Nefes Darlığı ve Öksürüğe Ne İyi gelir?

Nefes Darlığı Nedir?

Nefes darlığı; nefes alırken alınan havanın yetersiz gelmesi, nefes almada zorlanma ve bunlara ek olarak göğüste daralma-sıkışma hissi olarak tanımlanan bir sağlık sorunudur. Tıbbi adı dispne olan nefes darlığı pek çok nedenden kaynaklanabilir. Solunum yolu enfeksiyonları da dahil olmak üzere bazı sağlık sorunlarında nefes darlığına öksürük de eklenebilir.

Nefes Darlığı ve Öksürüğe Ne İyi Gelir?

Kronik nefes darlığı sorununuz varsa bir dizi yaşam tarzı değişikliği ile kendinizi rahatlatabilirsiniz. Nefes darlığına iyi gelebilecek öneriler arasında şunlar bulunur:

• Tütün ve tütün mamullerini tüketmeyin. Eğer KOAH'ınız varsa sigarayı bırakmak hastalığın ilerlemesini ve etkilerini azaltabilir. 
• Kirli havadan, kimyasal ürünlerden, alerjenlerden, sigara içilen ortamlardan uzak durun.
• Sıcak havalarda tedbirli olun.  Sıcak ve nemli havalarda dışarı çıkmamaya çalışın. Çok sıcak ve nemli ya da çok soğuk havada egzersiz yapmak, kronik akciğer sorunlarının yol açtığı nefes darlığını artırabilir.
• Yüksek rakımlı yerlere gitmekten kaçının, gitmek durumundaysanız, vücudunuzun yüksek rakımlı yerlerdeki düşük oksijen seviyelerine alışması için kendinize zaman ayırın, yorucu aktivitelerden uzak durun.
• Yukarıda saydığımız şartlar dışında doktorunuza danışarak düzenli egzersiz yapın. Bu sayede akciğer ve kalp eforunuz artar. 
• Kiloluysanız egzersiz ve diyetle kilo vermek nefes darlığınız iyi gelebilir.
• Kronik akciğer ya da kalp hastalığınız varsa ilaçlarınızı kullanmayı ihmal etmeyin.

Öksürüğe Ne İyi Gelir?

Öksürüğe için iyi gelebilecek önerilerimiz:

• Öksürük Şurubu: Hekim önerisiyle kullanılan öksürük şurubu öksürüğün  geçmesine yardımcı olabilir.
• Boğaz Pastili: Öksürüğe karşı eczanelerde satılan boğaz pastillerini kullanın. Boğaz pastilleri boğazınızı yumuşatarak öksürmenizi azaltabilir. Bazı pastillerin mikropları öldürme özelliği de bulunur.
• Bol Su İçin: Geniz akıntısı, boğazı tahriş ederek öksürüğe neden olabilir. Su, bu akıntıyı incelterek boğazın tahriş olmasını önleyebilir veya hafifletebilir.
• Bitki Çayı Tüketin: Ihlamur, kuşburnu, adaçayı, zencefil, nane limon gibi çaylar veya içecekler öksürüğün hafiflemesine katkıda bulunur. Ayrıca çaya bal katarak içmek de öksürüğe iyi gelir.
• C Vitamini İçeren Besinler Tüketin: Öksürük üst solunum enfeksiyonuna bağlı gelişmişse greyfurt, mandalina, portakal, limon karalahana, ahududu, domates, ıspanak ve soğan gibi C vitamininden zengin sebze ve meyveler tüketin.
• Sigarayı Bırakın: Sigara dumanı üst ve alt solunum yolunu tahriş eder, solunum yolunu koruyan mekanizmalarda hasar oluşturur.
• Nem Düzeyini Ayarlayın: Evdeki kuru hava solunum yollarını kurutarak öksürüğü artırabilen önemli bir faktör. Nem düzeyinin yüzde 30-50 arasında olmasına dikkat edin. Bunun için nem giderici cihazlar ya da klima kullanın. 
• Sıcak Bir Duş Alın: Sıcak duş burundaki salgıları hafifleterek öksürüğü azaltmaya yardımcı olur. Sıcak banyodaki buhar ayrıca alerji ve astımdan kaynaklanan öksürüğe de iyi gelir.
• Temizlik Ürünlerini Dikkatli Kullanın: Parfüm, ev temizlik ürünleri (çamaşır suyu gibi) boğazı tahriş ederek, öksürüğe neden olabilir. Ayrıca alerjik bünyelerde ödem, bronkospazm geliştirme riski çok yüksektir.
• Akşam 19.00’dan Sonra Yemek Yemeyin: Reflü sorununuz varsa akşam 19.00’dan sonra yemek yemeyin. Çay, kahve, gazlı içecekler ve çikolata gibi şeylerden uzak durun, yüksek yastık kullanın.
• Nevresimlerinizi En Az 55 Derecede Yıkayın: Alerjik bünyeli kişilerde ev tozu akarları ile küf, kedi ve köpeğin ölü derisi öksürüğe yol açabilir. Yün atlet, yorgan, yastık ile halı kullanmayın. Nevresimlerinizi en az 55 derecede yıkayın.
• Toz Tutan Eşyalardan Kaçının: Alerjik yapınız varsa, kumaş kaplı eşyalar yerine deri, sentetik veya ahşap eşyalar tercih edin. Çok toz tutabilecek eşyaları kapalı dolaplar içinde tutun.

