Prematüre ne demek?
Prematüre bebekler dünyaya geldiklerinde henüz tam gelişemedikleri için özen isterler. Bazısı 1 kilonun bile altında doğan bu bebeklerin haftasında doğan bebeklere göre yaşamları biraz daha zorludur. Bu nedenle de prematüre bebek bakımı büyük önem taşır.
Prematüre nedir?
Anne karnında 37 haftayı tamamlamadan doğmuş olan bebeklere ‘prematüre’ denir. Türkiye’de de çok sık rastlanan prematüre bebeklerin, doğum haftalarına bağlı olarak hayati risk taşıyan sağlık sorunları olabilir. Bu nedenle prematüre bebeklerin özellikle ilk 3 yıldaki bakımları çok önemlidir.
Prematüre bebek gelişiminde görülen sorunlar
Prematüre bebeklerde enfeksiyon, solunum, beyin kanaması, kalp yetmezliği, ciddi bağırsak hastalıkları gibi pek sorun görülebilir. Ancak en çok solunum sorunuyla karşılaşılır. Bunun sebebi şudur: Akciğerlerin kolay açılmasını ve rahat nefes alıp vermeyi sağlayan surfaktan maddesi anne karnında bebekte yaklaşık 32’nci haftadan sonra üretilir, bu haftadan önce doğan bebeklerde solunum sıkıntısı çok daha ciddi boyutlardadır. Enfeksiyon riskleri diğer yenidoğanlara göre çok daha yüksektir. Bunun nedeni ise bebeklerde emme, yutma ve nefes alıp verme ancak 34-35’inci haftalarda koordinelidir. Bu zamandan önce doğanlarda ise sorun ciddi boyuttadır.
Prematüre bebeklerle ilgili ihmal edilmemesi gereken kriterler nelerdir? İşte uyarılar ve öneriler…
1. Temizlik
Prematüre bebeklerin enfeksiyon riskleri, diğer yenidoğan bebeklere kıyasla daha yüksektir. Yenidoğan alanında uzmanlaşmış hekimlerin kontrolünde bir bakım yapılarak riskler düşürülmelidir. Yenidoğan bebek eve geçtikten sonra da evdeki bakım çok özenli olmalıdır. Bunun için yapılabilecekler şunlardır:
- Eve gelen ziyaretçilerin ya da aile üyelerinden birinin sağlık sorunu olması halinde bebeğe yaklaşılmamalı.
- Bebeğin odası sık sık havalandırılmalı.
- Kirli bebek bezleri alt değiştirilir değiştirilmez poşete koyulup evden dışarı çıkarılmalı.
- Anne ellerini sık sık yıkamalı.
- Özellikle anne her emzirme öncesi kişisel hijyenini sağlamalı.
2. Beslenme
Anne sütü, prematüre bebekler için de hayat kurtarıcıdır. Yapılan çalışmalar, anne sütü ile beslenen prematüre bebeklerin fiziksel ve ruhsal gelişimlerinin çok daha hızlı olduğunu gösteriyor. Zira prematüre bebeği olan annenin sütü, onun ihtiyaçlarına cevap verecek içeriktedir. Anne sütü, bu dönemde hayati riske yol açabilen enfeksiyonlara karşı koruma sağlarken, bağırsak problemleri de daha az yaşanır. Ayrıca emzirme sayesinde anne ile bebeğin arasındaki bağ güçlenir. Anne sütünün yetersiz kalırsa hekimin kontrolünde gidilip özel takviye besinler verilir.
3. Sağlık kontrolü
Tüm prematüre ve haftasında doğmuş tüm bebeklerin sağlık kontrollerinin zamanında yapılması çok önemli. Bununla birlikte prematüre bebeklerin göz, işitme, nörolojik ve fizyoterapi gibi periyodik olarak takip edilmesi gereken özel muayeneleri de bulunur. Yoğun bakım servisinden taburcu olurken planlanmış olan takiplerin zamanında ve uzmanlığın olduğu kişilerce doğru yerlerde yapılması gerekir. Bu, bebeklerin tüm hayatını etkileyebilir. Aşıları ise doğum yaşlarına uygun olarak yapılır.
4. Sorunlara karşı doğru teşhis ve tedavi
Doğum gerçekleştikten sonra karşılaşılabilecek sorunlara hazırlıklı olmak, zamanında teşhis ile doğru tedavi ve kalıcı iyileştirme prematüre bakımındaki önemli kurallar. Bu bakımdan prematüre bebeklerin deneyimli yenidoğan uzmanlarının, çocuk doktorlarının ve yoğun bakımdaki bebeklerin birebir bakımlarından sorumlu olan yenidoğan hemşirelerinin olduğu merkezlerde izlenmesi hayati önemlidir.
