Organ nakli süreci
Organ bağışının hayat kurtardığı bir gerçek. Türkiye’de en çok kadavradan organ naklinin düşüklüğü dikkat çekiyor. Ayrıca beyin ölümü gerçekleşmiş kişilerin de organları bağışlanmazken, sağlıklı insanlar yakınlarına organ vermek zorunda kalıyor. Oysa herkesin, sayıları milyonları bulan kronik böbrek hastasından biri olma ihtimali bulunuyor. Bu da organ nakline ihtiyacına işaret eden bir gösterge.
Organ bağışçısının beyin ölümü gerçekleşirse...
Peki beyin ölümü gerçekleşmiş kişilerin organ nakilleri ile ilgili süreci hakkında ne biliyorsunuz? Sağlığında organ bağışı yapmış bir kişinin beyin ölümü gerçekleştiğinde süreç şöyle işler:
- Öncelikle Türkiye’deki tüm yoğun bakım merkezlerinde bir organ bağışı koordinatörü bulunur.
- Kişinin beyin ölümü tespit kararı çıktıktan sonra aileye ölüm hali bildirilir ve ardından organ bağışı istenir.
- İlk olarak şu soru sorulur: “Sağ iken organını bağışlamış mıydı? Cüzdanında organ bağış kartı var mı?”
- Bağış yapılmışsa aile bunu beyan eder. Aksi durumlarda ise can kaybı esnasında yanında olan eş, yoksa anne-baba, kardeşler ya da en yakın diğer kişilerden onay istenir.
- Organ Bağış Kartı, kişilerin sağlıklarında diğer insanlara örnek teşkil etmeleri açısından da önem taşır. Bu nedenle organlarını bağışlamak isteyen herkesin sağlık merkezlerinden ya da sağlık müdürlüklerinden Organ Bağış Kartı almaları önerilir.
Organ nakli merkezi nasıl olmalıdır?
Haftanın üç günü 4’er saat diyalize giren, buna bağlı olarak oluşan sıkıntıları olan kişilerin başvuracağı organ nakli merkezinde özenli ve anlayışlı yaklaşımın yanında başvuru aşamasından taburcu gününe kadar çalışacak tüm ekibin deneyimli olması gerekir. Merkezde ameliyat öncesi ve sonrası tüm tetkikler yapılabilmelidir. Kadavralar genellikle gece geldiği için merkezin gece de donanımlı ve daima hazırlıklı olması gerekir.
Organ nakli sonrası psikoloji
Nakil sonrası yaşam, birçok duygunun karışık yaşandığı bir süreçtir. Hastalığa dair pek çok sorun ortadan kalkmıştır. Ancak bu mutluluk bazen boşluk hissinin yaşandığı bir sürece dönüşebilir. Eve döndükten sonra ortaya çıkan duygusal iniş-çıkışlardan dolayı endişeye kapılmayın. Çünkü ameliyatın üzerinden yaklaşık bir ay geçtikten sonra normal psikolojik duruma geri dönülür. Uzun bir süre yaşanan sorunların aniden ortadan kalkması, yeni bir yaşam biçimine geçiş anlamına geldiği için de bu sürece hazırlanamayan bazı kişilerde mutsuzluk ve sonrasında depresyon gelişebilir. Bu geçici bir süreçtir. Mutsuzluk duygusu uzun sürüyorsa mutlaka bir uzmandan destek alınmalıdır.
Organ nakli sonrası için öneriler
Organ nakli sonrası dönemi en hafif şekilde atlatabilmek için hafif egzersizler yapılabilir. Ayrıca sağlığa zarar vermeyecek hobiler kişiyi manevi olarak destekler. Kitap okumak, film izlemek, el işi yapmak ve masa başında yorulmadan yapılacak çeşitli işler hem oyalanmayı hem de iyi hissetmeyi sağlabilir. Organ nakli ameliyatının üzerinden 3 ay geçtikten sonra tamamen iyileşmiş olarak eski işe ve sosyal hayata dönülebilir.
