MCHC Düşüklüğü ve Yüksekliği
Description: Kan tahlili sonuçlarında görülen MCHC düşüklüğü ya da MCHC yüksekliğinin ne anlama geldiğini bu yazımızda okuyabilirsiniz.
MCHC yani ortalama korpüsküler hemoglobin konsantrasyonu tam kan sayımlarında yer alan bir ölçümdür. Bu ölçümle kanınızda bulunan her bir kırmızı kan hücresinin içindeki hemoglobin adlı proteinin miktarı belirlenir. Hemoglobinlerin görevi ciğerlerinizden vücudunuzun diğer bölümlerine kan damarları aracılığıyla oksijen taşımaktır.
MCHC’nin azalması hipokromi, yani kırmızı kan hücrelerinin soluk renkte olması, MCH'nin artması ise hiperkromi olarak adlandırılır. Doktorunuz, diğer testlerinizle birlikte MCHC sonuçlarınıza bakarak yaşadığınız ya da gelecekte yaşayabileceğiniz sağlık sorunlarına karşı önlem alabilir.
Normal MCHC Değeri Kaç Olmalıdır?
Yetişkinlerde normal kabul edilen MCHC ölçümü 32-36 g/dl arasında değişir. Ölçüm birimi, laboratuvarlar arasında farklılık gösterebileceği için normal tahlil değer aralığını ölçüm sonuçlarınızın yazılı olduğu belgeden kontrol etmeniz önerilir.
MCHC Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
MCHC ölçüm değeriniz olması gereken değerden biraz daha yüksekse sağlığınızla ilgili bir sorun olarak değerlendirilmeyebilir. Daha yüksek MCHC sonuçları ise doktorunuz tarafından diğer kan değerlerinize bakılarak yorumlanır. Çok yüksek MCHC değerleri aşağıdaki sağlık sorunlarına işaret edebilir:
Hemolitik Anemi
Yüksek MCHC değerlerinin en sık görülen nedeni olan hemolitik anemide kırmızı kan hücreleri kendi kendine, ömürleri tamamlanmadan yıkıma uğrar. Kırmızı kan hücresinin duvarlarından kopan parçalar nedeniyle hücrelerin yapısı ve şekli değişir, içindeki hemoglobin sıkışıp yoğunlaşarak hücre olduğundan koyu görülebilir. Hemolitik anemi, aralarında otoimmün aneminin de yer aldığı farklı nedenlerden kaynaklanabilir.
B12 Vitamini ve Folat Eksikliği
Yüksek MCHC değerinin bir diğer nedeni ise B12 eksikliği ya da folat eksikliği olabilir. Düşük B12 vitamini ve folat düşüklüğü kırmızı kan hücresi üretim dengesini değiştirebilir.
Kalıtsal Sferositoz
Kalıtsal bir kan hastalığı olan sferositoz sorununda kırmızı kan hücreleri doğal şeklinde değil, küre yapısındadır ve MCHC değeri yüksek çıkar.
Yüksek MCHC değerinin altında herhangi bir sağlık sorunu bulunmuyorsa doktorunuza da danışarak aşağıdaki tedbirleri alabilirsiniz.
Yaşam şartlarınızda ve beslenmenizde bir dizi değişikliğe giderek, içeriğinde B12 vitamini ve folat bulunan sağlıklı bir beslenme düzeni oluşturabilirsiniz.
Alkol kullanımı nedeniyle MCHC değeriniz yükselmiş olabilir. Yüksek miktarda alkol tüketmek B12 ve folat eksikliği yapabilir. B12 ve folat eksikliği ise MCHC değerinizin yükselmesine neden olabilir. Alkol kullanımı azaltarak bu sorununuzun üstesinden gelebilirsiniz.
Aynı şekilde sigara tüketimi de B12 ve folat değerinizi düşürerek MCHC değerinizin artmasına yardımcı olabilir. Sigarayı bırakarak hem bu sorunun düzelmesine katkıda bulunabilir hem de sigaranın neden olabileceği kanser gibi bir dizi önemli sağlık sorununa yakalanma riskinizi azaltabilirsiniz.
Bu tedbirlerin yanı sıra doktorunuz B12 ve folat değerlerinizi artırmak için takviyeler kullanmanızı isteyebilir.
MCHC Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
Düşük seviyede ölçülen ortalama korpüsküler hemoglobin konsantrasyonu, hipokromiye veya daha soluk renkte kırmızı kan hücrelerine neden olabilir.
Düşük MCHC değeri, vücudunuza yeterli oksijenin gitmesini sağlamak için kalp ve akciğerinizin daha fazla çalışmasına neden olabilir.
Bunun yanı sıra biraz düşük MCHC değeri sonuçları farklı günlerde ve kişiye bağlı olarak değişebildiği için tıbbi anlamda önemli bir belirteç olarak değerlendirilmez.
Düşük MCHC’ye neden olabilecek olası nedenleri şöyle sıralayabiliriz…
Demir Eksikliği
Düşük MHCH’nin en sık görülen sebeplerinden biri demir eksikliği ve demir eksikliği anemisi olarak tanımlanır. Hemoglobin üretiminde kullanılan demir eksik olduğunda daha az hemoglobin üretimi gerçekleşir. Öte yandan, yaşanan demir eksikliği beslenme hatalarından ya da bağırsak sisteminde emilimi engelleyen bir sağlık sorunundan da kaynaklanabilir. Yapılan daha detaylı tetkiklerle yaşanan sorun net bir şekilde belirlenebilir. Bu sorunlar arasında çölyak hastalığı da yer alır.
