Saçkıran Tedavisi
Halk arasında yaygın olarak saçkıran adıyla bilinen rahatsızlığın tıp dilindeki adı Alopesi Areata’dır. Alopesi sözcüğü saç dökülmesi anlamına gelir. Kişide yuvarlak veya oval şekilli, saçlı deri, kaş, kirpik, sakal, bıyık veya vücut kıllarında yama biçimli kayıp olması saçkıran işaretidir. Saçkıran, yaş ve cinsiyet farkı gözetmez. Saçkıranın yol açtığı kozmetik sorun, kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkiler ve yarattığı kötü görünüm nedeniyle akabinde ruh sağlığı ile ilgili sorunları da getirebilir. Saçkıran genellikle tek plak olarak, saçlı deriden başlar.
Saçkıran (Alopesi Areata) Nedenleri Nelerdir?
Saçkıran, otoimmün (kişinin kendi savunma hücrelerinin vücudundaki hücreleri yabancı görüp saldırması) bir hastalıktır. Savunma hücreleri, kişinin kendi kıl köklerine saldırır. Saçkıran görülen kişilerde otoimmün tiroid hastalığı, vitiligo, lupus eritematozis, atopik egzama, gibi otoimmün hastalıklar görülme ihtimali yüksektir. Hastalığın genetik bir yönü olduğu da düşünülmektedir. Ayrıca ailelerinde astım, diyabet veya alerji öyküsü olanlarda daha sık görülüyor. Genetik yatkınlığı olanlarda ise birtakım tetikleyici faktörlerle ortaya çıkar.
Saçkırandan (Alopesi Areata) Nasıl Teşhis Edilir?
Saçkıran hastalığının teşhisi zor değildir. Yuvarlak veya oval şekilli, saçlı deri, kaş, kirpik, sakal, bıyık veya vücut kıllarında yama biçimli kayıplar saçkıran karakteristiğini yansıtır. Gerekli görülmesi halinde teşhisi kesinleştirmek için saçlı deriden küçük bir örnek alınarak laboratuvar ortamında inceleme yapılabilir. Saçkıran hastalığından saç, sakal, kaş ve kirpiklerin yanı sıra tüm vücut kılları da etkilenebilir. Bazen saçlı derideki kılların total kaybı gelişir, bazen de tüm vücut kılları dökülebilir. Saçlı deride kimi zaman ensede kıl kaybı gelişir, bazen de kulak arkaları etkilenir.
Saçkıran Belirtileri
Saçkıran belirtileri şöyle sıralanabilir:
- Saçkıran (Alopesi Areata); daha önce kıl bulunan alanlarda, bir veya daha fazla, yaklaşık olarak bozuk para büyüklüğünde, yuvarlak, düzgün yüzeyli saç dökülmesi olarak ya da başka değişiklik izlenmeyen, yama biçimli saç kaybı olarak karşımıza çıkar.
- Kılların döküldüğü alanda veya kenarında bulunan kıllar, deriden çıktıkları yerde daha zayıf görülürler ve görüntü itibariyle ünlem işaretini andırırlar. Zamanla bazı hastalar saçlarını tamamen kaybedebilirler. Saçkıran sorunu yaşayan kişiler ilk yıl dermatologlarının istediği zamanlarda düzenli aralıklarla takip edilmelidir.
- Bazı hastalarda el-ayak tırnaklarında da ince toplu iğne ucu gibi çöküklükler (yüksük tırnak) görülebilir. Ayrıca beyaz benekler, ince çizgilenmeler, parlaklığın kaybolması ve kırılmalar olabilir.
- Nadir görülen saçkıran belirtilerinden biri de tırnaklarda şekil bozukluğudur. Dökülen bölgelerde yeni çıkan kıllar renksiz, ince, cansız bir görünümde olur. Bazı hastalarda saçlı deride yanma, kaşıntı gibi hisler duyulabilir.
Saçkıran (Alopesi Areata) Risk Faktörleri Nelerdir?
Saçkıran (Alopesi Areata) hastalığında aile öyküsü bulunma sıklığı yüzde 10-20 civarındadır. Olguların yüzde 20’si çocuk, yüzde 20’sinin ise 40 yaş üzerinde olduğu görülmektedir. Stres de hastalığın ortaya çıkışında tetikleyici bir faktördür. Hastalık bulaşıcı değildir. Genetik yatkınlığı olanlarda tetikleyici faktörlerle gelişir. İlk fark edildiğinde gecikmeden dermatoloji doktoruna başvurulmalıdır.
Saçkıran Tedavisi
Saçkıran (Alopesi Areata) tedavisi standart değildir. Doktorunuz durumunuzu inceledikten sonra size uygun tedavi seçeneklerini değerlendirerek tedavi prosedürünü size en uygun olacak şekilde oluşturur. Saçkıran tedavisinin ardından genellikle bir yıl içinde kıllar geri gelir. Saçkıran vakalarında görülen tırnak tutulumu ise iyileşmenin zor olacağının belirtisidir. Ayrıca hastalığın yaygın olması ve uzun sürmesi de sıkıntılıdır. Saçkıran tedavisi, kılların daha hızlı gelmesine yardımcı olabilir. Tedavide yama biçimindeki saç dökülen alanda yerel iğne, kortizonlu krem veya losyon, yaygın durumlarda ise ağızdan steroidli tabletler, krem kullanılması önerilebilir. Doktorunuzun görüşüne bağlı olarak bu ilaçlardan bir veya birkaçı kullanılabilir. Gerekli durumlarda dermatoloji uzmanının kararıyla immunsupresyon yöntemlerinden biri tercih edilebilir. Sistemik steroid, siklosporin, azotioprin, metotraksat ve fototerapi bu grup tedavilerdendir.
Kulaktan Dolma Bilgilere Güvenmeyin
Hemen her rahatsızlıkta olduğu gibi saçkıran tedavisinde de etrafınızdaki insanlardan kulaktan dolma bilgilerle ilaç, bitkisel veya kozmetik ürünler gibi çözüm önerileri duyabilirsiniz. Bu tip denemelere kalkışmanız halinde saçkıran sorununuza çözüm bulamadığınız gibi başka sorunlar da yaşayabilirsiniz.
