Omuz Çıkığı Belirtileri
Omuz çıkığı düşme ve çarpma gibi olayların ardından kolaylıkla başımıza gelebilecek bir rahatsızlık. Peki omuz çıkığının belirtilerini biliyor musunuz? Spor yaparken ya da basit kazalar esnasında omuz çıkığı yaşanabilir. Özellikle 18-30 yaş arası gençlerde ve sporcularda sıklıkla karşılaşılan çıkık omuz tekrarlayabiliyor. Yaşlılarda ise çok nadiren omuz çıkığı vakaları yaşanıyor. Kollarınızı arkaya doğru aşırı derecede döndürecek hareketler yapıyorsanız ya da elinizin üstüne düşerken çok fazla kuvvet bindiriyorsanız ve bu kuvveti omuzunuza yansıtırsanız hangi yaşta olursanız olun omuz çıkığı sorunu yaşayabilirsiniz.
Kollara yaklaşık 270 derece dönme kabiliyeti sağlayan omuzlar, en fazla kullanılan eklemlerdir. Omuz, kolumuzla gövdemizin birleşim yeridir. Eklemi oluşturan yüzeylerin uyumu azdır. Bu nedenle eklemin bir arada durması eklemi çevreleyen esnek yapıdaki yumuşak dokular sayesindedir. Bu yumuşak dokuların esnekliği hareketin üst sınırlarında, özellikle fırlatma hareketinde ya da arkaya uzanıp bir şey almaya çalıştığımızda eklemi bir arada tutmaya yetmeyebilir ve omuz eklemi yerinden çıkabilir. Omuz çıkığı ilk gerçekleştiği anda çok ağrı verir. Gençlerde görülen omuz çıkıkları genellikle ameliyatla düzeltilir.
Omuz Çıkığı Neden Olur?
Omuz ekleminde çok güçlü kas ve yumuşak dokularla çevrelenmiş olmasına rağmen sıklıkla düşme, çarpma gibi yaralanmaya bağlı olarak çıkık oluşuyor. Zorlanma sırasında bağlar ve dokular yırtılıyor ve eklem yuvasından çıkıyor. Omuz çıkığında çok ciddi bir şekil bozukluğu ve şiddetli ağrı oluşur. Omuz eklemi yerine oturtulduğunda ise hastanın ağrısı hemen rahatlar. Ancak omzu yerinde tutan contaya benzer bir yapı, omuz ilk çıktığı anda zarar görüyor. Bir kısmı yırtılıyor ve yerinde durması zorlaşıyor. İşte bu durumda da çıkık omuzun tekrarlaması neredeyse kaçınılmaz oluyor. 18-30 yaş grubu içinde bir yaralanma ya da zorlanma nedeniyle omuz bir kez çıktığında, tekrarlama riski oldukça yüksektir. Örneğin 22 yaş altında %90’ın üzerinde yeniden çıkık olasılığı vardır.
Omuz Çıkığı Belirtileri
Omuz çıkığı vakalarında görülen şiddetli ağrı teşhiste en öne çıkan durumdur. Teşhisi kolaylaştırıcı bir diğer unsur ise çıkık omuzdaki deformasyonlu ve farklı görüntüdür. Bu iki unsurun yanı sıra omuz çıkığı vakalarında çekilen röntgen hem teşhisi koymada en kesin yöntemdir hem de tedavide izlenilecek yol için belirleyici unsurdur. Öte yandan manyetik rezonans kullanımı ile omuz çıkığının olduğu bölgedeki bağların durumu da tespit edilebilir. Bilisayarlı tomografi ise aynı bölgede görülebilecek olası kırıkları tüm boyutları ile tespit etmek için kullanılabilir.
Omuz Çıkığı Ameliyatı
Çıkma sayısı arttıkça omuz eklemi ve çevresinde yapmış olduğu tahribat da artıyor. İlk çıkıkta olduğu gibi yeniden çıkık olması durumunda mutlaka bir ortopediste başvurmak gerekiyor. Zira bu durumda omuz çıkığı ameliyatı bir tedavi seçeneği haline geliyor. Hasarın derecesine göre farklı tipte omuz çıkığı ameliyatı uygulanıyor. Tekrarlayan omuz çıkıklarında artroskopik (kapalı) ameliyat yöntemleri tercih ediliyor. Artroskopik omuz çıkığı ameliyatı ‘bankart ameliyatı’ olarak adlandırılıyor. Bu yöntemde eklem bir kamera yardımıyla görüntüleniyor. Omuz eklemi çevresinden küçük delikler açılarak özel cerrahi ekipmanlar kullanılıyor ve böylece cerrah, eklemin içindeki bozukluğu giderebiliyor. Bankart ameliyatı sırasında, sadece yırtılan dokular orijinal yerlerine dikiliyor.
Omuz Çıkması Ameliyatı Sonrası…
Bankart ameliyatı ile kaslara çok az zarar veriliyor.Ameliyat sonrasında sıklıkla kişiler aynı gün taburcu ediliyor veya bir gece hastanede kalıyor. İlk gün az ağrı duyulabiliyor. Ameliyat sonrası kişiye ilk günden itibaren bir egzersiz programı uygulanıyor. Hasarın ve ameliyatta yapılan işleme göre ameliyat sonrasında 3-6 hafta arası omuz askısı kullanılabiliyor. Sonrasında fizik tedavi ve rehabilitasyon programına başlanıyor. Kişinin, 3’üncü ayda tüm hareketleri rahatlıkla yapabiliyor, 6’ncı ayda ise spor yapabilecek hale gelmesi beklenir. Ameliyat sonrasında iyileşen kişide tekrar omuz çıkığı oluşma riski oldukça azalır. Omuz çıkığının tekrarının önlenmesi için kişinin ilk 6-12 ay süresince dikkatli olması gerekiyor. Bu süre sonrasında omuz çıkığı riski minimuma iniyor.
