Tüm tütün ürünleri sağlığa ciddi zararlar verir
Sigara, nargile, puro ve pipo… Çoğu zaman bir gençlik hevesi olarak başlayan ve ileride neden olacağı sağlık sorunları göz ardı edilen zehirli maddeler… Türkiye’deki ölümlerin yüzde 23’ü tütüne bağlı hastalıklar nedeniyle gerçekleşiyor. Ülkemizde 16 milyon, dünyada ise 1.2 milyar kişi tütün kullanıyor.
Tüm bu yüksek rakamların yanı sıra özellikle ülkemizde son yıllarda sevindirici bazı gelişmeler de yaşanıyor. Tütünle mücadele kapsamında yapılan hizmetler sonucunda, 15 yaş üzeri nüfusun sigara içme oranı 2006 yılında yüzde 33,4'ken bu oran 2012 yılında yüzde 27,1'e geriledi. 2008 yılında yaklaşık 2 milyon 200 bin kişi sigarayı bıraktı. Kapalı alanlarda sigara dumanına pasif maruziyet yüzde 60 ve yasak olmamasına rağmen evlerde sigara içenlerin oranı yüzde 35 azaldı. Tütünle mücadelede Dünya Sağlık Örgütü'nün belirlediği kriterlere göre ülkemiz dünyada başarılı ilk 4 ülke arasında yer alıyor.
Kalp, alzheimer, kanser...
Sigaranın; başta kalp ve kanser olmak üzere cilt sağlığımızdan, dişlere; göz sağlımızdan solunum yollarına dek sağlımıza olumsuz etkisi bulunur.
- Sigara cildin sağlıklı görünümünü bozar, soluk ve sağlıksız görünmeye neden olur.
- Sigara içenlerde dişler beyazlığını kaybeder ve sararır. Dişeti hastalıklarının ortaya çıkmasına neden olur ve var olan dişeti hastalıklarının daha da kötüleşmesine yol açar.
- Sigara tat ve koku alma duyusunu azaltır. Dudak ve ağız içi kanser görülme sıklığını arttırır.
- Sigara içen kişiler çevrelerine kötü bir koku yayar. Bu koku özellikle sigara içmeyen kişiler için çok rahatsız edici.
- Gırtlak ve nefes borusunda iltihaplanma, ses tellerinin yapısının bozulması, seste kalınlaşma ve gırtlak kanserine yol açar.
- Kalp ve damarların görmüş olduğu zarar ve tahribattan dolayı kalp krizi, damar tıkanıklığı, tansiyon yükselmesi gibi sakıncalar ortaya çıkar.
- Beyinde felç, ileri yaşta bunama ve Alzheimer riski artar. Her nefeste yaklaşık 50 bin hücrenin ölümüne sebep olur.
- Gözlerde katarakt ve ileri yaşta körlük meydana gelir.
- Akciğerlerde kansere yakalanma, bronşit ve amfizem gibi rahatsızlıklar meydana gelir. Bunlar arasında özellikle KOAH hastalığının ana nedeni.
- Mide ve yemek borusunda kanama, ülser ve kanser oluşumunu artırır.
- Pankreas kanseri riski artar.
- Kısırlık, çocuk düşürme, sakat ve erken doğum, düşük tartılı doğum, erken menopoz, rahim ağzı kanseri gibi tehlikeler oluşturur.
- İktidarsızlık, ereksiyonda azalma, döllenme yetersizliği ve kalıtımsal bozukluklara zemin hazırlar.
- Mesane kanserine neden olur.
- Ellerde, parmaklarda sararma, tırnaklarda, zayıflama görülür.
- Kemik erimesine sebep olur.
- Kol ve bacak damarlarında tıkanıklıklara neden olur.
- Kılcal damarlar, el ve ayaklardan başlayarak, kol ve bacaklara kadar tıkanıp bu organların kesilmesine kadar varan Burger hastalığı gibi sorunların oluşmasına neden olur.
- Vücutta, yorgunluk, uykusuzluk, ruhsal gerilim, stres, performans düşüklüğü, reflekslerde azalmaya neden olur.
- Sigara içenlerde solunum yolu enfeksiyonları daha sık görülür ve iyileşmesi daha uzun zaman alır. Sigara ilaçların etkisini azaltabilir.
Bir nargile 5 paket sigarayla eşdeğer
Son yıllarda özellikle gençler arasında trend haline gelen nargile de en az sigara kadar zararlı. İçerisindeki ağır metaller nedeniyle 1 nargile belki de 4-5 paket sigarayla eşdeğer zarara yol açabilir. Nargilenin bu kadar zararlı olmasının nedeni içerdiği nikel, kobalt ve kurşun oranının sigaradan çok daha yüksek olması. Nargile içilen mekanların giderek yaygınlaşması ve aromalılarının tüketilmesi, özellikle gençler arasında nargilenin daha sosyal ve zararsız bir tütün ürünü olduğu yönünde yanlış bir kanaat uyanmasına neden oluyor. Ayrıca nargile cafelerde umuma açık bir şekilde kullanılan ve yeterince dezenfekte edilmeyen nargileler aracılığı ile verem başta olmak üzere birçok enfeksiyonel hastalık kişiden kişiye bulaşabilir.
Sigaranın bağımlılık yapma gücü kokainin 5 katı
Sigarayı bırakabilmenin ilk ve en önemli koşulu, öncelikle bunu istemek ve bu konuda karar almak. Çünkü sigara hem fiziksel hem de psikolojik bağımlılık yapar. Öyle ki sigaranın bağımlılık yapma gücü kokainden 5 kat daha yüksek. Tablet halinde bir takım ilaçlar, nikotin sakızları, nikotin bantları ve akupunktur sigarayı bıraktırma yöntemleri arasında. Ama sonuca ulaşmayı sağlayan en önemli faktör bunu gerçekten istemekten geçer. Dünya Sağlık örgütü 1 ay boyunca günde sadece 1 adet sigara içen bir kişiyi bile bağımlı olarak kabul eder.
10 yıl sonra bile olsa bir tanesi yeter
Sigara kullananlarda beyinde oluşan nikotin reseptörleri ömür boyu varlıklarını sürdürür. Bu nedenle sigarayı bırakmış olan bir kişi 10 yıl sonra bile 1 adet sigara içtiğinde nikotin reseptörleri uyanır ve ertesi gün 1-1,5 pakete geçebilir. Bu nedenle sigarayı bırakmış olanların ne olursa olsun, o 1 adet sigarayı içmemeleri gerekir.
Yanında içmeseniz de zararları bebeğinize geçer
Sigara içilen ortamda bulunan pasif içiciler en az aktif içiciler kadar zarar görür. Ancak yapılan son araştırmalar gösteriyor ki, sigaranın zararları etkileri kişinin üzerine siner ve onunla beraber dolaşır. Örneğin, anne bebeğini salonda bırakır, balkona çıkar; bir adet sigara içip tekrar salona girer. Bebeğini kucağına alıp öpüp, koklayıp sever. Bir saat sonra bebeğin idrarı tahlil edilince sigarayla ilgili atıklar saptanır. Yani annenin teninden, nefesinden sigaranın toksinleri bebeğe geçer.
