Sonbaharda çocukları bekleyen üst solunum yolu enfeksiyonları
Sonbaharda okulların açılması, çocukların kalabalık alanlarda toplu şekilde bulunmaları hastalıkların yayılımını artırır. Vücudumuz da değişen hava koşullarına ayak uydurmakta güçlük çeker ve bu aylarda üst solunum yolları hastalıkları artar. Soğukların gelmesiyle kapalı alanlarda daha çok zaman geçirilmeye başlanır. Soğuk havaların gelmesi insan vücudundaki kılcal damarlarda büzüşmelere yol açar, bu da vücudun savunma elemanlarının hastalık etkenlerinin olduğu bölgelere ulaşmasında güçlüğe neden olur. Havada asılı kalan partiküllerin solunması bulaşmayı kolaylaştırır. İşte tüm bu nedenlerden dolayı sonbaharda ve kış ayı başlangıcında çocuklardaki enfeksiyonlarda artış görülür.
Antibiyotik kullanımına dikkat!
Enfeksiyon ortaya çıktığında uygun tedaviye başlamak için gecikmemek gerekir. Uygunsuz antibiyotik kullanılmamasına özellikle dikkat edilmelidir. Çünkü viral enfeksiyonlarda gereksiz antibiyotik kullanımı başka hastalık etkenlerinin direnç göstermesine neden olabilir. Bakteriyel enfeksiyonlarda ise erken dönemde alınacak antibiyotiklerle bu hastalıkları atlatmak kolay olur. Maske takmak, tokalaşmamak, öpüşmemek, başkalarıyla aynı çatal, kaşık, bardak gibi eşyaları kullanmamak alınacak önlemler arasında yer alır. Risk grubundakilerin grip aşısı olması korunmak açısından önem taşır.
Alerjik hastalığı olanlar grip aşısı olmalı
Aşılar; 65 yaş üzerindekilere, kronik kalp ve karaciğer hastalığı olanlara, diyabet gibi kronik sistemik hastalıkları olanlara, bağışıklık sistemi yetersiz hastalara, toplu halde yaşayanlara ve doktor, hemşire gibi risk grubundaki kişilere önerilir. Çocuklarda alerjik hastalığı veya astımı olanlar, kalp hastalığı olanlara grip aşılaması önerilir. Çocukluk çağında döküntülü hastalıklardan korunmanın en önemli yolu aşıdır.
Bademcik ve sinüs iltihapları sık tekrarlarsa ameliyat gerekebilir
En sık görülen üst solunum yolu enfeksiyonları tekrarlayan sinüs, bademcik, geniz eti ve orta kulak iltihaplardır. Tonsillitlerin (bademcik iltihabı) yılda beşin üzerinde olması, sık tekrarlayan geniz eti ve kulak enfeksiyonları yılda dördün üzerinde sinüs iltihapları operasyon gereksinimine neden olur.
Bademcik iltihaplarında boğaz ağrısı, yutma güçlüğü, ateş en önemli belirtilerdir. Hastalığın tedavisi için gerek olduğunda doktor kontrolünde antibiyotik kullanılması gerekir. Geniz eti iltihapları ise burun akıntısı, geniz akıntısı ve buna bağlı olarak ortaya çıkan öksürük ve ateşle seyreder.
Nezle ve grip
En sık görülen üst solunum yolu enfeksiyonu nezle ve griptir. Mevsim geçişlerinde, kapalı ortamlarda ve hijyenin yetersiz olduğu durumlarda hızla yayılırlar. Çocuklarda ortaya çıkan şikayetler yeteri kadar hızlı tedavi edilmezse 2-3 haftaya kadar uzayabilir. Burun tıkanıklığı ve burunda kuruma, şeffaftan başlayarak yeşilimsi hale gelen burun akıntısı, ateş ve halsizlik, kırgınlık, iştahsızlık, eklem ağrıları ve öksürük görülür.
Gribal enfeksiyonlarda antibiyotiğin faydası yok
Viral bir hastalık olduğundan gribal enfeksiyonlarda antibiyotik kullanmanın bir faydası yok. Tedavide ateş düşürücüler, ağrı kesiciler, vitamin takviyesi, buhar banyoları, dinlenme ve bol sıvı takviyesi önerilir. Ateş çok yüksek seyrederse, koyu burun akıntılarında şikayetler uzun sürerse antibiyotik kullanmak gerekebilir.
Grip ise daha ani başlayan, sıklıkla ateşin daha yüksek seyrettiği bir hastalıktır. Gripte kas ve eklem ağrıları daha yoğun, ateş ve halsizlik daha belirgin hale gelir. Nezle ve grip de kendiliğinden düzeldiğinden genellikle antibiyotik kullanımına gerek olmaz. Gribal enfeksiyonlar sırasında bol sıvı tüketmek ve dinlenmek gereklidir. Gribal enfeksiyonlardan sonra sık rastlanan durumlar arasında orta kulak iltihabı, sinüzit veya bronşit sayılabilir. Bu hastalıklar geliştiğinde antibiyotik tedavisine ihtiyaç duyulur.
