Toksik İlişki Nedir?
Toksik ilişki, partnerlerden birinin diğer partner tarafından sürekli eleştirildiği, kıskançlığa maruz kaldığı, aşağılandığı, küçümsendiği, saygısız davranışlara uğradığı, ağır şekilde eleştirildiği, baskıcı davranışlara maruz kaldığı bir ilşki türüdür. Toksik ilişkide kıskançlığa maruz kalan tarafta, kendini güvende hissetmeme ve öz saygıyı kaybetme gibi sorunlar yaşanır.
Toksik ilişki bağımlılığı, toksik ilişkilerde sık görülen bir durumdur. Toksik ilişki nedir sorusunun yanıtını vedikten sonra şimdi de toksik ilişkinin genel özelliklerine geçelim.
Baskıya uğrayan tarafın mutsuz olması, sürekli aşağılanması, yok sayılması, fikirlerinin değer görmemesi, kaba bir dille karşılaşması, karşı taraftan destek görmemesi, sürekli yalanlarla karşılaşması toksik ilişkinin genel özellikleridir.
Peki toksik ilişki belirtileri nelerdir? Beraber zaman geçirirken keyif almama, kendini ifade edememe, üzerinde sürekli baskı hissetme, abartılı bir kıskançlıkla yüzleşmek zorunda kalma, karşı taraftan destek görmeme, güvende hissetmeme, strese maruz kalma, finansal açıdan yükün sadece bir tarafın üzerine yüklenmesi ve kendini gizleme, düşüncelerini açıklayamaa gibi durumlar toksik ilişki belirtileridir.
Toksik İlişkinin Genel Özellikleri
Toksik ilişkinin genel özellikleri arasında şunlar bulunur:
- Güven Eksikliği,
- Bağlanma Kaygısı,
- Kıskançlık,
- Partner Şiddeti,
Güven Eksikliği
Sağlıklı bir ilişkinin en önemli bileşenlerinden biri güvendir. Toksik ilişkide birlikte olduğunuz kişinin bekllentilerinizi karşılamaya çalıştığını, sizin iyiliğinizi istediğini göremezsiniz. Bütün bu nedenler yüzünden güven duygusunu yaşayamazsınız. Yaşanan bu güven eksikliği, ilişkinizde sürekli olarak günlük çatışmalara yol açabilir.
Bağlanma Kaygısı
Toksik ilişkinin genel özellikleri arasında bağlanma kaygısı da bulunur. Sağlıklı bir ilişkide kişi güven duymanın ardından karşısındaki kişiye bağlanmak ister. Kendinizi güvende hissetmediğiniz bir ilişkide, terk edilme korkusu yaşarsınız. Bağlanma ve reddedilme korkusu her an yanınızdadır. Bu etkenler sizin düşük özsaygı hissi yaşamanıza da neden olabilir. Mesela ilşki yaşadığınız kişiye karşı sizi her an aldatacakmış gibi hissedebilirsiniz ve bu tip benzeri hisler zamanla takıntı haline gelebilir.
Kıskançlık
Yüksek kıskançlık yaşamak toksik ilişkinin genel özellikleri arasında yer alır. Belirli bir seviyede yaşanan kıskançlık ilişkilerde normal bir durum olarak değerlendirilir. Mesela birlikte olduğunuz kişinin farklı bir kişiyle flört edercesine davranması makul bir kıskançlıktır. Öte yandan buluttan nem kaparcasına yaşanan bir kıskançlık toksik ilişkilerde yaşanır.
Partner Şiddeti
Toksik iişkinin ilerlemesi ile toksik ilişkilerin genel özellikleri arasına şiddet de eklenir. Şiddetin her türlü seviyesi toksik bir ilişkiye işaret eder. Buna sözlü şiddet de dahildir. Memnun olmadığınız halde partneriniz tarafından canınızı acıtan her türlü davranış şiddet olarak kabul edilebilir. Şiddetin seviyesi başlangıçta düşük olabilir ancak bu duruma bir dur demezseniz dozaj giderek artabilir. Özellikle genç yetişkinler arasında partner şiddeti yüksek oranlarda görülür. Kötüye kullanım, duygusal, sözlü, ev içi ve birçok diğer formda yaşanabilir.
Toksik İlişki Belirtileri: Kırmızı Alarm Sinyalleri
Toksik ilişki belirtileri:
- Destek eksikliği,
- Toksik iletişim,
- Kıskançlık,
- Kontrol edici davranışlar,
- Kin tutmak,
- Dürüst olamamak,
- Finansal harcamalarda bir tarafa yüklenme,
- Saygısız Davranışlar,
- Stres,
- İhtiyaçları Gizleme,
- Biten arkadaşlıklar ve diğer ilişkiler,
- Kendini İhmal Etmek,
- Değişimi Beklemek.
