Kene ısırması belirtileri
Kene ısırığı ile bulaşan ve tehlikeli bir hastalık olan Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi hastalığının belirtileri ateş, üşüme, titreme, yaygın kas ağrıları, baş ağrısı, bulantı kusma, ishal, yüzde kızarıklık ve ciltte döküntüler olarak sıralanabilir. Hastalığın kuluçka süresi ise 3-10 gün arasında değişiyor.
KKKA, kene dışındaki hayvanlardan da doğrudan kan, doku ve diğer vücut sıvıları ile temas sonrası geçebiliyor. Özellikle devekuşu, sığır, koyun, kirpi, tavşan ve bazı evcil hayvanların hastalık yapmasa da virüs taşıdığı biliniyor.
Kene ısırması ile yayılıyor
- Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi kene ısırması ile insana bulaşıyor. Bu nedenle bu hayvanlardan uzak durup tedbirli olmak gerekiyor. Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi hastalığından korunmanın yollarını şöyle sıralayabiliriz:
- Hayvan barınaklarına, kırsal alanlara, orman kenarı vb. yerlere gidiyorsanız mümkün olduğunca vücudunuzda açık kısım kalmamasına özen gösterin. Keneyi daha kolay fark edebilmek için açık renk elbiseleri tercih edin.
- Piknik amaçlı olarak doğal alanlarda bulunuyorsanız eve döndüğünüzde, mutlaka giysilerinizi kontrol edin. Kene varsa dikkatlice uzaklaştırın ve mutlaka bir sağlık kuruluşundan yardım isteyin.
- Hayvanlar üzerinde bulunan keneleri kesinlikle el ile almayın. Hayvanınızın kanına ve diğer vücut sıvılarına korunmasız bir şekilde dokunmayın. Hayvan kanı, dokusu veya hayvana ait diğer vücut sıvıları ile temas sırasında önlem (eldiven, önlük, gözlük vb.) alın.
- Hayvan barınaklarına kenelerin yaşamasına imkân vermeyecek şekilde müdahale yapılmalıdır. Hayvan sahipleri, hayvanlarını kene ve diğer dış parazitlere karşı uygun ilaçlarla doğru doz, zaman ve aralıklarla yılda en az dört kez (ilkbahar ve sonbaharda) ilaçlamalıdır. Müdahale, bölgede meraya çıkan tüm hayvanlara eş zamanlı yapılmalıdır.
Kene nasıl çıkarılır?
Kene ısırması durumunda mümkünse en yakın sağlık kuruluşuna başvurup eğitimli bir sağlık personelinin keneyi usulüne uygun olarak çıkarması öneriliyor. Hastalık bulaşma riski kenenin vücutta kaldığı süre ile doğru orantılı olduğundan kenenin en kısa zamanda çıkarılması gerekiyor.
Vücuda yapışmış kenelerin el hijyeni sağlanıp eldiven giyildikten sonra ezilmeden, ağızdan veya başından tutularak bir cımbız veya pens yardımıyla, vida çıkarır gibi sağa sola çevrilerek çıkarılması gerekiyor. Isırılan yer yüzde 70’lik alkol veya iyot içerikli antiseptik solüsyonla dezenfekte edilmeli. Ardından eller sabun ve su ile tekrar yıkanmalı. Eğer kene yanlış çıkarılırsa hemen bir sağlık kuruluşuna başvurulmalı. Kene üzerine alkol, gazyağı, kolonya vb. dökülmemeli. Bu durumda strese giren kene, mikrobu vücudunuza verebilir. Kene çıkarıldıktan sonra çamaşır suyu içerisine atılmalı, ardından eller sabun ve suyla yıkanmalı.
Kene nedir?
Keneler çalılıklar, otlaklar ve kırsal alanlarda yaşayan küçük oval şekilli, larvaları 6 bacaklı erişkinleri 8 bacaklı, uçamayan, sıçrayamayan canlılardır. Hayvan ve insanların kanlarını emerek beslenirler ve bu sayede hastalıkları insanlara bulaştırabilirler. Ülkemiz kenelerin yaşamaları için coğrafi ve iklimsel açıdan uygun bir yapıya sahip.
Kene aracılığıyla geçebilen ve insanda enfeksiyon oluşturabilen hastalıklar şöyle:
- Kırım Kongo Kanamalı ateşi
- Lyme hastalığı
- Tularemi
- Benekli humma
- Q humması
- Erlihyoz
- Babesiyoz
Kene sizi ısırırsa…
Kene tarafından ısırılan kişiye, kene çıkarıldıktan ve gerekli müdahele yapıldıktan sonra doktoru tarafından tetkikler yapılması gerekiyor. Sağlık Bakanlığı'nca önerilen endemik bölgede yaşayanların ya da endemik bölgeyi ziyarette bulunanların vücutlarında kene fark ettiklerinde sağlık kuruluşuna başvurmaları ve muayene sonrası kan sayımı yaptırmaları gerekiyor. Doktor, ek olarak karaciğer fonksiyon testleri ve diğer kanama parametreleri ile ilgili testleri isteyebiliyor.
Destek tedavisi uygulanıyor
Hastalığın tedavisinin temelini destek tedavileri oluşturuyor. Kişinin kan ihtiyacına göre takviye gerekebiliyor. Kişinin vücut sıvısı ve elektrolitlerinin takibi ve varsa organ yetmezliklerine yönelik tedavi de yapılıyor. Ateş, ağrı ve ajitasyona yönelik semptomik tedavi (hastalığın temel etkenini değil, kişinin şikâyetlerini gidermeye yönelik tedavi) uygulanabiliyor. Kişi tedaviyi ağız yoluyla alamıyorsa parenteral beslenme (ilaç veya serumların ağız yolu ile değil damar yolu, adele içi gibi yollarla verilmesi) tercih ediliyor.
Lyme hastalığı da keneden bulaşıyor
Lyme hastalığı, yine kene ısırığına bağlı "Borrelia burgdorferi" isimli mikroorganizmaların neden olduğu ve vücudun pek çok sistemini etkileyen bir hastalık. Belirtileri nedeniyle diğer hastalıklarla benzerlik gösteren Lyme'a bu nedenle "büyük taklitçi" denir. Lyme, tanısı zor olan bir hastalık olduğu için klinik testler ve bulgular sonucunda anlaşılamayabiliyor. Onu diğer hastalıklardan ayıran tek belirti, vücudun ısırığa maruz kalan bölgesinde ortasında boğa gözü gibi bir şekil olan kırmızı halka.
Çaresi antibiyotik
Lyme hastalığının tedavisinde antibiyotikler kullanılıyor. Hastalığın farklı evrelerinde ağız yoluyla ya da intravenöz (sıvı maddenin doğrudan damar yoluyla verilmesi) antibiyotik uygulamaları yapılıyor. Sinir sistemi tutulumunda ise ağızdan antibiyotik tedavisi yerine parenteral uygulama tercih ediliyor. Antibiyotik tedavisi, kişinin durumuna göre 4-21 günden başlayıp 60 güne kadar uzayabiliyor. Zamanında uygulanan tedavi, hastalığın ilerlemesini önleyebiliyor.
