Öfkenizi kontrol altına alma taktikleri
Öfke; tıpkı mutluluk, hüzün ve heyecan gibi bir duygudur. Yaşadığımız ya da şahit olduğumuz negatif olaylar ve durumlar karşısında ortaya çıkar. Yaşadığımız duruma atfettiğimiz anlam, onu değerlendirişimiz, onunla ilgili düşüncelerimiz öfke duygusunu ortaya çıkarır. Yaşadığımız duygu bizi savunmasız, saldırı altında, güçsüz hissettirdiğinde kendimizi savunma ihtiyacı hissederiz ve saldırganlaşabiliriz. Öfkenin sağlıksız ifade edildiği, saldırgan bir görüntüye büründüğü durum budur.
Arka planında kendi düşünme ve değerlendirme mekanizmamız yer almaktadır. Aynı zamanda öfkenin ifade ediliş şekli sosyokültürel özelliklerden de beslenmektedir. Kişi öfkesini nasıl ifade edeceğini modelleyerek de öğrenmektedir.
Kişi öfke anında nasıl davranır?
Şiddetine bağlı olarak kişinin sağlığı, iş, arkadaş, aile ilişkileri gibi hayatın birçok alanında ciddi anlamda yıkıcı etkilere sebebiyet verebilecek bir duygudur öfke. Öfke sırasında sergilenen davranış şekli kişiden kişiye değişir. Önemli olan öfkeyi tamamen ortadan kaldırmak değil, sağlıklı ifade edilmesini sağlamaktır.
Öfke kontrolü için profesyonel destek ne zaman gerekir?
Bir kişi “Öfke kontrol sorunum var” diyorsa, duygusunu sağlıklı ifade edemediğini, kontrolden çıktığını biliyor demektir. Genel hatlarıyla hayattaki ilişki dinamikleri zarar görmeye başlamışsa, iş ve okul gibi çevrelerde problemler yaşanıyorsa ve kişi kendi kendine ya da çevresindekilerin söylemleriyle öfkesini kontrol edemiyorsa yardım alınması gereklidir.
Öfke, sağlıklı olarak dile dökülmediğinde yıkıcıdır. Yoğun öfke kontrol problemine bağlı iş kayıpları, ilişkilerin, ailelerin dağılması, adli sorunlarla karşılaşılması toplumda azımsanmayacak oranlarda görülmektedir.
Öfke, yüksek tansiyona neden olabilir
Sağlıklı ifade edilemeyen her duygu bedende çeşitli şekillerde kendini gösterir. Öfke ile ilgili sorun yaşandığında da belli bir süre sonra bedensel rahatsızlıklar ortaya çıkar. Öfkenin ilk etkilediği sistem kan dolaşımıdır. Kronik öfke kontrol sorunu yaşayan bireylerde yüksek kan basıncına bağlı problemler ortaya çıkmaktadır. Aynı zamanda öfkeye eşlik eden diğer duygulara bağlı olarak kas iskelet problemleri, baş ağrıları, sindirim sorunları sıkça görülmektedir.
Öfke tedavisi nasıl yapılır?
Öfkeyi sağlıklı ifade etmeyi öğretmek, bunun üzerine çalışmak temel amaçtır. Öfke ile kurulan ilişki, değiştirilip savunulması gereken, saldırgan bir durum olmaktan çıkarılmalıdır. Bunun için duygunun farkındalığının sağlanıp kabul edilmesi gerekir. Bir sonraki adımda öfkeye sebep olan düşünceler tespit edilip bu düşüncelerin değiştirilmesi üzerine çalışılır. Tüm bu farkındalıklar dahilinde öfkenin sağlıklı ifade edilmesi sağlanır.
Öfkenizi kontrol edebilmek için…
Öfkeyle verilen tepkiler otomatikleşmiştir. Bu yüzden uzaklaşma tekniği faydalıdır. Öfkeli hissettiğimizde olay yeri ve kişisinden bir 10-15 dakika uzaklaşıp, düşüncelerimize ve bizde yarattığı duygulara odaklanmak, verilecek tepkinin şiddetini azaltmaktadır. Kişinin gündelik hayatında duygu ve düşüncelerine odaklanıp onları iyi tanımaya çalışması faydalıdır.
Gündelik hayat içerisindeki “asla, mümkün değil, olmaz” gibi negatif, reddedici kelimelerden uzaklaşmak gereklidir. Genelde öfke kontrolünde sorun yaşayan insanların tüm diyaloglarında bu tip negatif kelimelere sık rastlanmaktadır. Solunum, gevşeme egzersizleri faydalıdır. Bu tip egzersizler öfke anında yükselen kan basıncını dengelemekte, solunumu düzenlemektedir. Fizyolojik olarak da öfkenin sakinlemesini sağlamaktadır.
Öfke – şiddet ilişkisi
Kontrol edilemeyen, sağlıklı ifade edilemeyen öfkenin beraberinde şiddet gelebilmektedir. Karşımızdaki kişi, öfke sorununa paralel şiddet eğilimi gösteriyorsa yardım almaya yönlendirmek gereklidir. Şahit olduğumuz durumlarda sakinleşmesi, düşünmesi yönünde telkinler vermek, şiddeti yönlendirdiği kişi bizsek ortamdan uzaklaşmak en doğrusu olacaktır.