Enfeksiyon
Enfeksiyon kökenli farklı sağlık sorunları nedeniyle MCHC değerinde düşüşler yaşanabilir. Bunun sebebi enfeksiyonların neden olduğu iltihabın hemoglobin üretimini azaltmasıdır. Enfeksiyon sürecinde hemoglobin, kırmızı kan hücrelerine göre daha hızlı azalır ve MCHC değeri düşük çıkabilir.
Talasemi
Bir kan rahatsızlığı olan talasemide normalden az hemoglobin üretimi gerçekleşir. Bu nedenle alfa ve beta talasemi sorunu olan kişilerde hücrelerde kırmızı kan hücreleri soluk renklidir ve düşük MCHC değeri ortaya çıkabilir.
Sideroblastik Anemi
Sideroblastik anemi rahatsızlığında kemik iliği sağlıklı kırmızı kan hücresi üretimi yerine sideroblast denilen hücreleri üretir. Nadir görülen bu hastalık sonucunda MCHC değerlerinde düşüş yaşanabilir.
Düşük MCHC değerinin altında herhangi bir sağlık sorunu bulunmuyorsa doktorunuza da danışarak aşağıdaki tedbirleri alabilirsiniz.
Demir Alımına Dikkat Edin
Belenme tarzınızı sağlıklı ve dengeli bir hale getirmeye odaklanın. Özellikle demir alımını destekleyen bir diyet oluşturun. Bu sayede kırmızı kan hücreleriyle ilgili sorunlarınız azalabilir.
Sağlık Kontrollerinizi İhmal Etmeyin
Beslenme tarzınız dışında bazı sağlık sorunları da düşük MCHC değerine neden olabileceği için özellikle olası kanamalarınızı ve bağırsak sistemindeki olası sorunları gidermek için doktora gidin.
Beslenme sırasında veya hemen sonrasında kahve ve çay içmek demir emiliminizi azaltabilir. Bu nedenle yemekten sonra çay ya da kahve içme alışkanlığınız varsa bunları azaltın. Gün içerisinde çok fazla çay-kahve içiyorsanız bu miktarı da azaltmanız sağlığınız için faydalı olur.
Doktorunuza danışarak C vitamini kullanmaya başlayabilirsiniz. C vitamini vücuda alınan demirin emilimine katkıda bulunur.
Yüksek ya da Düşük MCHC Belirtileri
Yüksek ve düşük MCHC değerleri benzer belirtilere neden olur. Hem yüksek hem de düşük MCHC değeri akciğerleriniz yoluyla aldığınız oksijenin diğer organ ve dokularınıza ulaşmasında zorluk yaşanacağının göstergesidir. Bu nedenle her iki durumda da öne çıkan belirti, organlara yeterli oksijen gitmemesinden kaynaklanan yorgunluk durumudur. Oksijene kavuşamayan hücreleriniz yeterli enerji elde edemediği için ciddi oranda yorgunluk hissi yaşanır, metabolizma yavaşlar, kilo alımı görülür.
Üşüme Hissi
Hücrelerinize yeterli oksijen gitmemesi nedeniyle yaşanan sorunlardan biri de vücut sıcaklığını dengelemekte yaşanan zorluktur. MCHC değeri normal aralıkların dışında olan pek çok insan, başka kişiler aynı ortamdaki ısıyı yeterli bulurken üşüme sorunu yaşarlar.
Hızlı Nabız
MCHC ölçümü düşük olan kişilerde, tüm hücrelere daha fazla oksijen ulaştırabilmek için kalbin daha fazla çalışmak zorunda kalabileceğini daha önce de belirtmiştik. Bu durum ise kalbinizin daha hızlı atmasına neden olur. Hatta MCHC değeri düşük olan kişilerin kalbi hareketsiz bir halde dururken bile hızlı atar. Yüksek MCHC seviyelerine neden olan bazı durumlar da kalp ritminin artmasına neden olabilir.
Ciltte Solgunluk ya da Sarı Cilt Rengi
Hemoglobin sorunu olan insanlarda cilt rengi solgun ya da sarı görülebilir.
Nefes Darlığı
Kuvvetli anemi durumlarında vücudun ihtiyacı olan oksijeni alamaması nedeniyle nefes darlığı sorunu yaşanabilir.
Baş Dönmesi
Bedenimizin en önemli organlarından biri olan beynimiz yüksek miktarda oksijene ihtiyaç duyar. Anemi benzeri nedenlerle beyne daha az oksijen taşınması baş dönmesi, ayağa kalkıldığında göz kararması ve denge sorunlarına neden olabilir.
Çok şiddetli anemi durumunda bayılma, baş ağrısı, göğüs ağrısı, odaklanma güçlüğü görülebilir, kağıt, toprak, buz, gibi besin değeri olmayan maddeleri yeme isteği (pika) ortaya çıkabilir. Bu belirtileri yaşamanız halinde vakit kaybetmeden hastaneye başvurmanız önerilir.
