Pikan Cevizi Nedir, Faydaları, Kullanımı

Pikan Cevizi Nedir?

Pikan cevizi, Carya illinoensis türündeki sert kabuklu bir meyvedir. Dünyada "Pekan" olarak isimlendirilen bu meyve, Türkiye'de cevize olan benzerliği nedeniyle "Pikan cevizi" olarak adlandırılır. İç randımanın yüksek olması, az masrafla yetiştirilebilmesi ve zengin besin değeriyle ceviz türleri arasında öne çıkar.
Pikan cevizi ağacının yüksekliği 50 metreye, gövdesiyse 2 metre çapına ulaşabilir. Dikiminden itibaren 4 ila 8 yıl içinde ürün vermeye başlar. 10 yaşından itibaren çeşidine ve şartlara bağlı olarak 40 kg ila 80 kg arasında verim alınabilir.

Pikan Cevizi Faydaları

 Pikan cevizinin faydaları şöyle sıralanabilir: 

• Oksidatif stresi önlemeye yardımcı olur: Vücutta serbest radikaller ve antioksidanlar arasındaki dengesizlik sonucu oksidatif stres ve inflamasyon oluşur. Pikan bunlara karşı koruyucu özelliği olan önemli bileşiklerle doludur.
• İltihabı azaltır: Pikan cevizi bileşenlerden biri olan antioksidanlar, vücuttaki iltihabı azaltmaya ve serbest radikal hasarıyla savaşmaya yardımcı olabilir. Bu cevizi tüketmek, süperoksit dismutaz (SOD) adı verilen antioksidan bileşiğinin düzgün çalışmasına ve iltihabı azaltması için gerekli olan manganezi karşılar. Ayrıca içeriğindeki bakır, artrit kaynaklı ağrıdaki ve sertlikteki iltihabı azaltmaya da yardım edebilir.
• Kemiklere faydalıdır: Pikan cevizinde bulunan manganez, bakır ve çinko mineralleri, osteoporoz semptomlarının tedavisinde doktor önerisiyle tüketilebilir. Özellikle kemik kütlesini artırma ve kemik kaybını önlemede yararlı bir besindir.
• Beyin işlevlerinin normal şekilde çalışmasına yardım eder: Pikan cevizinde beyin sağlığının korunmasına destek veren minareller bulunur. İçerdiği tiamin, tiamin eksikliğinden kaynaklanan Wernicke-Korsakoff sendromu hastalarına faydalıdır. Aynı zamanda içerdiği bakır sağlıklı beyin fonksiyonları için gereklidir. Bakır, Parkinson ve Alzaymır gibi nörodejeneratif hastalıklara karşı koruma sağlayarak serbest radikal hasarını önlemeye yardımcı olabilir. İçeriğinde bulunan manganez beynin sinaptik süreçleri için gereklidir. Manganez eksiliği olduğunda ruh hâlinde sorunlar, odaklanma bozukluğu, öğrenme güçlükleri ve zihinsel hastalıklar meydana gelebilir.
• Sindirim sistemini destekler: Pikan cevizi sindirim sistemini destekleyici bir besindir. İçerdiği lif bağırsak hareketlerini düzenlemeye ve bağırsak kanserini önlemeye yardımcı olabilir. Önerilen miktarda pikan cevizi tüketmek günlük alınması gereken lif oranına da destek olur.
• Göz sağlığını iyileştirmeye yardımcı olur: Pikan cevizi göz sağlığı için gerekli E vitamini ve çinko gibi bileşenleri içerir. Bu bileşenler gözleri yaşa bağlı hasarlardan ve katarakt gibi rahatsızlıklardan korumaya yardım eder.

Pikan Cevizi Zararları

Pikan cevizi lif açısından oldukça zengindir. Bu sebeple tek seferde önerilen miktardan daha fazla tüketmek bazı sindirim sistemi rahatsızlıklarına yol açabilir. Bu sorunlardan kaçınmak için günlük beslenme düzenine yavaşça eklenmesi gerekebilir. Pikan cevizinin sebep olabileceği sindirim sorunlarından bazıları şunlardır:

• Şişkinlik,
• Kramp,
• Gaz sancısı,
• Kabızlık.

