İğne biyopsisi nedeniyle tümör yayılmaz
Meme muayenesinde şüpheli bulguların el muayenesi ile saptanamadığı durumlarda, iğne biyopsi yapılabilir. Biyopsinin radyoloji kliniğinde, görüntüleme yöntemleri rehberliğinde yapılması uygundur. İğne biyopsi işlem süresi farklı yöntemlere göre değişmekle birlikte yaklaşık 20-40 dakika sürebilir. İşlem sonrası bulgular, iyi huylu, şüpheli (atipik) ya da kötü huylu olarak rapor edilir.
Dünyada standart olarak tüm meme hastalıklarının tanısı önce iğne biyopsileri ile yapılır. İğne biyopsisi nedeniyle tümörün yayılması ve bazen halk arasında söylendiği gibi komşu dokulara yayılması söz konusu değildir.
İğne biyopsi işlemi nasıl yapılır?
Biyopsi öncesinde meme, lokal anestezi ile uyuşturulur ve şüpheli alandan iğneler yardımıyla doku örneği alınır. Dünyada tüm meme hastalıklarının tanısı önce iğne biyopsileri ile konur. Kişi, iğne biyopsi sonrası genellikle aynı gün içinde evine dönebilir. İğne biyopsi incelemesi sonucunda meme kanseri saptanırsa kişinin ameliyat olması gerekebilir. Ancak görüntüleme yöntemlerinde şüpheli bulguları olan kadınlarda, kanser saptanma riski ortalama yüzde 10-40 civarıdır. Yani kişilerin çoğunda kansere rastlanmaz. Eğer iğne biyopsisi sonucunda hastalığın iyi huylu olduğu anlaşılırsa, kişinin başka bir işlem yaptırmasına gerek kalmaz.
- İğne biyopsileri, ultrasonografi, mamografi (stereotaktik yöntem) ya da MR rehberliğinde uygulanabilir. İğne biyopside genellikle ultrasonografi, radyasyon içermemesi ve iğnenin ekranda sürekli takip edilebilmesi nedeniyle tercih edilir.
- Sadece mamografide görülen bulguların biyopsisi stereotaktik yöntemle mamografi rehberliğinde, sadece MR’da saptanan bulguların biyopsisi ise MR rehberliğinde yapılır.
İnce iğne aspirasyon biyopsisi (İİAB) nedir?
Meme hastalıkları tanısında bu yöntem genellikle ultrason rehberliğinde uygulanır. Meme kistlerinin boşaltılması ve koltuk altı lenf nodlarının (beze) biyopsisi için tercih edilir. Çok küçük boyutlu ya da meme içinde derinde yerleşmiş kitlelere de iğne biyopsisi ile biyopsi yapılabilir.
İnce iğne biyopsisinde, öncelikle biyopsi yapılacak bölgeye iğne ile lokal anestezi yapılır ve şüpheli alan içine ince bir iğne yerleştirilir. İğnenin ucuna bir enjektör takılarak içinden bir miktar sıvı çekilir. Bu sıvı, patolog tarafından bir cam üzerine yayılır ve mikroskopta şüpheli hücreler olup olmadığı incelenir.
İnce iğne aspirasyon biyopsinin faydaları
Ultrason rehberliğinde uygulanan ince iğne aspirasyon biyopsisi (İİAB), meme kistlerinin boşaltılmasında ve koltuk altında oluşan lenf bezelerinin biyopsisi için tercih edilen bir yöntemdir. Bu biyopsi yönteminin yararları ise;
- Biyopside kullanılan iğne çok ince olduğu için cilt üzerine kesi yapılmasına gerek duyulmaz.
- İstenirse sonuç birkaç saat içinde alınabilir.
- Biyopsi yöntemleri arasında en ucuz olanıdır. Çünkü basit iğneler ve şırınga bu işlem için yeterlidir.
- Ağrı, kanama, morarma gibi istenmeyen etkiler de bu yöntemde yok denecek kadar azdır.
Kesici iğne biyopsisi
Tru-cut biyopsi (kesici iğne biyopsisi), meme hastalıklarının tanısında kullanılır. İşlem, kalın (3-4 mm.) iğneler ve bir biyopsi tabancası aracılığıyla gerçekleştirilir. Uygulama için iğne, meme içindeki kitlenin kenarına yerleştirilir; tabancanın düğmesine basınca, iğne kitlenin içine doğru itilir, küçük bir parça koparılır ve geri gelir. İğne memeden çıkarılır, içindeki doku parçası bir çözelti içine konur ve iğne tekrar memenin içine yerleştirilir. Bu şekilde kitlenin farklı bölümlerinden birkaç doku örneği alınması gerekir.
- Bu yöntem deneyimli kişiler tarafından yapılırsa doğruluk oranı yaklaşık yüzde 85-95 olan sonuçlar alınabilir.