Grip aşısı yaptırın!
Asıl tedavi koruyucu tedavidir. Eylül-ekim aylarında tek doz olarak, altı aylıktan büyük her çocuğa aşı yapılabilir. Eğer çocukta çok sık gribal enfeksiyon görülüyorsa, şikayetler uzun sürüyorsa, her seferinde antibiyotik kullanılması gerekiyorsa, farenjit, bronşit gibi hastalıklar gelişiyorsa veya anne babanın eve gribal enfeksiyon getirme ihtimali yüksekse (anne baba hemşire, doktor, öğretmen gibi) grip aşısı mutlaka önerilir.
Sinüzit
Kafatasını oluşturan kemiklerin arasında bulunan “sinüs” adı verilen hava ile dolu boşluklarda enfeksiyon oluşması sonucunda “sinüzit” hastalığı ortaya çıkar. Genellikle enfeksiyonlar nedendir. Ancak çocuklarda alerji, tozlu ve asit içeren ortamlarda bulunma, doğumsal ya da travmalar nedeniyle oluşan deformiteler sinüzitin oluşmasını ve tekrarlamasını tetikler.
Sinüzit belirtileri
Sinüzit belirtileri arasında şiddetli baş ağrısı, yüzde basınç, burun tıkanıklığı ve irinli burun akıntısı görülebilir ve ateş sıklıkla eşlik eder. Belirtilere öksürük eklenebilir. Sinüzit, çoğunlukla nezle ya da kısa süren soğuk algınlığından sonra oluşur. Kafatası içindeki sinüs adı verilen içi hava ile dolu kemik boşlukların enfeksiyonu olarak bilinir. Dolgunluk hissi oluşur. Antibiyotik tedavisi gerekir. Yılda dörtten fazla sinüzit enfeksiyonu söz konusu olduğunda sinüs ağzının açılması için cerrahiye başvurmak nadiren gerekli olabilir. Sinüzit çok kolay tekrarladığı için, koruyucu tedavi büyük önem taşır. Terlemeyi takiben soğuğa maruz kalınmamalı ve kışın soğuk havalarda koruyucu başlık kullanılması önerilir. Sinüzit olmamak için mutlaka saçların ıslak bırakılmaması ve nemli saçla rüzgara çıkılmaması önerilir.
Farenjit ve bademcik enfeksiyonu
Boğazın arka duvarının iltihabı olarak bilinir. Boğazda yanma ve ağrı ve bademciklerde kızarma, ateş, yutkunmada zorluk, ateş ve ses kısıklığı ile başlar. Hastalığın tedavisinde boğaz kültürü istenir. Çocuklarda özellikle beta hemotilitik streptekok enfeksiyonlarının diğer viral ya da bakteriyel tonsillofarenjitlerde ayırıcı tanısı boğaz kültürü ile yapılır.
Çocukları kapalı ve havasız ortamlardan uzak tutun
Beta enfeksiyonlarının tedavisi ve süresi diğer enfeksiyonlardan farklıdır. Çocuklarda özellikle geç kalınan vakalarda akut eklem romatizması ve akut glomerolonefrit gibi ciddi kalp ve böbrek hastalıklarına neden olacağı bilinmelidir. Korunma, boğaz enfeksiyonu geçirdiğini bildiğiniz kişilerden çocukları uzak tutmakla mümkün olur. Çocukları kapalı, havasız ortamlardan uzak tutmak da çözümlerden biridir.
Akut bronşit
Genellikle virüslerin neden olduğu 2 yaş altında görülen özellikle de 3-6 yaş aralığındaki erkek bebeklerde sık görülen bir solunum enfeksiyonudur. Sonbahar ve kış aylarında sık rastlanır. Burun akıntısı, hapşırma ve hafif üst solunum yolu enfeksiyonu belirtileri ile başlar. Ateş hafif veya yüksek ateş olabilir. Bu belirtilerden bir iki gün sonra hışıltı, solunum sıkıntısı, hızlı nefes alma, huzursuzluk ve öksürük gibi yakınmalar başlar.
Şikayetleri azaltmak için çeşitli ilaçlar kullanılır. Genellikle antibiyotik gerekmez, ancak bakteriyel bir enfeksiyon eklendiği düşünülüyorsa antibiyotik verilir. Tekrarlayan bronşit ataklarında astım, zatürre, kalp yetersizliği ve daha başka önemli hastalıklar gelişebileceği için doktor takibi önem taşır. Tedavisi hışıltıyı azaltan solunum yolundan alınan (inhaler) tedaviler, sıvı takviyesi ve geniz ve bronştaki sekresyonu sıvılaştıran ekspektoran ilaçlardır.