Pikan Cevizi Nerede Yetişir? Çeşitleri Nelerdir?

Pikan cevizinin ana vatanı Kuzey Amerika'dır. Özellikle ABD'nin güney eyaletleri ve Meksika'nın çevresi doğal yayılış alanlarıdır. Önceden ABD'nin değişik eyaletlerine yayılan pikan cevizi yetiştiriciliği daha sonra Meksika, Arjantin, Avustralya, İsrail, Güney Afrika ve Türkiye gibi dünyanın değişik yerlerine yayılmıştır. Buna rağmen günümüzde yetişme alanları sınırlıdır. 
Pikan cevizinin yetiştirilen pek çok çeşidi bulunur. Pikan cevizi çeşitlerinden bazıları şunlardır:

• Choctawi: Çok iri ve uzun bir şekle, ince ila orta arası kalınlığa ve pürüzsüz dokuya sahiptir. Bej veya kahverengi olup kolayca kırılır.
• Wichitai: İri ve uzun görünen bu tür, orta kalınlıkta, pürüzsüz dokulu ve bej-kahverengi renktedir. Uç kısmında siyah çizgi ve benekler bulunur. Lezzetli olan bu wichia çeşidi bol yapraklı ve verimlidir.
• Mahan: Çok iri, uzun ve gösterişli bir şekle sahiptir. Yapısı pürüzsüz olup bej-kahverengi bir renge sahiptir. Çok ince kabuklu olması nedeniyle oldukça kolay kırılır ve içi bir bütün hâlinde çıkartılabilir.
• Western Schley: Orta irilikte ve uzun şekilli olan bu tür, kahverengi renktedir. Üzerinde siyah çizgi ve benekler bulunur.
• Burkett: Orta irilikte ve yuvarlak bir forma sahip bu çeşit dolgun, noktalı ve lezzetlidir. 

Pikan cevizi Türkiye'de nerelerde yetişir?
Türkiye’de Pikan cevizi üretimi genellikle Ege ve Akdeniz bölgesinin denize bakan yamaçlarında yapılır.

Pikan Cevizi Nasıl Kullanılır?

Pikan cevizi tek başına atıştırmalık olarak servis edilebilir. Bunun yanı sıra soslara, ana yemeklere veya ara sıcaklara eklenerek de tüketilebilir. Pikan cevizinin kullanılabileceği alternatif fikirlerden bazıları şunlardır:

• Tost veya sandviç ekmeklerinin üzerine fıstık ezmesi yerine ceviz ezmesi sürülerek yenebilir.
• Diğer kuruyemişlerle karıştırılarak tüketilebilir.
• Salatalara veya güveç tarzı ana yemeklere eklenebilir. 
• Yulaf ezmesine veya yoğurda karıştırılabilir.
• Minik parçalara ayırarak kurabiyelere veya tatlılılara katılabilir.

Hamilelikte Pikan Cevizi Kullanımı

Pikan cevizi hamile kadınlar için alternatif bir besleyici atıştırmalıktır. Fetal gelişim için önem taşıyan nöral tüp defektlerini önlemeye yardımcı folat gibi temel kaynakları sağlayabilir. Bunun yanı sıra bu cevizin içeriğinde bulunan sağlıklı yağlar, bebeğin sinir sistemi gelişimine destek olabilir. Pikan cevizi her ne kadar doğal bir besin olsa da doktor kontrolünde tüketilmesi faydalı olacaktır.

Pikan Cevizi ve Ceviz Arasındaki Farklar

Pikan cevizi ve normal ceviz birbirlerine benzeseler de görünümleri, tatları ve besin değerleri açısından aralarında bazı farklar bulunur. Pikan cevizi ile normal ceviz arasındaki farklar şöyle sıralanabilir:

• Pikan cevizi normal cevizden daha küçük, daha tatlı ve daha ucuzdur.
• Lif oranı cevize göre daha yüksektir.
• Cevize göre daha fazla doymamış yağ ve E vitamini içerir.
• Protein içeriği, mikro besin ve çoklu doymamış içerik açısından ilk sıradadır.

