Omuz sıkışması neden olur?
Sık sık ev işi yapan ev kadınlarında sıklıkla görülen omuz sıkışması yaşam kalitesini etkileyen rahatsız edici bir sorun. Omuz sıkışması erken dönemde ilaç ve egzersizle tedavi edilebildiği için erken müdahale önemli. Tedavi edilmezse omuz sıkışması ilerleyebiliyor ve sıkışan kaslarda oluşan tendon yırtıklarının ameliyatla tedavisi gerekebiliyor.
Ortopedi muayenesine gelen hastalar arasında omuz ağrısı şikayeti diz ve bel ağrısından sonra en sık görülen 3. şikayeti oluşturuyor. Omuz sıkışması ise omuzda ağrı oluşturan sebeplerin başında geliyor. Öyle ki omuz ağrısı yakınması ile başvuran hastaların yüzde 45-60'ında omuz sıkışması tespit ediliyor. En sık sürekli temizlik yapan ev hanımlarında görülen omuz sıkışması erken dönemde tedavi edilmezse kasların kirişlerinde kısmi yırtık ve tam kat yırtıklar oluşabiliyor. Bunun sonucunda ağrı ve hareket kısıtlılığı gittikçe şiddetleniyor ve günlük yaşam kalitesini oldukça bozuyor. Hasta kolunu arkasına götüremiyor, ilikleme ve fermuar çekme gibi işleri yapamıyor. Giderek kolun tüm hareketleri kısıtlı ve ağrılı hale geliyor. Omuz sıkışması erken teşhis edildiğinde ilaç tedavisi, aralıklı soğuk uygulama, omuz hareketlerinin düzenlenmesi ve fizik tedavi ile sorun ortadan kaldırılabilirken, tedavide geç kalındığında ise omzun döndürücü kaslarının sıkışması sonucu oluşan tendon yırtıklarının ameliyatla onarımı gerekli olabiliyor.
Tekrarlayan baş üstü hareketler omzu zorluyor
Omuz hareketlerini sağlayan kaslar (rotator manşet kasları) omuz eklemini çevreliyor. Bu kaslar omuz hareketleri, özellikle de baş üstü hareketleri sırasında omuz çatısını oluşturan kemikler altında sıkışabiliyor. Bu durum da "omuz sıkışması" olarak tanımlanıyor. Omuz sıkışması, en çok tekrarlayan baş üstü hareketler nedeniyle omzu zorlama sonucu oluşuyor. Ülkemizde omuz sıkışması en sık ev hanımlarının cam veya duvar silmek, halı silkmek, perde takıp çıkarmak, yüksek bir dolaptan eşya almak, yüksek rafları temizlemek ve toz almak gibi ev işleri sırasında yaptıkları zorlamalı hareketler sonucu gelişiyor. Bu nedenle ev hanımlarının bu tür hareketleri yaparken dikkatli ve kontrollü olmaları, omzu aşırı zorlamalardan kaçınmaları gerekiyor.
Omuz sıkışması belirtileri
Omuz sıkışmasında en sık görülen şikayet kola vuran ağrı. Ağrı, kimi zaman istirahat ederken, kimi zamansa hareket nedeniyle zorlanma sonrasında aniden veya tekrarlayan zorlanmalar sonrasında yavaş yavaş ortaya çıkabiliyor. Kolun baş üzerine kaldırılması sırasında artan ağrı omzun ön tarafından kolun yan tarafına doğru yayılıyor. Omuz sıkışması ilerledikçe gece ağrıları başlıyor. Hasta ağrıdan dolayı şikayetin olduğu omzu üzerine yatamıyor. Omuz hareketleri de ağrı nedeniyle kısıtlanıyor ve omuz sıkışması ilerledikçe koldaki güç azalıyor.
Omuz sıkışmasına karşı omuz ve sırt kasları güçlü olmalı
Omuz sıkışmasından korunmak için omuz hareketlerini sağlayan rotator manşet ile sırt kaslarının güçlü ve esnek olması gerekiyor. Rotator manşet kaslarının güçlü ve esnek olması, tekrarlayan zorlamalara karşı direnci artırıyor. Sırt kaslarının güçlü olması da postürü, bir başka deyişle duruşu düzelterek omuz çıkışını rahatlatıyor. Ayrıca omuz hareketlerinin (özellikle içe döndürme) kısıtlanması, omuz çıkışında daralmaya neden olabiliyor. Bu yüzden omuz hareketlerinin açık olması önem taşıyor. Tüm bu kasların güçlü olması için de düzenli egzersiz (örneğin pilates) yapılması fayda sağlıyor.
Omuz sıkışması tedavisi ve ameliyatı
Omuz sıkışmasında ağrı hafif düzeyde başladığı için hastalar genellikle yakınmalarını dikkate almayıp, ağrılar gece uyutmayacak şiddete ulaştığında veya artık günlük işlevlerini neredeyse yapamayacak hale geldiklerinde doktora başvuruyorlar. Bu durumda hastanın diğer tedavi yöntemlerinden faydalanma şansı kalmıyor ve tek çözüm ameliyat oluyor. Bu yüzden hastaların kolu baş üzerine kaldırdıklarında veya arkaya doğru attıklarında sorun yaşadıklarında zaman kaybetmeden doktora başvurmaları gerekiyor. Erken dönemde ilk tedaviyi ağrıya yol açan, özellikle baş üstü yapılan hareketlerden kaçınmak oluşturuyor.
Aralıklı soğuk uygulama ve ilaçlarla ağrı ile ödem azaltılarak omuz çıkışı rahatlatılıyor, ihtiyaç halinde de fizik tedavi yöntemine başvuruluyor. Bu tedavilerle hastaların çoğunda iyileşme sağlanıyor. Şikayetlerin devam ettiği hastalarda ise tek çözüm ameliyat oluyor. Küçük kesilerden yapılan omuz artroskopisi ile sıkışma ortadan kaldırılıyor ve gerekirse hasar görmüş tendonlar onarılıyor.