Destek Eksikliği
Partnerinizle birlikte olduğunuz zamanlar artık sizi mutlu etmiyor ya da bu anlarda olumlu düşünceler yaşamıyorsanız, partnerinizin sizi desteklemeyeceğini düşünüyorsanız bu durum bir toksik ilişki belirtisidir. İhtiyaçlarınızın ve ilgi alanlarınızın önemli olmadığı izlenimini edinmek ya da partnerinizin sadece kendi istediği şeylerle ilgilenmesi de aynı şekilde değerlendirilir.
Toksik İletişim
Partneriniz size karşı nazik olmaması saygılı davranmaması ve düşünceleriniz ve davranışlarınızla alay etmesi, sürekli olarak eleştirmesi, sizi küçümsemesi toksik iletişim anlamına gelir. Bu tip davranışlar arasında; arkadaş ve yakın çevrenizle birlikteyken partneriniz tarafından alaycı eleştirilere maruz kalmanız, iğneleyici sözler duymanız da bulunur. Bu durumun ilerlemesi halinde partneriniz yanınızdayken onlarla bir araya gelmeme noktasına gitme ihtiyacı duyabilirsiniz.
Kıskançlık
Arada sırada biraz kıskançlık yaşamak tamamen normaldir. Aancak partnerinizin kıskançlığı, başarılarını hakkında olumlu düşünmenizi engelliyorsa bu bir sorun yaşandığı anlamına gelir. Kıskançlık şüphe ve güvensizliğe neden olduğunda toksik ilişki belirtileri arasında yer alır.
Kontrol Edici Davranışlar
Partneriniz sürekli nerede olduğunuzu mu soruyorsa, attığı tüm mesajları hızla yanıtlamak istiyorsa, güven eksikliği yaşıyorsa ve bu düşüncenin güven eksikliğinden kaynaklandığını düşünüyorsanız bu davranışlar da birer toksik ilişki belirtisi olabilir.
Kin Tutmak
Toksik ilişki belirtileri arasında kin tutma da bulunur. Bir şey sizi rahatsız ettiğinde kendinizi güvende hissetmediğiniz için bu kırgınlıkları kendi içinde yaşamanız toksik bir ilişkiden kaynaklanabilir.
Dürüst Olamamak
Sürekli olarak nerede olduğunuz veya kiminle buluştuğunuz hakkında yalanlar söylemek durumunda kalıyorsanız bu durum partnerinizle vakit geçirmekten kaçınmak istemenizden kaynaklanıyor olabilir.
Finansal Harcamalarda Bir Tarafa Yüklenmek
Bir kişi ile birlikte olduğunuzda ortak bazı harcamaların yapılması kaçımnılmazdır. Ancak bu noktada her zaman fatura size çıkıyorsa bu durum bir toksik ilişki belirtisi olabilir ve sizi yıpratır.
Saygısız Davranışlar
İlişki sırasında partneriniz size karşı saygısız, kaba, aşağılayı davranıyor olabilir. Bu etkenlerin varlığını gözlemlemeniz sizin yararınıza olacaktır.
Stres
İlişkini nedeniyle kendinizi sürekli baskı altında hissediyorsanız bu da bir toksik ilişki belirtisidir. Yüksek stres seviyesi toksik ilişkilerde sık görülen bir durumdur. Yaşadığınız baskının neden olduğu stres farklı sağlık sorunları yaşamanıza da nedne olabilir.
İhtiyaçları Gizleme
Kendi isteklerinizi ifade edememe, üzerini örtme ve erteleme ihtiyacı yaşamak toksik bir ilişkinin net belirtilerinden biridir. Çünkü bilirsiniz ve alışmışsınızdır ki ihtiyaçlarınızı söylediğinizde olumsuz yanıtlar alacaksınız ve belki de süreç bir tartışmayla sonuçlanacak. Bu durum da derin bir sesssizliğe neden olur.
Biten Arkadaşlıklar ve Diğer İlişkiler
Partnerinizle tartışmamak için onun uygun görmediği arkadaş ve aile çevrenizle görüşmemeye başlayabilirsiniz. Çünkü bu ilişkileri devam ettirdiğinizde karşılığında kötü davranışlara maruz kalırsınız.