Pikan Cevizi ve Brezilya Cevizi Arasındaki Farklar

Pikan cevizi ve Bezilya cevizi görünüm olarak birbirlerinden farklı olmalarının yanı sıra besin değerleri açısından da bazı farklılıklar gösterirler. Bu farklılıklardan bazıları şunlardır:

• Pikan cevizinde Brezilya cevizinden ağırlıkça %5 daha fazla kalori ve %28 daha fazla diyet lif bulunur.
• Pikan cevizi Brezilya cevizine oranla daha az şeker içerir.
• Brezilya cevizi daha fazla proteine sahiptir.
• İkisi de doymuş yağ açısından zengin olmalarına rağmen Brezilya cevizinde daha fazla yağ bulunur. 
• Pikan cevizinde daha fazla riboflavin, niasin ve pantotenik asit bulunur.

Pikan Cevizi Kalorisi ve Besin Değerleri

100 gram pikan cevizinde ortalama 691 kcal enerji bulunur. Pikan cevizinin besin değerleri şöyledir:

• Karbonhidrat: 13.9 gr
• Protein: 9.17 gr
• Lipit: 72 gr
• Şekerler: 3.97 gr
• Lif: 9.6 gr
• Nişasta: 0.46 gr
• Kalsiyum: 70 mg
• Potasyum: 410 mg
• Magnezyum: 121 mg
• Fosforlu: 277 mg
• Manganez: 4.5 mg
• Çinko: 4.53 mg
• Bakır: 1.2 mg
• Selenyum: 3.8 mcg
• Florür: 10 mcg

Pikan cevizinde bulunan vitaminler şunlardır:

• Tiamin (B1 vitamini)
• Riboflavin (B2 vitamini)
• Niacin (B3 vitamini)
• Pantotenik asit (B5 vitamini) 
• Piridoksin (B6 vitamini)
• Askorbik asit (C vitamini)
• Retinol (A vitamini)
• Filokinon (K vitamini)

Pikan Cevizi Özellikleri

Pikan cevizinin özelliklerinden bazıları şöyle sıralanabilir:

• Antioksidan işlevi görebilir.
• Kan şekerini düşürmeye yardımcı olabilir.
• Kolesterol seviyelerini düşürmede rol alabilir. 
• Kalbin kardiyometabolik hastalıklara karşı korunmasında etkili olabilir.
• Dejeneratif hastalıklara karşı savunma oluşturabilir.
• Antiinflamatuar bir ajan olarak etki gösterebilir. 

Pikan Cevizinin Tiroite Etkisi

Pikan cevizi manganez, potasyum, kalsiyum, demir, magnezyum, çinko ve selenyum açısından zengin bir kaynaktır. Bu özellikleriyle hipotiroidizm etkileri yaşayan bireyler için faydalı olabilir. Magnezyum ve çinko, özellikle beyindeki hipofiz bezinin tiroit uyarıcı hormon (TSH) üretmesi için gereklidir. Bu da tiroit bezini 2 hormon üretmeye teşvik eder. Triiyodotironin (T3) ve Tiroksin (T4) de vücut metabolizmasını kontrol etmeye yardımcı olur.

Pikan Cevizinin Şeker Hastalığına Etkisi

Pikan cevizinin içeriğindeki düşük karbonhidrat ve sağlıklı yağlar kan şekerinin ani yükselmesini önleyebilir. Ayrıca içerdiği lif kan şekerini dengelemeye yardımcı olabilir. Bu özellikler sayesinde diyabet ve prediyabet hastalarına faydalı olabilir. Ayrıca pikan cevizi düşük glisemik indekse sahiptir ve bu da yüksek glisemik indeksli yiyeceklere kıyasla kan şekeri seviyelerinin yavaşça yükselmesini sağlayabilir. Bu özellik diyabet hastaları ve kan şekeri seviyelerini yönetmek isteyen bireyler için faydalı olabilir.

