Talassofobi Nedir?
Talassofobi sözcüğü Yunanca deniz ve korku anlamlarına gelen iki sözcüğün birleşmesiyle oluşur ve deniz korkusu anlamına gelir. Kısa tanımıyla talassafobi büyük su kütlerinden korkmak anlamına gelir. Talasofobisi olan insanlar okyanustan, denizden ve büyük göllere karşı korku besler.
Deniz korkunuz varsa denizi düşündüğünüz, gördüğünüz ya da gittiğinizde kaygılarınız başlar. Talasofobinizin şiddetine bağlı olarak, bir deniz fotoğrafına bakarken ya da deniz sözcüğünü duyduğunuz anda kaygılarınız tetiklenebilir.
Talassofobinin Nedenleri Nelerdir?
Talassofobinin arkasında pek çok neden olabilir. Bu etkenlerin başında su ile ilgili yaşanan kötü bir tecrübe yer alır. Mesela yüzme bilmiyorken denize ya da göle düşmek, yüzerken büyük bir dalgayla yüzleşmeniz, boğulma tehlikesi yaşamanız, yanınızdan çok büyük bir balık geçmesi ya da size çarpması gibi etkenler korku ve fobi geliştirmenize neden olabilir. Öte yandan fobiler herhangi bir kötü tecrübe yaşanmadan da gelişebilir.
2015 yılında yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre fobiler gibi temelinde kaygı bozukluğu olan sorunların orta derecede kalıtsal nitelikte olduğu düşünülmektedir. Yine de bu tezin tam olarak ispatlanması için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Beynin korkuyu işlemede bir bozukluğu varsa talassofobi gibi hastalıkların gelişme ihtimali daha kolay gerçekleşebilir.
Talassofobinin nedenlerinden biri de bilinmezlik korkusu olabilir. Bir kişinin deniz, göl gibi derin sular hakkında bilgisi yoksa ya da suyun içerisinde kontrolünü kaybetme düşüncesi onda korku ve endişeye neden olabilir. Bir diğer düşünce ise deniz korkusunun ilkel kodlarımızda kayıtlı olduğudur.
Talassofobi Nasıl Yenilir?
Deniz korkusu ile baş etmenin en etkili yolu tedavi olmaktır. Birçok fobinin tedavisinde etkin olarak kullanılan bilişsel davranışçı terapi, talassofobinin tedavisinde de etkili bir yöntemdir. Terapistiniz seanslar sırasında bu korkunuzla yüzleşmenize yardımcı olur. Tedaviniz süresince deniz korkunuz yavaş yavaş azalarak yaşam kaliteniz yükselir.
Psikiyatristiniz gerekmesi halinde terapinin yanı sıra ilaç kullanmanızı da önerebilir. İlaç sayesinde anksiyetenin üzerinizde oluşturduğu dugusal ve fiziksel semptomlarınız azalır ve kendinizi toparlama ve terapiye yanıt verme süreniz azalır.
Son yıllarda kullanılmaya başlayan sanal gerçeklik yöntemi de deniz korkusunu yenmenize yardımcı olabilir. Sanal gözlükler kullanılarak yapılan bu tedavide uzman eşliğinde kademeli olarak fobinizle sanal ortamda yüzleşebilirsiniz. Henüz yeni olan bu yöntemle ilgili araştırmalar yapılmadığı için olası etkisi hakkında net bilgiler vermek pek mümkün değil.
Tedavinin yanı sıra belirli tedbirler ve yaşam değişiklikleri talassofobi ile mücadele etmenize katkıda bulunabilir. Doktorunuza danışarak tüketebileceğiniz bazı bitkisel çaylar rahatlamanıza katkıda bulunabilir. Aynı şekilde günlük tutmak, spor yapmak, meditasyon, gevşeme teknikleri, hobi edinmek ya da destek gruplarına katılmak talassofobi ile mücadele etmenize katkıda bulunabilir.
Talassofobi Belirtileri Nelerdir?
Talassofobisi olan kişiler deniz, göl gibi su birikintilerine yakın olduklarında bile kaygılanabilirler. Kişiden kişiye değişmekle beraber talassofobi belirtileri şöyle sıralanabilir:
- Huzursuz, gergin ve endişeli hissetmek,
- Konsantre olma zorluğu,
- Sinirlilik,
- Kas gerginliği,
- Terleme, sıcak basması,
- Çarpıntı,
- Nefes darlığı,
- Göğüste ağrı,
- Her an kötü bir şey olacakmış hissi,
- Kontrolü kaybetme korkusu,
- Mide sorunları,
- Uyku sorunları.
Talassofobinin semptomları çok şiddetli şekilde yaşanırsa panik atağa da neden olabilir.
Panik ataklar, semptomların dakikalar içinde zirveye ulaştığı, ani şekilde gelişen yoğun korku ataklarıdır. Paik atak sırasında çarpıntı, aşırı terleme, nefes zorlukları, kontrolü kaybetme hissi yaşanabilir. Talassafobiniz varsa ve ani bir şekilde bu hislere kapılmak panik atak belirtisi olabilir.
Talassofobi Nasıl Teşhis Edilir?
Talassofobi teşhisi konulabilmesi için öncelikle fiziksel bir sağlık sorununuz olup olmadığına bakılır. Bunun en güvenilir yolu laboratuvar testlerinden geçer. Doktorunuz yaşadığınız sorunların hipertiroidi ya da kalp sağlığı ile ilgili sorunlardan kaynaklanıp kaynaklanmadığını anlamak için laboratuvar testleri isteyebilir. Fiziksel bir sağlık sorununun olmadığı tespit edilirse kişi psikiyatri uzmanına ya da psikoloğa yönlendirilir ve teşhis konulur.
Psikiyatri uzmanı teşhis koyarken hasta ile yaptığı görüşmelerde şu durumların yaşanmasına göre teşhis koyar:
- Hayatın neredeyse her anına yansıyan belirgin bir korku veya endişeye hissi,
- Endişe edilen sorunun yaratabileceği gerçek tehlikeden daha yüksek oranda kaygı,
- Kaygı nedeniyle deniz, göl gibi alanlardan kaçınma ya da bu bölgelerde bulunmaya karşı tahammülsüzlük,
- Kaygının 6 aydan uzun süre devam etmesi ya da kalıcı hale gelmesi.
Talassofobi Önlenebilir mi?
Talassofobi gibi bir kaygı bozukluğu yüksek bir farkındalıkla gelişmeye başladığı anda önlenebilir. Bunun dışında talassofobi sorunu olan kişiler anksiyete ataklarını önlemek için şu tedbirleri alabilirler:
- Talassafobi ataklarına neden olan tetikleyicilerinizi tespit edin ve bu tetikleyicilere karşı uyanık olun,
- Düzenli egzersiz ve dengeli beslenmeye özen gösterin,
- Alkol tüketmeyin çünkü alkol bir depresandır.