Kendini İhmal Etmek
Toksik bir ilişki hayatınızın her alanını etkiler. Buna kendi bakımınızı yapmaktan imtina etmek bile eklenebilir. Meseela hobilerinizi bırakıyorsanız, kendinize zaman ayıramıyorsanız, istek duyduğunuz konularda harekete geçemiyorsanız bu ve benzeri durumlar toksik ilişki belirtisi olabilir.
Değişimi Beklemek
Yaşadığınız tüm sorunlar karşısında partnerinizin bir süre sora değişeceğine inanıyoranız ve bu umutla devam ediyorsanız tüm bu duyguların da toksik ilişki belirtileri arasında bulunduğunu unutmayın.
Toksik Bağımlılık ve İlişki İçindeki Rolü
Toksik ilişki iki anlamda da bağımlılığa neden olabilir. Bu nedenle toksik bağımlılık ve ilişki içindeki rolünü anlamak büyük önem taşır.
• Birincisi toksik ilişki nedeniyle özsaygınızı kaybederk karşınızdaki kişiye tamamen bağımlı hale gelebilirsiniz. Artık sizin hayatta ne istediğinizin bir anlamı yoktur. İlişkinizi sürdürmek için her zaman partnerinizin isteklerini yerine getirmeye devam edersiniz ve bu durum bir bağımlılığa işaret eder.
• İkincisi, yaşadığınız stres yüzünden rahatlamak için alkol, sigara, uyuşturucu gibi alışkanlıklara yönelebilir ve bu tip şeylerin bağımlısı olarak sağlığınıza çok ciddi şekilde zarar verebilirsiniz. Bağımlılık hayatınızdaki diğer tüm ilişkilerin de bozulmasına ve iyice yalnız kalmanıza neden olabilir.
Bu sebeple her iki anlamdaki bağımlılıklarınıza karşı uyanık olmalısınız.
Toksik İlişki Sonrası İyileşme Süreci
Toksik ilişki sonrası iyileşme sürecinde bunları yapın:
- İlişkinin Bittiğini Kabullenin,
- Duygularınızla Barışın,
- Çevrenizden Destek Alın,
- Terapiste Gidin,
- Kişisel Bakımınıza ve Sağlığınıza Önem Verin,
- Yeni Hobilere Başlayın,
- Kişisel Gelişiminizi Arttırın,
- Kendinize Sınırlar Belirleyin,
- Zamanla İyileşeceğinizi Bilin.
Tüm bu maddeler toksik ilşki sonrası hızla toparlanmanıza katkıda bulunur.
İlişkinin Bittiğini Kabullenin
İlişkinin bitişini içsel bir şekilde kabullenin ve yaşadığınız üzüntü, öfke, rahatlama gibi duyguları tanıyın ve fark edin.
Duygularınızla Barışın
Bu süreçte üzüntü, öfke, kaygı, endişe, korku gibi duygularınızla barışın. Bu fuyguların normal duygular olduğunu anlamak, iyileşme sürecine pozitif bir başlangıç yapmanızı sağlar.
Dostlarınızdan Destek Alın
Toksik ilişki sonrası dostlarınızdan destek alın ve yakın bulduğunuz aile çevrenizle dertleşin, yaşadığınız sorunlara birlikte çözüm arayın.
Terapiste Gidin
Bir psikiyatrist veya terapistten destek almak duygusal yükü hafifletir ve size yalnız olmadığınızı hissettirir. Bu tür bir destek toksik ilişki sonrası iyileşme sürecine katkıda bulunabilecek en etkili yöntemdir.
Kişisel Bakımınıza ve Sağlığınıza Önem Verin
Hafif sporlar ya da diğer fiziksel aktiviteler, dengeli beslenme, kafi miktarda uyku, duygu durumunuzu düzelterek yaşadığınız stresi azaltır. Düzenli egzersiz, mutluluk hormonu olarak da bilinen endorfin salınımını arttırır ve toksik ilişki sonrası iyileşme sürecini hızlandırır.
Yeni Hobilere Başlayın
Toksik ilişki sonrası yeni bir hobi veya ilgi alanı edinmek, zihninizi meşgul eder. Böylece olumsuz düşüncelerden arınmanızı destekler.
Kişisel Gelişiminizi Arttırın
Kitap okuyarak, eğitim durumunuzu geliştirerek, yoga, meditasyon gibi teknikler kullanarak kişisel gelişiminizi arttırın. Böylece hem özgüveninizi artar hem de geleceğe dair olumlu bir düşünce sistemi geliştirirsiniz. Bu da toksik ilişki sonrası iyileşme sürecinin hızlı ilerlemesini sağlar.
