Stres kırığı nedir?
Her zaman yürümeye alışkın olduğunuz mesafeyi, artık aniden gelişen ağrı nedeniyle yürüyemiyor musunuz? Yürürken durup dinlenmek zorunda mı kalıyorsunuz? Üstelik bir de ayağınızda şişlik mi fark ettiniz? Bu sorulara yanıtınız "evet" ise, nedeni günümüzde sıkça görülen sorunlardan olan "stres kırığı" olabilir. Bu tablonun adı sizi yanıltmasın, çünkü stres kırığının psikolojik stresle hiçbir bir ilgisi yok. Buradaki stres ifadesi kemik dokusuna gelen aşırı bükücü gücü ifade ediyor. Vücudumuzdaki kemik dokusu, sürekli ve kuvvetini aşan bükülme gücüyle karşılaşırsa, stres kırıkları oluşabiliyor.
Özellikle yürürken ağrıya yol açtığı için önemli bir iş kaybına neden olan stres kırıkları genellikle kadınlarda ortaya çıkııyor. Bunun nedeni ise kadınların ayak şekillerine uygun olmayan veya yüksek topuklu ayakkabılarla ayaklarını zorlamaları. Stres kırığının bir başka önemli sebebi ise ileri yaşlarda ortaya çıkan osteoporoz sorununun kadınlarda daha fazla görülmesi.
Stres kırığı en çok ayak tarak kemiklerinde oluşuyor
Stres kırıkları, genellikle 20-35 yaş grubundaki hiperaktif kişilerde ortaya çıkıyor. Ayrıca menopozdan sonra osteoporoz gelişimi nedeniyle tarak kemiğinde stres kırıkları da sıkça görülüyor. Stres kırığı en çok ayak tarak kemiklerinde oluşuyor. Stres kırığının en sık görüldüğü yer ayağın 2. tarak kemiği bölgesi olsa da, yük altında kalan her kemikte ortaya çıkabiliyor.
Stres kırığı neden olur?
Stres kırığına yol açan pek çok neden var. Kemik kalitesi iyi olmayan ve kas gücü zayıf olup da kendisini çok zorlayan kadınlarda sıkça gelişiyor. Örneğin; alışkın olduğu mesafeden çok daha uzun süre yürüyenlerde görülebiliyor. Genel olarak yürüme alışkanlığı olmayan kadınlarda, özellikle hafta sonu uzun yürüme merakı nedeniyle ayak aşırı zorlanıyor, bunun sonucunda da stres kırıkları oluşabiliyor. Çünkü özellikle sportif faaliyetlerde, kas ve kemik dokusunun gücü büyük önem taşıyor. Kasları zayıf olan kadınlarda yapılan zorlayıcı yürüyüşler de kemik dokusunda daha fazla stres oluşmasına neden oluyor. Bunun sonucunda da kemik kırılıyor.
Stres kırığı; alışık olmadığı yeni bir ayakkabı veya uygun olmayan ayakkabıyla uzun mesafe yürüyenlerde ve topuklu ayakkabı giyen kadınlarda da sık görülüyor. Hasta yürürken aniden gelişen ağrı nedeniyle durup dinlenmek zorunla kalıyor. Her zaman yürüdüğü mesafeleri yürüyemez hale geliyor. Alışık olduğu mesafeyi yürürken ağrısı başlıyorsa; mutlaka dinlenmeli, ağrı geçmeden devam etmemeli. Aksi halde aşırı yüklenme stres kırığına neden olabiliyor veya başlamış kırığı daha büyük hale getirebiliyor.
Stres kırığı tedavisi
Stres kırıklarının tedavisinde kırığa neden olan sebebi ortadan kaldırmak ve o bölgeyi dinlendirmek yeterli. Stres kırıkları en çok ayak tarak kemiklerinde görüldüğü için lokal soğuk uygulamaları ve elastik bandaj yöntemi uygulanıyor. Hastaya özel tabanlı ayakkabılar verilerek kırık bölgesinin zorlanmaması sağlanıyor. Bu ayakkabılar, özel yuvarlak tabanları ile yürüme sırasında ayağın ön kısmının zorlanmasını önlemesinin yanı sıra bilek hareketini de engelleyerek aşırı yüklenmeden koruyor. Kemik kalitesinde herhangi bir bozukluk, D vitamini eksikliği veya hormonal bozukluk gibi kemik kalitesini bozan durumlar varsa bu sorunların da mutlaka düzeltilmesi gerekiyor. Ayak tarak kemiğinde olan stres kırığı ortalama 6 haftada, omurgada olan bir stres kırığı ise ortalama 12 haftada iyileşiyor.
