Tahta Kurusu Nedir? Belirtileri ve Kurtulma Yöntemleri

Tahta Kurusu Nedir?

Tahtakurusu kan emerek beslenen, küçük, parazit bir böcektir. Yuvalandığı yerlerde gizlice yaşayan tahtakurusu, insanlarda kaşıntılı ısırıklara sebep olan bir haşere türüdür. Deride kırmızı noktalar oluşması ve kaşıntı gibi belirtiler bir ortamda tahtakurusu olduğunu gösterebilir. Genellikle yatak ve mobilya gibi eşyaların etrafında saklanan tahtakurusuyla mücadele etmek için düzenli olarak temizlik yapmak ve haşere kontrol yöntemlerini uygulamak gerekir.

Tahtakurusu Isırığı Nasıl Anlaşılır?

Tahtakurusu ısırığını anlamak için bu ısırıkların nasıl göründüğünü ve neden olduğu sağlık sorunlarını bilmek önemlidir.

Isırıklardan Kaynaklanan Sağlık Sorunları

Tahtakurusunun hastalık bulaştırdığına dair bir veri yoktur. Bununla birlikte tahtakurusu beden ve ruh sağlığını olumsuz etkileyebilir ve bazı ekonomik sonuçlara sebebiyet verebilir. Tahtakurusunun halk sağlığı açısından zararları arasında şunlar yer alır:

• Tahtakurusu ısırıkları bazı durumlarda anafilaksi adı verilen, ciddi alerjik reaksiyonlara yol açabilir. Anafilaksinin belirtileri arasında nefes almada zorluk, dilde şişme, ciltte kabarcıklar, ateş, düzensiz kalp atışı ve yorgunluk bulunur.
• Vücudun ısırığa verdiği tepkiden kaynaklanan impetigo, ektima ve lenfanjit gibi çeşitli cilt enfeksiyonları ortaya çıkabilir.
• Tahtakurusunun istila ettiği evlerde yaşayan bireyler anksiyete ve uykusuzluk gibi çeşitli ruh sağlığı sorunları yaşayabilirler.

Tahtakurusu Isırığının Belirtileri Nelerdir?

Tahtakurusu ısırığı tıpkı sivrisinek ısırığı gibi anında fark edilmeyebilir. Bunun nedeni tahtakurusunun ısırma esnasında anestezik bir madde salgılayarak acı hissini engellemesidir. Aynı zamanda antikoagülan, yani kanamayı durduran bir madde de enjekte ettiğinden kanama görülmez. Bireyler ısırıldıklarını genellikle birkaç gün içerisinde ortaya çıkan izi gördüklerinde fark ederler. Tahtakurusu belirtileri arasında şunlar yer alır:

• Deride sivilce veya döküntü şeklinde ortaya çıkan şişkinlik,
• Isırık bölgesinde yanma,
• Hafif düzeyde ağrı ve rahatsız his.

Tahtakurusu Nasıl Bulaşır?

Tahtakurusu çeşitli yollarla bir yerden başka bir yere taşınarak ortamı istila edebilir.

Yayılma Yolları ve Faktörleri

Tahtakurularının kanatları yoktur ve kendi başlarına hareket etmek için sürünmek zorundadırlar. Bu nedenle ortamı hızlı bir şekilde istila etme becerisinden yoksundurlar. Tahtakurusu bir yerden başka bir yere geçmek için duvarların içinden, zeminle tavan arasındaki açıklıklarından ve borulardan ilerleyerek farklı katlara ulaşabilir.

Tahtakurusu genellikle insanların giysilerine, yatak çarşaflarına, mobilyalarına ve arabalarının bagajlarına girerek yayılır. Bitler gibi doğrudan insanların üzerine zıplayarak bulaşmazlar. Ancak insanların giysilerinin üzerinde dolaşırken yakın temasta bulunulan diğer insanların kıyafetlerine geçebilirler.