Pikan Cevizinin Kalp Hastalıklarına Etkisi

Pikan cevizinde bulunan tekli doymamış yağlar, kötü kolesterol seviyelerini düşürmeye ve iyi kolesterol seviyelerini yükseltmeye yardımcı olabilir. Bu özellik kalp hastalığı riskini de azaltabilir. Araştırmalarda Pikan ceviziyle zenginleştirilmiş diyetlerin açlık LDL kolesterol ve yüksek yoğunluklu olmayan lipoprotein kolesterol seviyelerini düşürdüğü görülmüştür. Kalsiyum, magnezyum ve potasyum açısından zengin bir kaynak olması nedeniyle kan basıncını düşürmeye de yardımcı olabilir.

Pikan Cevizi Yağı Faydaları

Pikan cevizi yağı birçok açıdan sağlığa yararlı olabilir. Pikan cevizi yağının faydaları şöyle sıralanabilir:

• Kardiyovasküler sağlığı iyileştirmeye yardımcı olabilir.
• Felç riskini azaltabilir.
• İçerdiği doğal vitamin ve minerallerle bağışıklık sistemini destekler. Vücudun enfeksiyonlarla ve hasarla savaşmasında etkili olabilir.
• Gastrointestinal sistemin temizlenmesine yardımcı olabilir.
• A ve E vitamini yönünden zengin içeriği sayesinde cildi nemli tutabilir. Bu özelliğiyle egzama, sedef hastalığı ve cilt döküntüleri gibi rahatsızlıklardan kaynaklanan cilt iltihabını ve tahrişini azaltmaya fayda sağlayabilir.
• Cildi sıkılaştırmaya ve gençleştirmeye yarayabilir.
• Yeni cilt hücrelerinin üretimine yardımcı olarak kırışık görünümünü azaltabilir.
• Amino asitler açısından zengin içeriği, saçların pürüzsüz ve yumuşak olmasını sağlayabilir.
• Saçtaki kepek problemini ve kırıkları azaltabilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Pikan cevizi kilo verdirir mi?

Pikan cevizi kilo vermeye destek olabilecek sağlıklı yağlar içerir. Bu yağlar midenin boşalmasını yavaşlatmaya yardımcı olur, dolayısıyla uzun süreli tokluk hissi sağlar. Ayrıca içeriğinde bulunan çoğu karbonhidrat, bağırsaklardan geçerken iştahı azaltabilen liflerden oluşur.

Diyetteyken ne kadar pikan cevizi yenebilir?

Her ne kadar pikan cevizinin kalorisi yüksek olsa da kan şekerini ve iştahı düzenlemeye yardımcı olan doyurucu ve besleyici bir besindir. Porsiyon boyutuna dikkat etmek ve bir avuç veya 1/4 fincan kadar tüketmek yeterli olabilir.

Pikan cevizi alerjik midir?

Ağaç yemişlerine karşı alerjisi olan bireylerin pikan cevizinden ve bu cevizle yapılmış yiyeceklerden uzak durması gerekebilir. Bir ağaç yemişine karşı alerjinin varlığı diğerlerinde de kendini gösterebilir. Pikan cevizi veya diğer ağaç yemişlerine karşı alerjik reaksiyonlar gelişebilir ve bunlar arasında anafilaksi de olabilir. Bu besinleri tüketmeden önce doktora danışmak fayda sağlayacaktır.

Pikan cevizi bebeklere verilir mi?

Pikan cevizi ve bazı kuruyemişler alerjiye neden olabilir. Bu nedenle bebeğin diğer yiyeceklere alerjisi ya da ailede kuruyemiş alerjisi olan biri varsa doktora danışmak önemli olabilir. Ayrıca tanecikli yapısı nedeniyle çiğneme ve yutma kasları güçlenmiş bebeklere ebeveynlerinin kontrolünde verilebilir.