Migrene ne iyi gelir?
Migren ağrısı; zonklayıcı, genellikle tek taraflı, bulantı-kusmanın gelişebildiği, hareketle artan, ışık-ses-koku hassasiyetinin eşlik ettiği şiddetli bir baş ağrısı tipidir. Türkiye’de yapılan migren çalışmasına göre; her 100 kişiden 16’sı migren tipi baş ağrısı çekiyor. Kadınlarda erkeklere nazaran 3 kat fazla görülüyor. Bunun nedeni ise kadınlardaki hormonal değişimlerin nöral ve vasküler yapıları etkileyerek migren eşiğini düşürmesi. Migren tipi baş ağrısı kişinin günlük yaşamsal aktivitesini, iş verimliliğini ve konsantrasyonunu ciddi şekilde bozabilecek kadar şiddetli olabilir. Güzel haber ise migreni tetikleyen faktörleri iyi bilen ve onları engellemeye yönelik tedbirler alan migren hastalarının ilaç kullanmadan ağrıların sıklığı ile şiddetini azaltabilmeleri. Migren ataklarından korunmak için alınabilecek 10 önlem…
1. Migrenin ilacı ağrı kesici değil
Çoğumuz başımız ağrıdığında çözümü ağrı kesici ilaçlarda buluruz. Ancak baş ağrınızın türü migren ise ve siz ayda 4-5 kereden fazla ağrı kesici ilaç alıyorsanız, bu alışkanlığınızdan hemen vazgeçin. Çünkü aşırı ağrı kesici kullanımı ağrıları daha da şiddetlendirmesinin yanı sıra atak sığlığını da artırarak inatçı bir baş ağrısına dönüştürür. Bu nedenle yapmanız gereken şey, gelişigüzel ağrı kesici kullanmak yerine bir nöroloji uzmanına başvurmak olmalı.
2. Bu besinler migreni tetikleyebilir
Alkol, nitrit ve nitratla yüklü besinler (sosis, sucuk, salam ve pastırma gibi şarküteri ürünlerinde bulunur), monosodyum glutamat (gıdaların aromasını artırmak için eklenen katkı maddesi), baharatlar, deniz ürünleri, nişasta, çikolata, eskitilmiş peynir, aşırı tuz… Tüm bunlar migren baş ağrısını tetikleyen gıdaları oluşturur. Ancak bu gıdaların tümü her migrenli hasta için tetikleyici değildir. Kişisel farklılıklar ve genetik etmenlere göre bu tetikleyiciler değişir. Bu tetikleyici gıdaları bulmak için düzenli olarak migren günlüğü tutun. Baş ağrısı atağı olduğunda bir önceki öğünde ne yediğinize, içtiğinize bir göz atın. Bu sayede tetikleyen gıdaları tespit edebilirsiniz. Kronik migren atağınız varsa ve bu diyetsel tetikleyicileri belirleyemediyseniz, besin intolerans testi yaptırabilirsiniz.
3. Stresi yönetin
Özellikle yoğun stres altındaysanız ve bununla başa çıkamıyorsanız migren atağı için risk oluşturuyorsunuz. Ayrıca migren, anksiyete (aşırı kaygılı olma) ve depresyon olmak üzere çoğu kez psikolojik bozukluklarla da ilişkili olur. Bu bozukluklar çoğu kez atakların tetikleyici faktörleri olarak gösterilse de, aynı zamanda ataklara karşı psikolojik bir tepki olarak da ortaya çıkabilir. Bu konularda uzman bir hekimle görüşüp, gerekli desteği almayı ihmal etmeyin. Ayrıca stresi azaltan, zihninizi berraklaştıran dans, yoga ve meditasyon gibi yöntemlerden de fayda sağlayabilirsiniz.
4.Migren öğün atlamaya gelmez
Migren ataklarına karşı her gün 2 ana 3 ara öğün beslenmeye özen gösterin. Kesinlikle öğün atlamayın. Öğün atlamak hipoglisemiye (kan şekeri düşüklüğüne) yol açtığı için atakları tetikleyebilir.
5. Ne az ne çok uyuyun
Migrende uyku düzeni büyük önem taşır. Mümkün olduğunca aynı saatte yatıp, aynı saate kalkmaya ve bu ritmi hafta sonu da devam ettirmeye özen gösterin. Her gün en az 6 saat uyumayı da ihmal etmeyin. Ancak unutmayın ki fazla uyku da tetikleyebilir. Dolayısıyla günde 10 saatten fazla uyumamaya da dikkat edin.
6. Sarı ışık migrenin tetikleyicisi
Parıltılı ışık, floresan, yanıp sönen ışıklar ve yoğun geometrik desenli yüzeyler atakları tetikler. Bu nedenle evinizin ışıklandırmasında sarı ışık kullanmayın, karanlıkta televizyon izlemeyin, parıltılı ışıklı ortamlardan, örneğin AVM’lerden uzun durun. Duvar kağıdınızda veya sürekli bulunduğunuz iş yeri ortamınızda yoğun geometrik desen kullanmamaya özen gösterin.
7. Kadınlar bu ilaçlardan kaçının
Hormonal değişimler, artan östrojen seviyesi ve regl döneminde su tutulumu ile ödem, baş ağrısı ataklarını tetikleyebilir. Bu dönemleri; dinlenerek, beslenme düzenine dikkat ederek ve gerektiğinde ilaç desteği alarak daha rahat geçirebilirsiniz. Östrojen içeriği yüksek doğum kontrol hapları atakları arttıracağı için hekiminizi migren tipi baş ağrınız olduğu konusunda mutlaka bilgilendirin. Menopoz dönemindeyseniz ve hormon replasman tedavisi görmeniz gerekiyorsa, yine hekiminizi bilgilendirerek östrojen içeriği yüksek ilaçlar kullanmamaya özen gösterin.
8. Keskin kokulardan kaçın
Koku reseptörleri aşırı hassas olan migrenli hastalarda tetikleyici faktör olabilir. Bu yüzden özellikle çamaşır suyu, ağır parfüm ve sigara kokusu gibi keskin kokulardan uzak durun.
9. Migren atağında yola çıkmayın
Migren hareketle artan baş ağrısı olduğu içini ataklar sırasında egzersiz ve yolculuk önerilmez. Atakların olmadığı ara dönemlerde ise yürüyüş, yüzme veya kardiyo gibi vücudu zorlamayan egzersizler yapmayı ihmal etmeyin. Bu egzersizler serotonin hormonu salgılayıp stresi azaltır ve dolaşım sistemini düzenler ve migren ataklarını azaltmada yararlı olur.
10. Migren hastaları için ideal tatil yeri
Migrenli hastalar mevsimsel geçişler, nem, hava basıncı değişiklikleri ile lodos gibi hava değişikliklerine daha fazla duyarlı olurlar. Bu nedenle lodoslu havalarda mümkün olduğunca dışarıya çıkmayın. Ayrıca yüksek rakım; oksijen seviyesinde ve basınçta düşmeye yol açabilir. Bunun sonucunda da migren ataklarını artırır. Migren baş ağrınız varsa; deniz seviyesinden 1500 m yükseklikte, yani yüksek rakımda, migren ataklarınızın tutabileceğini bilerek seyahatlerinizi düzenleyin.
