tüm dünyada gerek önlenmesine gerekse erken tanısına yönelik çalışmalar gerekiyor. Tütün, obezite ve beslenme gibi faktörler üzerinde önleyici tedbirler alınması ve meme, rahim ağzı ve bağırsak kanserlerinde toplum tabanlı tarama programlarının uygulanması kanser sıklığını azaltır.
Sigarayı bırakmak hayati önem taşıyor
Ülkemizde her yıl yeni teşhis edilen 150 bin kanser olgusunun en az 100 bininin doğrudan sigara kullanımı ile ilişkili, tütün kontrolü ile kanserlerin önemli bir kısmının önlenmesi mümkün. Diğer ülkeler ile kıyaslandığında ülkemiz için esas sorun tütüne bağlı kanserler. Türkiye’de erkeklerde tütüne bağlı kanserler özellikle akciğer ve mesane kanseri sıklığı yüksek. Tütün kontrolü ile ülkemizde görülen kanserlerin önemli bir kısmının önlenmesi mümkün. Kanser en sık 60-69 yaş aralığında görülürken, nüfusun yaş ortalamasının artması ile kanser görülme oranları da artıyor. Ülkemizde erkeklerde en fazla akciğer, prostat, mesane, kolorektal ve mide kanseri; kadınlarda ise meme, tiroit, kolorektal, rahim (uterus) ve akciğer kanseri görülüyor.