Kendinize Sınırlar Belirleyin
Gelecekte sağlıklı ilişkiler kurabilmek için sınırlarınızı belirleyin ve bu sınırlara saygı duyulmasını sağlayın.
Bundan sonraki ilişkilerinizde kendi iyiliğinizi önceliklendirmenin, toksik bir ilişkiden sonra iyileşme sürecinde kritik öneme sahip olduğunu unutmayın.
Toksik İlişkiler Nasıl Düzeltilir? İlişkiyi İyileştirme Adımları
Çoğu kişi toksik ilişkilerin bir mahkumiyet gibi olduğunu düşünür ancak bu doğru bir düşünce biçimi değildir. Bu bakış açısı nedeniyle toksik ilişkiler nasıl düzeltilir sorusu birçok örnekte yanıtsız kalır.
Toksik ilişkiler nasıl düzeltilir? Toksik ilişkiyi iyileştirme adımları:
- İlişkiyi iyileştirmek için siz ve partneriniz, birlikte istekli olun ve bunun için çabalayın. Çabalamak karşı tarafta saygı uyandırıcı, olumlu ve değerli hissettiren bir durumdur.
- Suçlamak yerine karşılıklı olarak birbirinize anlayış gösterin. İlişkinizi gözden geçirirken birbirinizi suçlamayın. Birbirinizi anlayış ve öğrenmeye doğru yönledirin. Suçlu olan sensin demek yerine birbirimizi doğru anlamadık, bu konuyu yeniden konuşalım deyin.
- Bireysel veya çift terapisi yoluyla işleri rayına oturtmak toksik ilişkilerin düzelmesine katkıda bulunabilecek etkili bir yöntemdir. Terapist ya da ilişki danışmanları, tarafsız bir şekilde ve önyargısız olarak size destek verirler. Ayrıca, çatışmaları konuşmak ve çözmek için çiftlere yeni stratejiler öğretirler.
- Geçmişi Kafanıza takmayın. Tabii ki toksik ilişkiyi düzeltmek için geçmiş olayları ele almak durumunda kalacaksınız ama ilişkinizin ilerleyen bölümünde bu olayların tek odak noktası olmaması gerekir.
- Sağlıklı bir iletişim kurmaya çabalayın. Bu aşamada özellikle birbirinizle nasıl konuştuğunuza odaklanın. Birbirinize nazik olun, iğneleme yapmayın ve hafif dalga geçişlerden kaçının. Söylediklerimi dinlemiyorsun demek yerine ben konuşurken lütfen başka şeylerle ilgilenme deyin.
- Sorumluluk alın. İlişki sırasında takındığınız tavırların sorumluluğunu üstlenin. Sorumluluk almak ilişkiyi iyileştirme adımlarından biridir.
- Bireysel olarak iyileşin. Kendi eksiklerinizi bireysel olarak gidermek, hatalardan vazgeçmek karşı tarafından buna yönelmesini sağlayabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Toksik İlişki Neden Olur?
Toksik ilişkiye neden olan faktörler arasında düşük özsaygı, iletişim eksikliği, kontrol ihtiyacı, geçmiş travmalar, bağımlılık ve sınırların belirsizliği bulunur. Bu faktörler, karşılıklı saygı ve güven eksikliğine yol açarak ilişkide zararlı dinamiklerin oluşmasına neden olabilir.
Toksik İlişki Neden Bitmez?
Toksik ilişkilerin bitmeme nedenleri: Duygusal bağlılık ve alışkanlık, Değişim korkusu ve belirsizliğe tahammülsüzlük, Düşük özsaygı ve yalnız kalma korkusu, manipülasyon ve suçluluk hissi, umut ve iyileşme potansiyeline inanç toksik ilişkinin bitmemesine neden olur. Bu faktörler, bireyin ilişkiden çıkma kararını ertelemesine veya ilişkiyi sürdürmesine neden olabilir.
Toksik Bir İlişki Nasıl Anlaşır?
Toksik bir ilişkiyi anlamak için bazı duyguların gözlemlenmesi gerekir. Güven eksikliği, bağlanma kaygısı, kıskançlık, partner şiddeti, destek eksikliği, toksik iletişim, kontrol edici, baskıcı davranışlar, kindarlık, partnere karşı dürüst olmama ve yalan söyleme, saygısız davranışlar, finansal harcamalarda bir tarafa yüklenme ,saygısızlık, stres, ihtiyaçların gözardı edilmesi, bir tarafın kendini tedirgin hissetmesi gibi duygu ve davranışlar toksik bir ilişkiyi anlamanın yollarıdır.
