Çocuklarda göz sağlığı ile ilgili bilmeniz gerekenler
Ders zili çalmadan önce, her yıl yeni eğitim hayatı için hazırlık yapılır. Kıyafetten kırtasiye malzemelerine kadar ihtiyaç listeleri hazırlanır. İlk defa öğrenci olacaklar için de başka bir heyecan var. Uyum süreçleri, okul korkusu gibi pek çok sorumluluk siz ebeveynleri beklerken, çocuğunuzun başarısı en çok önemsediğiniz şey aslında. Peki çocuğunuzun okul başarısında göz sağlığının son derece önemli olduğunu biliyor musunuz? Siz anne ve babalar da çocuklarınızın göz sağlığı için okul başlamadan önce önleminizi alın.
Gözlerinin bozuk olduğunu nasıl anlarsınız?
Anne-babalar çocuklarının görme problemi olup olmadığını anlamak için en çok televizyonu yakından izleyip izlemediğine bakar. Oysa hiç de sanıldığı gibi değil! Çocukların televizyonu yakından izlemesinin mutlaka bir göz kusuru olduğu anlamına gelmez. Çok daha önemli sinyallere mevcut. Örneğin; okul öncesi çocuğunuz gözlerini çok kırpar, sık düşer, ışıktan rahatsız olur, elindeki oyuncakları görmek için çok yaklaştırır ya da okul çağında okuma yazma esnasında deftere ve kitaba çok yakından bakar, sık göz kırpar ve gözlerini sık kaşır. Bu belirtilerin olması durumunda çocuğunuzda görme kusurlarından şüphelenmeniz gerekir. Buna karşın birçok göz sorunu hiçbir belirti vermeyebildiğinden periodik göz muayenesi bu kusurların erken tespit ve tedavisinde son derece önemli rol oynar.
İlk muayene 6’ncı ayında
Göz ve görme gelişiminin doğumdan sonra da devam etmesinden dolayı, bu dönemdeki görme bozukluklarının tespiti ve tedavisi, ileride kalıcı olabilecek problemleri önleyebilir. Okul öncesi çocuklarda yaklaşık yüzde 5-10 oranında görme bozukluğu varken, okul çağında bu oran yüzde 25‘e kadar çıkabilir. Bu nedenle çocuklarda rutin göz muayenesi oldukça önemli. İlk muayene 6 aylıkken, ikincisi 3 yaş, üçüncü muayene ise okula başlamadan hemen önce yani 5-6 yaş civarında yapılmalı.
Doğuştan katarakt varsa…
Herhangi bir görme problemi olmayanların her iki yılda bir, görme problemi olanların ise yılda bir veya çocuğun durumuna göre doktorun önerdiği sıklıkta kontrolünün yapılması gerekir. Erken doğan bebeklerle, ailelerinde doğuştan katarakt, göz tümörleri veya genetik göz hastalıkları olan bebeklerin doğumdan hemen sonra muayeneleri yapılmalı.
Göz tembelliği olabilir
Çocukluk döneminde gözle ilgili olan problemlerin başında miyop, hipermetrop veya astigmat olarak tanımlanan kırma kusurları gelir. Özellikle gözlük kullanan ebeveynler bebekleri olduğunda görmesinde bir problem olup olmadığını merak ederler. Görme kusurlarının bir kısmı kalıtsal olmakla birlikte hipermetropi doğuştan, miyopi ise çoğunlukla okul çağında ortaya çıkar. Özellikle miyopi gibi sonradan ve yavaş bir şekilde uzak görmenin bozulmasını çocukların fark etmesi mümkün olmaz. Zira bir belirti de vermeyebilir. Görme kusurları erken yaşta fark edilmediğinde görmenin sağlıklı gelişimi tamamlayamaz ve göz tembelliği denilen göz rahatsızlığı ortaya çıkabilir. Göz tembelliği göz kayması ile birlikte değilse fark edilmeyebilir. Göz tembelliği erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilir. Ancak görme gelişimini tamamladıktan sonra tedavisi mümkün değildir. Kayma ve göz tembelliğinin tedavisi çocuklar okula başlamadan tamamlanmalıdır. Bu nedenle çocuklarda yapılan periodik göz muayeneleri ilerde düzeltilmesi mümkün olmayan hastalıkların erken teşhis edilerek tedavisinin yapılmasını sağlar.
Göz kayması hiperaktivite nedeni mi?
Çocuklarda tedavisine başlanmamış göz hastalıkları, sosyal gelişim ve okul başarısını son derece olumsuz etkiler. Belirgin göz kayması olan çocukların bazıları içine kapanık bir kişilik geliştirirken bazıları da daha hiperaktif hale gelebilir. Hipermetrop ve astigmat okuma-yazma sırasında çabuk yorulma, göz ve baş ağrısı gibi yakınmalara neden olurken miyopi nedeni ile uzağı iyi görmeyen çocuklar da tahtayı iyi göremedikleri için dersi takip etmekte zorlanır.
Çocuğunuzun için doğru gözlüğü seçin
Çocuklarda uzun süreli aralıksız okuma, yazma gibi faaliyetlerle, akıllı telefon, tablet ve bilgisayar kullanımına dikkat etmek gerekir. Uzun süren çalışmalar için ara ara gözü dinlendirilmeli, uygun mesafe ve aydınlatma ortamında yapılmalı. Çocukların gözlük kullanmaları gerektiğinde aileler endişelenebilir. Aileler gözlük kullanımı gerektiğinde küçük çocukların rahatsız olacaklarını düşünürler. Ancak daha iyi görmeye kavuşan çocuklar gözlüğe kolaylıkla alışırlar. Gözlük seçimi oldukça önemlidir. Çerçeve çok büyük veya küçük olmamalı, burnu üzerine baskı yapmamalı, camların orta noktası göz merkezi ile tam uymalı, ultraviyoleyi filtre etmelidir.
