Prematüre bebekler ile ilgili bu bilgileri okuyun
Türkiye'de her yıl 150 bin bebek prematüre bebek dünyaya geliyor. Bu bebeklerin 50 bini bir kilonun altında doğuyor. Pek çok rahatsızlık riski ile dünyaya gelen bu bebeklere bakarken dikkatli olunması gerekiyor.
Prematüre bebeklerin doğum haftası önemli
Dünya genelinde olduğu gibi ülkemizde de görülme sıklığı artan prematüre doğumlar bebek için olduğu kadar aileler için de oldukça zorlu bir dönem. Prematüre bebeklerin hangi haftada ve ağırlıkta doğduğu herhangi bir araz kalmadan sağ kalma oranı konusunda belirleyici bir rol oynar. Doğum haftası 32 hafta ve üzeri olan bebeklerde yaşam oranı yüzde 95’lere ulaşırken, 28 haftanın altındaki bebeklerde bu oran yüzde 50’lere kadar inebiliyor.
İlk 2 yıla dikkat
Büyüme ve gelişmenin en hızlı olduğu ilk 2 yıllık dönem, bu bebekler için iki kat daha önemli. Bu dönemde birincil amaç; bebeği hayata bağlamak ve herhangi bir engeli olmasının önüne geçmek. Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de tıpta bu alandaki gelişmeler ve yüksek bakım kalitesi sayesinde prematüre bebeklerin sağlıklı yaşam şansı çok artmış durumda. Bu bebekler yoğun bakımdan taburcu olduktan sonra bebeklerin kontrollerinin en az 2 yıl mutlaka bir yenidoğan uzmanı veya bu konuda deneyimli bir çocuk doktoru tarafından yapılması gerekir.
Prematüre bebek gelişimi nasıl takip edilir?
Önemli konulardan biri; fiziksel ve nörolojik gelişimlerinin normal olarak devam etmesi. Bunu sağlamak için bebeğin aylık kilo, boy ve baş çevresi artışının ve nörolojik gelişiminin yakından takip edilmesi kritik önem taşır. Yüksek riskli bebekler gerekli durumlarda erken müdahale programına alınarak fizyo-terapileri başlatılır. Ayrıca bebeğin göz ve işitme taramalarının da zamanında ve eksiksiz yapılması gerekir.
Prematüre bebeğin yatağı ve yatış pozisyonu nasıl olmalı?
“Ani bebek ölümü sendromu” bu bebeklerde daha sık görüldüğü için bebeğin yatış pozisyonuna azami dikkat edilmesi gerekir. En uygun uyuma pozisyonu sırtüstü yatıştır. Ayrıca başlarında kalıcı şekil bozukluklarına sebep olmamak için yatış pozisyonu her 3-4 saatte bir değiştirilmelidir. Ufak tefek yapısı nedeniyle bebeğin içine gömülme olasılığını ortadan kaldırmak için yatağının orta sert veya sert olarak seçilmesi, ancak bebeğin etrafındaki koruma yastıkları ve oyuncaklar için yumuşak malzemelerin tercih edilmesi gerekir. Tam dokuma yerine delikli battaniyeler kullanılması da boğulma riskini minimuma indirecek bir önlem.
Prematüre bebeğin bezini bekletmeden değiştirin
Prematüre bebekler bağışıklık sistemleri tam olarak gelişmediği için enfeksiyonlara açık olduklarından çok kalabalık ortamlara girilmemesi gerekir. Hastalıklardan korumak amacıyla tüm aşıların kronolojik yaşa göre ve doz azaltımı yapılmadan uygulanması da şart. Genel hijyen kurallarına harfiyen uyulması ve bebeğin alt bezinin uygun sıcaklıkta değiştirilerek temizliğinin sağlanması da çok önemli. Bebeğin alt bakımında yalnızca su ve pamuğun tercih edilmesi ve pişik olmadıkça krem kullanılmaması dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta. Bebek sadece altını ıslatmışsa bile 3-4 saat aralıklarla mutlaka bez değişimi yapılması gerekiyor.
Prematüre bebek giyimi pamuklu olmalı
Bebeğin vücut ısısının korunması için uygun ortam sıcaklığının sağlanması (25 santigrat derece), bu sıcaklığın sabit tutulması ve takip edilmesi gerekir. Pamuklu kıyafetler giydirilmesi de bu konuda önerilenler arasında.
Prematüre bebek kıyafetleri nasıl yıkanmalı?
Bebekler için uygun banyo sıcaklığı 37 santigrat derecedir. Bu sıcaklıkta hazırlanan banyolarda bebeğin cilt PH’ına uygun yıkama losyon ve şampuanları tercih edilmelidir. Haftada 2-3 kereden fazla yıkamak ciltlerinde kuruma ve pullanmaya neden olabileceğinden tavsiye edilmez.
Prematüre doğum artış nedeni
Prematüre doğumların artışında çok erken veya geç yaşta hamile kalmak, gelişen tüp bebek yöntemleri ve bu nedenle çoğul gebeliklerin artması, sigara kullanım oranlarının kadınlar arasında da artması gibi nedenlerin yanı sıra gebeliğin yakın takip edilmesi ile sorunların erken tespit edilip bu bebeklerin yaşam şansının artması için gebeliğin erkenden sonlandırılması gibi faktörler etkili. Bunların dışında şu faktörler de prematüre doğum nedeni sayılıyor:
- Enfeksiyonlar (Örneğin idrar yolu enfeksiyonları)
- Plasenta ile ilgili anormallikler
- Polihidramnios (Bebeğin amnion suyunun fazla olması)
- Rahim veya rahim ağzı ile ilgili doğumsal bazı anormallikler
- Gebelik sırasında operasyon geçirmek
- Karın bölgesine travma almak
- Daha önceden erken doğum yapmış olmak
- Aşırı zayıf olmak
- Kansızlık (anemi)
- Sosyoekonomik düzeyin düşük olması
- Stres
- Doğumlar arası sürenin çok az olması
