Testosteron Nedir?
Testosteron; erkeklerde daha fazla bulunduğu için erkeklik hormonu olarak bilinen bir hormondur. Testosteron hormonu aslında az miktarda kadınlarda da üretilir. Testosteron, ergenlik döneminde daha da fazla miktarda salgılanır ve erkeklerde sağlıklı büyüme, üremeyi sağlar.
İnsanlarda beyinde yer alan hipofiz bezinden üretilen FSH ve LH hormonları, erkeklerde testislerden testosteron üretimi, kadınlarda yumurtalıklardan östrojen üretimi sağlayarak sağlıklı üreme sisteminin gelişimi ve devamını sağlar. Testosteron erkeklerde testislerden salgılanır ve sperm üretiminde rol oynar. Kadınlarda ise az bir miktarda, yumurtalıklar ve böbreküstü bezlerinden üretilir. Kaynağı kolesteroldür.
Total Testosteron Testi Nedir?
Testosteron ölçümü sabah saatlerinde genellikle saat 11.00’den önce aç karnına yapılır. Testosteron eksikliği tanısı için en az iki kez tekrarlanan ölçümler ile teyit edilmelidir. Genellikle total testosteron ölçümü yapılır. Serbest testosteron ölçüm tekniği zor bir test olduğundan normal laboratuvarlarda bakılan serbest testosteron ölçümleri güvenilir olmayabilir. Hekiminiz, total testosteron ve onu taşıyan SHBG denilen proteinlerin düzeyi ile birlikte farklı hesaplamalara gerek duyabilir. Erkeklerde total testosteron düzeyinin 300 ng/dl altında olması düşük testosteron düzeyini gösterir.
Testosteron hormonunun cinselliğe olan etkisi dışında konsantrasyon ve hafıza zayıflığı, kendini kötü hissetme, depresif düşünce, uyku bozukluğu ve uyuklamada artış, vücut yağ oranında artış, düşük travmalı kırık ve kemik erimesi, fiziksel veya çalışma performansında azalma, kendine güvende azalma gibi etkileri var.
Testosteron Arttırma
Testosteron nasıl artar? Testosteron arttırmak için bunlara dikkat edebilirsiniz:
- Testosteron eksikliğine karşı yeterli ve kaliteli uyuyarak,
- düzenli bir şekilde spor ve egzersiz yaparak,
- sağlıklı beslenerek testosteron düzeyleri artırılabilir.
- Özellikle diyabet hastalığı, obezite ve metabolik sendromlu hastalarda yaşam tarzı değişikliği ve kilo kaybı testosteron düzeylerini artırır,
- Testosteron eksikliği yaşamamak için alkol ve sigara içilmemesi gerekir.
- İstiridye ve karides gibi deniz ürünleri, avokado, brokoli, ıspanak, karnabahar gibi sebzeler, muz, yumurta, bal gibi besinler testosteron yükseltmeye yardımcı olabilir.
Testosteron Eksikliği Nedir?
Testosteron eksikliği erkeklerde testislerin yeterli miktarda testosteron üretememesi anlamına gelir. Testosteron eksikliği; kemik gelişimi, kas kütlesi, sperm üretimi, alyuvar yapımı, enerji, saç uzaması, vücut yağı, metabolizma hızı, cinsel dürtü, libido ve ereksiyon olma durumlarını doğrudan etkiler.
Testosteron Eksikliği Neden Olur?
40’lı yaşlarla birlikte azalmaya başlayan testosteron yaşlanma ile birlikte her yıl kademeli olarak yüzde 1-2 oranında azalmaya devam eder. Buna andropoz da denir. Ayrıca genetik nedenler (Klinefelter gibi hastalıklar), hipofiz bezi hastalıkları, tümörleri ve uygulanan ameliyat ya da ışın tedavileri, testis hastalıkları, travma, tümör nedeniyle ameliyat, kemoterapi almak, böbrek yetmezliği, akciğer hastalıkları, diyabet hastalığı, metabolik sendrom, kilo alımı, obezite, gibi kronik durumlar, AIDS hastalığı düşük testosteron nedenleri arasında yer alır. Günümüzde stres de önemli testosteron eksikliği nedenleri arasında bulunur. Testosteron eksikliği belirtileri hakkında bilmeniz gerekenleri ise şöyle sıralayabiliriz...
Testosteron Eksikliği Belirtileri
Testosteron eksikliği belirtileri arasında;
- Cinsel gelişimde gecikme veya yetersizlik,
- Cinsel istek ve aktivitenin azalması,
- Kendini kötü hissetme,
- Depresif düşünce,
- Kendiliğinden ereksiyon azalması,
- Konsantrasyon ve hafıza zayıflığı,
- Jinekomasti (memelerde büyüme-ağrı),
- Uyku bozukluğu ve uyuklamada artış,
- Vücut kıllanmasında azalma,
- Tıraş olma sıklığında azalma,
- Testislerde küçülme,
- Çocuk sahibi olamama,
- Sperm yokluğu veya düşüklüğü,
- vücut yağ oranında artış,
- Düşük travmalı kırık,
- Kemik erimesi,
- Fiziksel veya çalışma performansında azalma,
- Motivasyonda, kendine güvende azalma,
- Ateş basması ve terleme bulunur.
Motivasyonda ve kendine güvende azalma, kendini kötü hissetme, depresif düşünce ve ruh hali kişinin karakterini de etkileyebilir.
Testosteron Eksikliği Tedavisi
Testosteron eksikliği tedavisi nedene ve kişinin çocuk sahibi olmayı isteyip istememesine göre şekillenir. Hipofiz nedenli testosteron eksikliğinde, çocuk sahibi olmak isteyen erkeklerde testosteron üretimini fizyolojik olarak uyaran HCG ve FSH hormon tedavileri uygulanır. Testis kökenli ya da çocuk sahibi olmak istemeyen erkeklerde testosteron tedavisi hap, aylık ya da üç aylık iğne, jel, deri altına yerleştirilen implantlar yolu ile yapılabilir. Testosteron tedavileri uzman hekimlerce, testosteronun yan etkileri belli aralıklarla kontrol edilerek yapılmalıdır.
Testosteron Eksikliği Sertleşme Sorunu Yapar mı?
Testosteron eksikliği sertleşme sorunu yapabilir ancak sertleşme derecesi ile testosteron düzeyi arasında doğrusal bir bağlantı yoktur. Yani testosteron düzeyi düşük ve sertleşme bozukluğu olan kişilerde testosteron tedavisi yapılmasına rağmen sertleşme bozuklukları düzelmeyebilir. Yine sertleşme sorunu olmayan bazı erkeklerde testosteron eksikliği tespit edilebilir. Sertleşme sorunu, testosteron eksikliğinden farklı pek çok sebebi olan bir durumdur.