Enfeksiyon Riskleri

Tahtakurusunun insanlara hastalık bulaştırdığına dair bilimsel veriler olmamakla birlikte var olan ısırık izini kaşırken oluşan yaralar enfeksiyon kapabilir. Bu durumda enfeksiyonun ilerlememesi için kısa sürede tedavi edilmesi gerekir.

Profesyonel Tahtakurusu Tedavi Yöntemleri

“Tahtakurusu nasıl yok edilir?” sorusuna cevap vermek için mekanik ve kimyasal yok etme yöntemlerini bilmek gerekir. Soğuk sıcak uygulamaları ve ilaçlar gibi çeşitli temizlik yöntemleri profesyonel olarak uygulandığında haşere kontrolü yapılabilir.

Tahtakurularından kurtulmak için birinci aşamada kimyasal olmayan yöntemler tercih edilebilir. Örneğin tahtakurularının bulunduğu giysileri veya koltuk kılıflarını yüksek ısıdaki suyla yıkamak işe yarayabilir. Buna ek olarak tahtakurularını termostat, propan ısıtıcı veya şömine gibi yöntemlerle evin sıcaklığını artırarak öldürmeye çalışmak tam olarak işe yaramayabilir ve tehlikeli olabilir.

Tahtakurularından kurtulmak için soğuk işleme de başvurulabilir. Çünkü birçok ev tipi buzdolabı dondurucusu tahtakurularını öldürmek için yeterince soğuk değildir. Kontamine olan eşyaları üç gün boyunca -18°C'deki dondurucuda bekletmek gerekir. Halıları, süpürgelikleri, yatak çerçevelerini ve diğer mobilyaları temizlemek için çatlaklara ve kumaşların arasında girebilen buharlı temizleyiciler kullanılabilir. Sıcaklığı en az 54°C kullanılan buhar cihazının güçlü hava akışı vermemesi önemlidir çünkü yetersiz hava akışı böceklerin dağılmasına yol açabilir. Dağılmayı önlemek içinse bir difüzörden yardım alınabilir. 

Etkili İlaçlama Yöntemleri

Tahtakurularının ortadan kaldırılması amacıyla kullanılan düşük toksisiteye sahip sprey şeklindeki ilaçlar sadece doğrudan haşereye temas ettiğinde etkili olur. Alkol ve sabun bazlı tahtakurusu ilaçlarıysa kısmen etki gösterdiğinden birden fazla kez uygulanmaları gerekir. Bu ilaçlar kuruduktan sonra kullanıldığı bölgeye gelen tahtakurularını ortadan kaldırmada yetersizdir. Alkol içeren spreyleri kullanırken yanma riskine karşı dikkatli olmak da önemlidir.

Piretroid böcek ilaçları daha güçlü ve uzun etkili pestisitler arasında yer alır. Tahtakuruları bu güçlü ilaçlama yöntemlerine karşı da direnç gösterebilir. Bu spreyleri kullanırken dikkatli olmak, çocukları uzak tutmak ve elektrik prizlerine değdirmemeye özen göstermek büyük önem taşır. Spreyleme işlemi özellikle çocukların olmadığı zamanlarda yapılmalı ve ürünün etiketinin üzerindeki talimatlara uyulmalıdır.

Profesyonel Yardım Almak

Çeşitli yöntemlerin işe yaramaması durumunda bir haşere kontrol uzmanından yardım almak faydalı olabilir. Uygulanan yöntemlerin yetersiz olması durumunda başvurulabilecek ilaçlama prensipleri ve yöntemleri arasında şunlar yer alır:

• EPA tescilli bir kuruluşta üretilmiş ve tahtakurusuna yönelik etkinliği belirtilmiş pestisitler kullanılmalıdır.
• Sisleme cihazlarının kullanımı ancak tahtakurusu etkinlik listesinde varsa önerilir. Bu böcek pompalarının uygunsuz kullanımı hem insan sağlığına zarar verebilir hem yangın veya patlama gibi riskler barındırır.
• Sprey genellikle tahtakurularının saklandığı çatlaklara ve yarıklara ulaşmakta yetersiz kalır.
• Daha önce tahtakurusu görülen alanlar ilk temizlik ve kontrol işlemlerinden sonra iki günde bir kontrol edilmelidir. Temizlik yeterli düzeyde değilse veya kalan yumurtalar çatladıysa işlem tekrarlanmalıdır. Tekrarlama durumunda etkinin azalmaması için farklı bir pestisit kullanılabilir.
• Böcekleri kurutarak etki eden desikantlar tahtakurularını direnç geliştiremeden ortadan kaldırır. Bu maddeler birkaç ay içerisinde tam etkilerini gösterir. Kurutucu olarak EPA tarafından pestisit kategorisinde olduğu belirtilen ürünler kullanılmalıdır. 
• Tahtakurularını yakalamak ve yukarı tırmanmalarını önlemek için mobilyaların ayaklarının alt kısmına tuzaklar yerleştirilebilir.

Tahtakurusundan Korunma Yolları

Tahtakurusundan korunmak için ortamı temiz tutmak ve düzenli kontrol etmek büyük önem taşır. Seyahatlerdeki bulaşma riskini azaltmak için de bir dizi önlem almak fayda sağlar.

Temizlik ve Düzenli Kontrol

Tahtakurularını kontrol altına alabilmek ve ortaya çıkmalarını önlemek için düzenli temizlik yapmak ve kontrol yöntemleri uygulamak işe yarayabilir. Böylece tahtakurularının çoğalmasını baştan durdurmak ve haşere istilasını engellemek mümkün hale gelir.

• İlk olarak böceklerin gizlenebileceği alanları azaltmak için evde dağınıklık olmamalıdır. Dağınık ve karmaşık bir evde tahtakuruları saklanacak ve ilaçlamadan kaçacak birçok yer bulabilir.
• Yatakta tahtakurusu görüldüğünde ilaçlama işlemlerinden sonra böceklerin geçmesini önleyen özel kılıflar kullanılabilir.
• Yatak çarşafları, battaniyeler, yatak örtüleri ve yere değen tüm giysiler düzenli olarak yıkanmalı ve yüksek ısıyla kurutulmalıdır. Böylece tahtakurularının çoğalmadan ortadan kaldırılması mümkün olur. Tahtakuruları ve yumurtaları çamaşır sepetlerinde de saklanabileceği için bu eşyalar da düzenli olarak temizlenmelidir.
• Halılar, yerler, mobilyalar, yatak köşeleri ve altları, odadaki tüm çatlaklar ve yarıklar dikkatlice süpürülmelidir. Tahtakurularını ortamdan tamamen uzaklaştırmak için süpürgenin torbası her temizlikten sonra değiştirilmelidir. Torbanın ağzı iyice kapatılarak evin dışındaki bir çöp kutusuna atılmalıdır.

Seyahatlerde Alınabilecek Önlemler

Tahtakurusu istilası dünyanın her yerinde görülebileceğinden seyahate çıkacak bireylerin önlem almaları gerekir. Uçak, tren veya otobüs gibi ulaşım araçlarında nadiren bulunan tahtakuruları özellikle gezginlerin uyuduğu yerlerden, giysilerinden ve bagajlarından farklı yerlere geçiş yapabilir.

Seyahate hazırlık sürecinde alınması gereken bazı önlemler şunlardır:

• Tahtakurularının yapışmasını engelleyen, sert malzemelerden üretilen bavullar bulaşma riskini azaltabilir.
• Giysiler torbalara koyularak ayrı bir bölmede taşınabilir.
• Otelde konaklanacak odayı incelemek için ışığı güçlü küçük bir el feneri alınabilir.
• Bagaja veya giysilere böcek kovucu ilaçlar sıkılmasına gerek yoktur. Tahtakurularına karşı etkili olmayan bu ilaçlar sağlık açısından tehlikeli olabilir.

