Bruksizm belirtileri
Bazı kişiler gündüz dişlerini sıkarken, bruksizmi olan çoğu kişi daha çok geceleri uykuda dişlerini sıkıyor. Uyku fazları sırasında da ‘proprioseptif’ ve koruyucu reflekslerin bastırılmış olması diş sıkmasına sebep olabiliyor. Yani gece diş sıktığınızda normale göre 2-3 kat daha fazla kuvvet uygulayabilirsiniz. Çocukların da süt dişleriyle sürekli dişlerinin değişim zamanında dişlerini sıktığı görülebiliyor. Bu fizyolojik olarak kabul edilebiliyor ve genellikle dişler tamamlandıktan sonra ortadan kalkabiliyor.
Kulak ağrısı sandığınız bruksizm olabilir
Birçok brusizm hastalığı olanlar, kulak ağrısı şikayeti ile kulak burun boğaz uzmanına başvuruyor. Bruksizmde genellikle şikayet çene ekleminde rahatsızlıktır. Aşırı ve uzun süreli kuvvetlere maruz kalan çene eklemlerinde ödem, disk ve kemiklerde deformasyon ile artrit meydana gelebiliyor. Çeneyi açıp kapatırken tıklama sesi ve bazen de eklemde kilitlenme olabiliyor. Eklemde ciddi deformasyonlar meydana geldiğindeyse bruksizm tedavisi başarılı olamayabiliyor. Bu sebepten dolayı erken teşhis ve koruyucu tedaviler çok önemlidir. Bruksizme bağlı olarak çiğneme kaslarında ve dolaylı olarak baş boyun kaslarında spazm, miyofasyal ağrılar meydana gelebiliyor. Çoğunlukla kişi kulak, göz, şakak, boyun bölgesinde sabah artan, gün içinde azalan bir ağrı şikayetiyle kulak burun boğaz veya nöroloji uzmanına gidiyor.
Bruksizm belirtileri şöyle sıralanabilir…
- Yorgun uyanma
- Sık sık baş-boyun ağrısı
- Dişlerde hassasiyet
- Kulak ağrısına benzer şikayetler
- Ağız açıp kapama esnasında ‘tıklama’ sesi duyulması
Stres dişleri sıktırıyor
Bruksizmin birçok nedeni olabiliyor. Stres, hiperaktivite, aşırı endişeli ve mükemmeliyetçi olmak, asabiyet, anksiyete en sık karşılaşılan sebeplerdendir. Psikolojik etkenlerin dışında merkezi sinir sistemi, endokrin hastalıkları, Parkinson, bağırsak parazitleri gibi etkenler de neden olabiliyor. Ayrıca doğuştan alt-üst dişlerin yanlış kapanması veya yanlış uygulanmış tedaviler de tetikleyebiliyor. Kahve ve sigara gibi uyarıcı etkisi bulunan maddeler de etkileyebiliyor.
Bruksizm dişleri tahrip ediyor
Bruksizm dişler, çene eklemleri, çiğneme kasları ve baş-boyun bölgesi için son derece tehlikeli sonuçlara sebep olabiliyor. Dişlerin normalden 2-3 kat daha fazla kuvvetle birbiriyle sürtünmesi; dişlerde aşınmaya, doku kaybına, dişlerin dış ve yan taraflarında kırılmalara ve çentik şeklinde kusurlara sebep olabiliyor. Diş eti çekilebiliyor ve hassasiyet şikayeti olabiliyor. Yanağın iç kısmında beyaz bir çıkıntı hattı oluşuyor ve yanak ısırmaya yol açabiliyor. Bruksizmden dolayı ağızdaki dolgu, porselen kuron gibi restorasyonlar da aşınıp çatlayabiliyor veya kırılabiliyor. Fark edilmezse diş çürüklerine de sebep olabiliyor.
Diş sıkma nasıl tedavi ediliyor?
Bruksizmin ilerlemesi koruyucu tedavilerle önlenebiliyor. Bunun için ağız içi splintlerden yararlanılıyor. Bruksizmin çiğneme sisteminde oluşturduğu hasarlara göre tedavi edici ve/veya koruyucu splintlerden yararlanılıyor. Splint kullanımı ile diş sıkmanın, gıcırdatmanın şekli, yönü, kuvveti de belirleniyor. Splint TME (çene eklemi) uzmanları tarafından kişiye uygun hale getiriliyor. Aynı zamanda sürekli kontrollerle koruyucu/önleyici tedavi sağlanabiliyor. Çok çeşitli splintler olduğu için doğru teşhisin ardından uygun splint seçiliyor. Genel olarak splint kullanımı ve kontrollerle kas spazmları, çene ekleminde oluşan ödem ve kilitlenmeler giderilebiliyor. Stabilizasyon splintleri ile şikayetler azaltılabiliyor. Daha şiddetli durumlar için diş hekimi, nörologlar, ortopedistler, psikiyatristler ve fizik tedavi uzmanları birlikte çalışıyor.
Antidepresan ile bruksizm tedavi edilebilir mi?
Bruksizmi tamamen iyileştiren güvenli bir yöntem henüz bulunmuyor. Antidepresan kullanımı, bruksizm tedavisi için kullanılabiliyor. Ancak uzun dönemli çalışmalarda bunların başarı sağlamadığı saptanmıştır. Hatta bazı antidepresanların diş sıkmayı artırabildiği görülmüştür. Koruyucu tedavilerle çiğneme sistemine (dişler, kaslar, çene eklemleri) zarar gelmemesi veya problemin daha fazla ilerlememesi sağlanabiliyor.
