Lenf Nodu Nedir, Zararlı Mıdır?
Lenf nodu, bir santimetreden küçük, şekil olarak fasulyeye benzeyen küçük bir dokudur. Lenf damarlarımızın birleştiği bu yerlere lenf nodunun yanı sıra lenf düğümü de denilir. Enfeksiyonlarla savaşmaya yardımcı olan hücreler, lenf dokusuyla birlikte lenf düğümlerimizi oluşturur.
Zaman zaman lenf nodlarımızda büyüme ve şişme görülür. Bu durum vücudumuzda bir sorun olduğunun işaretidir. Yaşadığımız bir enfeksiyon ya da hastalık, lenf nodlarımızın büyümesine neden olabilir.
Lenf Nodları Ne İşe Yarar?
Lenf nodlarının görevi, içinden geçen lenf sıvısını süzmek, enfeksiyonların (ve bazen kanserlerin) bir sonraki durağa ulaşmasının önüne geçmektir. Lenf sıvısında proteinler, mineraller, yağlar, besinler, beyaz kan hücreleri, kanser hücreleri, zarar görmüş hücreler, bakteriler, virüsler yer alır. Lenf bezleri olarak da adlandırılan lenf nodlarınız, vücudunuzun enfeksiyonlarla savaşma yeteneğinde çok önemli bir görev üstlenerek virüsleri, bakterileri ve diğer hastalık nedenlerini yakalar ve filtre ederler.
Lenf Nodu Nerelerde Olur?
Vücudumuzun hemen her yerinde lenf nodları bulunur. Sayı herkeste farklı olabilir ancak yetişkin birinin vücudunda ortalama 600 civarında lenf düğümü yer alır. Genellikle insan bedeninde iki ya da daha fazla büyük kan damarının birleştiği yerlerde bulunurlar. Lenf nodlarının bulunduğu yerleri şöyle sıralayabiliriz:
- Boyun,
- Koltukaltı,
- Göğüs,
- Karın,
- Kasık,
- Kulak arkası.
Birçok lenf nodu baş ve boyun civarında yer alır. Bu nedenle genellikle bu bölgedeki lenf düğümlerinde şişme görülür. Koltuk altı ve kasık bölgesinde bulunan lenf nodları da sık şişen nodlar arasındadır.
Zararsız Lenf Nodları
Lenf nodları zararlı yapılar değillerdir. Tam aksine virüs, bakteri ve daha birçok istenmeyen yapıyla mücadele ederek sağlığımıza katkıda bulunurlar.
Lenf düğümlerinde değişikliğe neden olan sorunlar şunlardır:
Enfeksiyonlar:
Kızamık, kulak enfeksiyonları, enfekte (apseli) diş, mononükleoz (öpücük hastalığı), selülit gibi cilt veya yara enfeksiyonları, tüberküloz, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, HIV, toksoplazmoz (enfekte bir kedinin dışkısıyla temastan veya az pişmiş etten kaynaklanan parazit nedenli bir enfeksiyon) gibi enfeksiyonlar kendilerini lenf nodlarını büyüterek gösterebilir.
Bağışıklık Sistemi Bozuklukları:
Eklemlerinizi, derinizi, böbreklerinizi, kan hücrelerinizi, kalbinizi ve akciğerlerinizi hedef alan kronik romatizmal bir hastalık olan lupus ve romatoid artrit.
Kanserler:
Lenfatik sistem kökenli bir kanser türü olan lenfoma, lösemi ve lenf düğümlerine yayılan diğer kanserler.
Diğer Nedenler:
LAM (Lenfanjiomiyomatoz) Hastalığı: Hücrelerin akciğerlerde, lenf nodlarında ve böbreklerde büyümesine sebep olan bir akciğer hastalığı.
ALP (Otoimmün lenfoproliferatif hastalık) Sendromu: Genetik bir sağlık sorunudur. Lenf düğümlerinde, karaciğerde ve dalakta çok fazla beyaz kan hücresinin toplanmasına neden olur.
Mezenterik lenfadenit: Karındaki lenf nodlarının şişmesine yol açar.
Kikuchi–Fujimoto Hastalığı: Lenf düğümlerinde şişme ve ağrıya neden olan bir sağlık sorunudur.
Castleman Hastalığı: Lenfatik sistemde bulunan hücrelerin aşırı derecede irileşmesine sebep olan kompleks bir durumdur.
Lenf Nodları Nasıl İncelenir?
Doktorunuz lenf nodları ile ilgili bir sağlık sorununuz olduğunu düşünüyorsa teşhis koyabilmek için bazı tetkikler isteyebilir. Bu tetkikler şunlardır:
- Tam kan sayımı,
- CT taraması,
- PET taraması,
- Ve röntgen.
Doktorunuz ihtiyaç duyması halinde lenf düğümlerinizden birinden küçük bir parça alarak incelenmesi için laboratuvara gönderebilir.
Her ne kadar lenf nodlarının şişmesinin ardında farklı hastalıklar yatsa da lenf nodu sorununuz için doktorunuz belirli tedaviler uygulayabilir. Bunun yanı sıra lenf nodlarınızı rahatlatmak ve onların sağlığını korumak için bazı tedbirler alabilirsiniz.
Bunlar arasında antibiyotik kullanımı, ağrıya karşı ağrı kesici kullanmak ve sıcak kompres uygulamak, kanser kökenliyse kemoterapi, radyasyon ya da immünoterapiden yararlanmak ve lenf nodlarının şişmesine neden olan hastalığınız için ilaç kullanmak bulunur.
Ciddi şekilde zarar görmüş lenf nodlarının cerrahi operasyonla çıkarılması da kişiyi rahatlatabilir.
Lenf nodlarınızın sağlıklı olması için yapabileceklerinizi şöyle sıralayabiliriz:
- Düzenli olarak bol su içmek,
- Beslenmenizde denge unsurunu gözetmek ve sağlıklı beslenmek,
- Egzersiz yapmak,
- Toksik etkileri olan kimyasallardan uzak durmak,
- Dinlenmeyi ihmal etmemek ve uykuya gereken zamanı ayırmak,
- Yaralanmanız halinde enfeksiyon oluşmaması için gereken yara bakımlarını yapmak.
Ne Zaman Doktora Gitmelisiniz?
Şişmiş lenf düğümlerinin nedeni basit bir enfeksiyonsa bu durumun düzelmesiyle birlikte lenf nodlarındaki şişlik de iner. Ancak;
- Lenf nodlarınız şiştiyse ve başka bir sorununuz yoksa,
- 2-4 hafta boyunca sürekli olarak büyümeye devam ediyorlarsa,
- Dokunduğunuzda çok sert ve hareket etmiyorlarsa,
- Lenf nodu şişmesine geçmeyen yüksek ateş, nedensiz kilo kaybı eşlik ediyorsa,
- Yutmakta ve nefes almakta güçlük varsa zaman geçirmeden doktora başvurmalısınız.