- Tru-cut biyopsi, meme kitlelerinin tanısında en sık tercih edilen biyopsi yöntemi. Bu yöntemde kullanılan iğne, ince iğne biyopsisindekine kıyasla daha kalın olduğu için ciltte birkaç milimetre genişlikte bir kesi yapılması gerekebilir. Bu kesi birkaç gün içinde kendiliğinden iyileşir.
Vakum biyopsisi nedir?
Vakum biyopsisi bu yöntem için özel olarak geliştirilen, memenin aşağı sarkması için ortasında bir açıklık olan ve ‘stereotaktik biyopsi masası’ olarak adlandırılan özel bir masada gerçekleştirilir. Bu masada bir X-ışını tüpü bulunur ve şüpheli alanın mamografiye benzer şekilde açılı filmleri çekilir. Çekilen bu filmler sayesinde şüpheli alanın üç boyutlu koordinatları belirlenir. Kişi hareket etmeden yüzükoyun yatar. Biyopsi işlemi radyolog doktor tarafından masanın aşağısında uygulanır; kişi işlemi göremez, biyopsi alanı lokal olarak uyuşturulduğu için herhangi bir ağrı da hissetmez.
Vakum biyopsisinde amaç tanı koymak olsa da, bazen şüpheli alanın tümünü çıkarmak da mümkün olabilir. Ancak biyopsi sonucunda meme kanseri saptanırsa kişinin yine de ameliyat olması ve o bölgenin biraz daha geniş şekilde temizlenmesi gerekebilir.
Vakum biyopsisi, meme hastalıkları tanısında kullanılan iğne biyopsi yöntemleri içinde en gelişmiş olanıdır. Bu yöntem genellikle sadece mamografide ve MR incelemesinde görülebilen ve meme kanseri açısından şüpheli bulguların tanısı için kullanılır. Vakum biyopsisi, iyi huylu küçük kitlelerin, ameliyatsız olarak tümüyle çıkarılmasına da olanak tanır.
Vakum biyopsisi için sürekli vakum uygulayan bir cihaz ve tek kullanımlık kalın steril biyopsi iğneleri kullanılır. Bu iğne, bilgisayar tarafından hesaplanan koordinatlara göre yerleştirilir. İşlem sırasında şüpheli alan sürekli vakum yapılarak iğneye doğru çekilirken, bir yandan da oradan ardışık çok sayıda doku örneği alınır. Bu yöntemle yaklaşık yarım dakikalık bir süre içinde diğer yöntemlere göre çok daha fazla doku örneği almak mümkün olabilir. Doğru tanı oranı ise yaklaşık yüzde 97-99'dur.
MR eşliğinde biyopsi
Meme MR incelemesi, meme kanseri saptanan kadınlarda ameliyat öncesi memede başka odak olup olmadığını tespit etmek ve meme kanseri yakalanma oranının yüksek olduğu kadınlarda tarama amacıyla kullanılır. Birçok olguda başka görüntüleme yöntemleri ile gösterilemeyen şüpheli bulgular saptanabilir.
MR rehberliğinde biyopsi sırasında hasta, tüm meme MR çekimlerinde olduğu gibi yüzükoyun yatar. Bilgisayar yardımıyla şüpheli alanın üç boyutlu koordinatları belirlenir ve tespit edilen bölgeye iğne biyopsisi veya ameliyat öncesi işaretleme yapılabilir.
15-40 dakika arasında yapılıyor
Biyopsi çeşitlerinden olan ince iğne aspirasyon biyopsisi (İİAB) ve tru-cut (kesici iğne biyopsisi) biyopsiler yaklaşık 15-20 dakika sürer ve kişi daha sonra günlük aktivitelerine devam edebilir. Vakum biyopsi ise ortalama 30-40 dakika sürebilir ve işlem sonrası kişiye o günü dinlenerek geçirmesi, yorucu faaliyetlerden kaçınması, ağır eşyalar kaldırmaması önerilir. Özellikle vakum biyopsiden sonraki 5-7 gün içerisinde doku alınan bölgede hassasiyet ve morarma olabilir. Ancak bu belirtiler, işlem sonrası iyileşme sürecinin bir parçasıdır.
Biyopsi için nasıl hazırlanmalı?
Meme hastalıkları tanısında çok sık kullanılan biyopsi uygulamaları öncesinde, kişilerin bazı noktalara dikkat etmesi gerekir. Bunlar;
- Kişinin biyopsi işlemini yapacak olan doktora kullandığı tüm ilaçları bildirmesi gerekir.
- Biyopsi günü rahat kıyafetler giyilmesi gerekir. Göğüs bölgesine deodorant, pudra veya krem sürülmemeli.
- Kişinin aç olması gerekmez; hafif tok olması tercih edilir. Biyopsi sonuçları genellikle birkaç gün içinde alınabilir.
