Çocuklarınızı sağlıklı besleme taktikleri
Gelişme çağında çocuklar sürekli ve yavaş şekilde büyüyor. Sağlıklı bir büyüme için de dengeli ve düzenli beslenme en önemli faktör. Sağlıklı beslenme çocukların olumlu gelişiminde altın bir anahtar rolü oynarken, aynı zamanda erişkin dönemde görülebilecek diyabet, tansiyon, obezite, kalp hastalıkları ve kolesterol yüksekliğine bağlı sağlık sorunlarının da önüne geçiyor.
Mevsim sebzeleri olmasına dikkat edin
Çocuklarda sağlıklı beslenme için dengeli ve döneme uygun kalorideki besinlerin tüketilmesine dikkat edilmesi gerekiyor. Besinlerin katkı maddesiz, mevsim sebze-meyvesi ve taze olmasına ayrıca özen gösterilmesi önem taşıyor.
Gazlı içecek yerine su ve ayran içirin
Gazlı içecekler insan sağlığına zararlı olan Co2 gazı ve yoğun şeker içeriyor. Bazılarında kafein ve boya maddeleri de bulunuyor. Alerjik reaksiyonlara da neden olabilen bu içecekler yerine çocuğa alması gereken asıl sıvının öncelikle su olduğunu öğretmek, bunun dışında ayran ve kefire alıştırmak gerekiyor.
Evde yapılan atıştırmalıklara alıştırın
Marketlerde yer alan atıştırmalıklar hem katkı maddesi hem de boya maddeleri içeriyor. Bu besinler, alerjik reaksiyonların yanı sıra, uzun vadede kalp ve damar, diyabet, mide ve bağırsak hastalıklarına yol açabiliyor. Çocuklara atıştırmalık olarak kuru yemiş, kuru meyve, sebzelerden hazırlanabilen cips; muz, hurma veya pekmez kullanarak yapılabilen keklere alıştırmak gerekiyor. Örneğin marketten almak yerine, evde şeker kullanmadan bal, fıstık ve tereyağı ile fıstık ezmesi hazırlamak mümkün.
Pratik kahvaltılar etmesini sağlayın
Sağlıklı beslenmenin ilk kuralları arasında kahvaltı öğünü yer alır. Çocukların sabah öğünlerinde evde hazırlanabilen sandviç, börek, 1 meyve, yumurta, peynir, krep, arada yulaf ezmesi ve bir bardak süt veya ayran gibi yiyecek ve içeceklerle kahvaltı etmesini sağlayın.
Bazı yemekleri sevmediğini kabullenin
Bazı çocuklara bazı besinlerin kokusu itici gelebilir. Peynir ve yumurta yemek içinde dahi olsa kokusu rahatsız edebilir. Bazı sebzeler pişerken koktuğu için, bazı sebzeler de görüntüleri hoş olmadığı için sevilmeyebilir. Çocukların sevmeyebileceği bazı besinler olduğunu kabullenerek bu konuda baskı yapmayın. Besinleri onların istediği şekilde sunmaya gayret edin. Katı yumurta yemiyorsa omlet, sıcak süt içmiyorsa soğuk veya muzlu süt, sebze yemiyorsa sebze çorbası veya köfteye sebze koyarak, fırında mücver yaparak bu besinleri tüketmesini sağlayın.
Tatlı kısıtlamasına bebekliğinde başlayın
Çocuklara bebeklikten itibaren tatlı gıdaların sunulmasında kısıtlama getirilmesi oldukça önem taşıyor. Çünkü her çocuk ne yemeye alıştırılırsa o tadı özlüyor. Bu nedenle tüketilmesi sakıncalı besinlerin çok nadir tattırılması, ebeveynleri yanında yokken de tüketmemesi ya da çok nadir tüketmesi için sakıncalarının iyi anlatılması gerekiyor.
Tamamen yasaklamak da doğru değil
Çocuklara, başka arkadaşlarının tükettiği sağlığa faydalı olmayan bazı besinlerin bir anda tamamen yasaklanması da sakıncalı oluyor. Bunun yerine sabırla, onlara anlayacakları dilde bu besinlerin zararlarını anlatmak, nadiren tüketmeleri konusunda onları sıkmadan eğitici konuşmalar yaparak ikna etmek gerekiyor. Bu durum, bir anda olmasa da çocuğun sağlıklı beslenme konusunda bilinçlenmesine katkı sağlıyor.
Tablet veya telefonla oynarken yemek yedirmeyin
Anne babaların çok sık düştüğü hatalardan birisi de, çocuğun telefonda, tablette oyun oynarken veya gözleri televizyona odaklı halde yemek yemesine izin vermek oluyor. Bu durum sağlıklı beslenmenin önüne geçerek besinlerin iyi çiğnenmeden hızlı yenmesine neden oluyor. Dolayısıyla mide rahatsızlıkları, fazla kalori alımı ve kiloya davetiye çıkıyor. Bu nedenle çocuğa besinleri iyi çiğnemesini; elinde telefon, tabletle masaya oturmamasını öğretmek gerekiyor.
Yararlı besinlerin de fazlası zararlı!
Sağlıklı beslenme çerçevesinde zararlı besinler olduğu kadar yararlı besinlerin de fazla tüketilmesinin doğru olmadığının unutulmaması gerekiyor. Bu nedenle meyve yemiyor diye meyve suyuna ağırlık verilmesi ya da yemek yemiyor diye sürekli süt içirilmesi fayda yerine zarara yol açıyor. Örnek olarak fazla süt kansızlığa, fazla protein içeren gıdalar kabızlığa, fazla meyve suyu tüketimi de fazla şeker alınmasına neden oluyor.
Sağlıksız besinleri “ödül” olarak vermeyin
Çocuklara sağlıksız besinlerin ödül olarak sunulmaması gerekiyor. Bu besinlerin keyif verse de sık tüketiminin sağlığa zararlı olduğunun sürekli anlatılması gerekiyor. Dondurma gibi aslında sağlıklı olan bir besinin kapalı ambalajda olanının değil, açıkta satılan iyi bir markadan tüketilebileceğini söyleyin. Dondurma örneği ile ilgili; kapalı ambalajda olanlarda markete gelme sırasında soğuk zincire uyulmamasından dolayı eriyip tekrar donduğundan mikrop üreyebileceğini, fazla şeker ve boya içerebileceğini anlayabileceği şekilde açıklayın.
Dışarıdaki fast-food yiyeceklere özenmemesi için evde benzer görünümde ama sağlıklı ve hızlı yenebilecek besinler hazırlayın.
Yemek yemeyi istememesindeki nedeni araştırın
Çocuklar sağlıklı beslenme kültürüyle büyürse sağlıklı birer erişkin olurlar. Sağlıklı beslenmenin sadece çocuktan talep edilmemesi, tüm ailenin buna uyarak başarı elde etmesi gerekiyor. Bunun yanı sıra çocukların yemek yemek istememesinin altında ciddi sorunların yatıyor olabileceğinin göz ardı edilmemesi önem taşıyor. Dengeli yiyip kilo alamayan çocuklarda tiroit bozuklukları, çölyak, parazit ve diyabet; dengeli yiyip aşırı kilo alan çocuklarda ise yine tiroit bozuklukları ve insülin direnci görülebiliyor. Böyle bir durum fark edilirse, çocuk doktorunun da önerisiyle endokrinoloji, gastroenteroloji veya diyetisyene başvurmak gerekiyor.