Oteldeki ya da diğer konaklama yerlerindeki incelemeler şunları içerebilir: 

• Rezervasyon yaptırırken veya otele giriş yaparken tahtakurularına karşı önlem alınıp alınmadığı sorulabilir.
• Bavulları döşemeli mobilyalar yerine sert ve yüksek bir yere koymak tahtakurularının eşyalara erişmesini engeller.
• Uygun bir yüzey bulunamaması durumunda bavullar kuru bir küvete yerleştirilebilir veya odanın temizliği teyit edilene kadar odanın dışında tutulabilir.
• Çarşaflar köşelerden ve kenarlardan yukarı doğru çekilerek yatakların iç kısmında ve karyola yaylarında böcek olup olmadığı araştırılabilir.
• Yastıklarda ve döşemeli mobilyalarda tahtakurusu olup olmadığına bakılabilir.
• Yatak başlıklarının arka kısmı ve komodinlerin çekmeceleri incelenebilir.
• Kısa süreli konaklamalarda giysiler valizde tutulabilir.
• Tahtakurusu fark edilirse hemen konaklama yapılan yere bildirmek gerekir.

Eve dönüş sürecinde dikkat edilmesi gerekenler arasındaysa şunlar yer alır:

• Haşereleri fark edebilmek için bavullar banyodaki açık renkli yüzeylere koyulabilir.
• Odadan ayrılmadan önce giysiler küvette veya duşta iyice silkelenebilir.
• Bavulun içi detaylı ve dikkatli bir şekilde kontrol edilebilir. Bavulun iç kısımlarında boşluk olan bölgeler vakumla temizlenebilir.
• Eşyaların hepsi sıcak suyla yıkanabilir. Sıcak suyla yıkadıktan sonra öldürülemeyen tahtakuruları için kuru ve buharlı temizleme yapılabilir.

Tahtakurusu Tedavisinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Tahtakurusu tedavisinde ilaç kullanımında ve yan etkiler konusunda dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır.

Hasta Bakımı ve Deri Tedavisi

Tahtakurusu genellikle tedavi gerektiren ciddi bir yaraya neden olmaz. Bu yaralar genellikle 1-2 hafta içinde kendiliğinden kaybolur. Bununla beraber kaşıntı ve ağrı gibi belirtileri hafifletmek için kortizon içeren bir cilt kremi veya oral bir antihistaminik kullanılabilir.

İlaçların Yan Etkileri ve Önlemler

Deride kabarma, kaşıntı ve kızarıklık gibi belirtilerin hafifletilmesi için kullanılan kortizon içerikli kremlerin bazı yan etkileri olabilir. Bu yan etkiler arasında şunlar yer alabilir:

• Ciltte yanma, kaşıntı veya kuruluk,
• Akne,
• Cilt renginde değişiklikler,
• Ciltte küçük beyaz veya kırmızı şişlikler,
• Ağız çevresinde kızarıklık ve küçük kırmızı kabarıklıklar.

Antihistaminin türüne bağlı olarak görülebilecek belirtiler de değişiklik gösterilebilir. Oral antihistamin tedavisinde en sık görülen yan etkiler arasında şunlar yer alır:

• Uyku hali,
• Ağız kuruluğu,
• Baş ağrısı,
• Düşük tansiyon,
• Mide bulantısı.

Sıkça Sorulan Sorular

Tahtakurusu ısırığı tehlikeli midir?

Genellikle geceleri uyurken meydana gelen tahtakurusu ısırıkları ciddi sağlık sorunlarına yol açmaz. Kaşıntıya neden olabilen bu küçük ısırıklar su ve sabunla yıkandıktan sonra kaşıntıyı önleyen ilaçlarla tedavi edilebilir.

Tahtakurusunu tamamen yok etmek mümkün mü?

Doğru ve etkili temizlik yöntemleriyle tahtakurusundan tamamen kurtulmak mümkündür. Tahtakurularını etkisiz hale getirmek için hem kimyasal olmayan hem pestisit içeren kimyasal yöntemler birlikte kullanılabilir. Bununla beraber bu yöntemlerin tamamen etkili olması birkaç haftayı veya ayı bulabilir.

Tahtakurusu ilaçları sağlık için zararlı mı?

Tahtakurusu istilalarında etkili olan böcek ilaçlarının talimatlara uygun olmayan ya da aşırı kullanımı bazı zararlı etkilere yol açabilir.