Öksürük ve Nefes Darlığı

Enfeksiyon nedenli olmayan öksürük ve nefes darlığına astım ve KOAH da neden olabilir.

Kronik öksürüğün en yaygın üç nedeninden birini astım oluşturuyor. Nefes darlığı, hırıltılı solunum, göğüste sıkışma hissi gibi şikayetlerin de eklendiği kuru öksürüğün geceleri ve egzersiz sırasında arttığı gözleniyor.

Solunum yollarının hasarlanması nedeniyle solunumu zorlaştıran ilerleyici bir hastalık olan KOAH, kronikleşen öksürüğün en ciddi sorumlularından biri. Öksürük, yemek yerken ya da konuşurken dahi yaşanabiliyor. Özellikle sigara kullanan kişilerde öksürüğe, yorgunluk ve nefes darlığının eklenmesi durumunda KOAH’ın araştırılması gerekiyor.

Nefes Darlığı Neden Olur?

Nefes darlığı genellikle kalp ve akciğer sorunlarının bir belirtisidir. Ancak aynı zamanda astım, alerji veya anksiyete gibi diğer durumların da işareti olabilir. 

Kalbiniz ve akciğerler, oksijenin dokulara taşınmasını ve aynı zamanda karbondioksitin vücutta atılmasını sağlar. Bu süreçlerin herhangi birinde yaşanan sorunlar nefes sorunlarına neden olur.

Nefes darlığı nedenleri:

• Yoğun egzersiz yapmak,
• Soğuk algınlığı,
• Astım,
• KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) 
• Kalp fonksiyon bozukluğu,
• İnterstisyel akciğer hastalığı,
• Obezite,
• Akciğer çevresinde sıvı birikmesi,
• Krup (özellikle küçük çocuklarda),
• Akciğer kanseri,
• Plörezi (akciğer zarı iltihabı),
• Akciğerlerde sıvı birikmesi,
• Pulmoner fibroz (akciğer dokusu hasarı)
• Pulmoner hipertansiyon,
• Sarkoidoz,
• Tüberküloz,
• Kardiyomiyopati (Kalp kası hastalığı)
• Kalp yetmezliği,
• Perikardit (kalbin etrafındaki dokunun iltihaplanması)
• Anemi,
• Anksiye,
• Kaburga kırılması,
• Soluk borusu kapağının şişmesi, 
• Guillain-Barre Sendromu,
• Kifoskolyoz (göğüs duvarı deformitesi).

Akut Nefes Darlığı Neden Olur?

Aniden gelişen nefes darlıklarının nedenleri arasında şunlar bulunur:
 

• Anafilaksi,
• Astım,
• Karbonmonoksit zehirlenmesi,
• Kalbin etrafında aşırı sıvı birikmesi,
• KOAH, 
• Coronavirüs,
• Kalp krizi
• Kalp ritim bozukluğu,
• Kalp yetmezliği,
• Zatürre ve benzeri akciğer enfeksiyonları,
• Pnömotoraks (Akciğerlerden hava kaçması)
• Akciğer kökenli kan pıhtısı,
• Ani kan kaybı
• Solunum yolunda tıkanma.

Nefes Darlığı Belirtileri

Nefes darlığı belirtileri arasında şunlar yer alır:

• Göğüste sıkışma hissi,
• Aldığınız nefesin yetmemesi ve derin nefes almaya ihtiyaç duymanız,
• Hızlı nefes alma,
• Çarpıntı,
• Nefes alıp verirken ses çıkması.