Kulak Ağrısı Neden Olur?
Kulak ağrısı, genellikle kulaktaki inflamatuar (iltihap) gelişmelerin neticesi olarak ortaya çıkar. Kulak ağrısının arkasında genellikle enfeksiyon, tahriş ya da östaki tüpündeki bir fonksiyon bozukluğu bulunur. Kulak ağrısının şiddeti ve ağrının şekli, altta yatan sebebe bağlı olarak farklılaşır. Kulak ağrısı hem lokal hem de sistemik etkiler nedeniyle gelişebilir.
Kulak ağrısı; hafif bir sızlama, batma hissi şeklinde başlayabilir ve zaman geçtikçe ağrı şiddetlenerek keskin ve zonklayıcı hale gelebilir. Kulak ağrısı bazen kesintisiz devam eden bir ağrı şeklinde olurken bazen de yutkunma veya çiğneme gibi hareketler sırasında gelişir ya da şiddeti artar. Kulak ağrrısını kulak kanalında, dış kulakta veya daha derin bir nokta olan orta kulağın içinde yaşayabilirsiniz.
Yutkunmak ve esnemek, soğuk veya ılık kompres yapmak, bol su içmek, ağrıyan kulağın üzerine ılık ısıtma yastığı koymak, sakız çiğnemek, yüksek bir yastık kullanarak uyumak, sakız çiğnemek, burnunuz tıkalıysa açmak kulak ağrısına iyi gelir.
Kulak Ağrısı Neden Olur?
Kulak ağrısı nedenleri sıklıkla dış kulak ve orta kulak hastalıklarıdır. Kulak ağrısının birincil ve ikincil nedenlerini şöyle sıralayabiliriz… Özellikle yaz aylarında görülen yüzücü kulağı dediğimiz kulağa su kaçma durumu sonrası kulağın nemli kalmasıyla oluşan dış kulak iltihapları, olumlu bir kulak ağrısı nedenidir. Bunun dışında kişilerin kulaklarındaki kiri temizlemeye çalışırken buradaki kiri oynatıp ileri doğru itmeleri ve kirin kanalda sıkışması da bir kulak ağrısı nedenidir.
Yine orta kulak enfeksiyonları, özellikle akut orta kulak iltihapları çocukluk çağında daha sık görülmekle birlikte çok sık karşılaşılan kulak ağrısı nedenidir. Sık uçak yolculuklarında, östaki tüpünün tıkanıklığına bağlı barotravma (basınç travması) yaşanabilir ve bu nedenle de kulak ağrıları ortaya çıkabilir. Östaki tüpü tıkalı olan hastalar veya burnu tıkalı, grip iken, nezle iken uçak yolculuğuna çıkmış hastalar, özellikle uçağın inişi esnasında çok ciddi bir kulak ağrı yaşadıklarını söylerler.
Orta kulakta sıvı birikmesi bazen gül şeklinde bir kabarcık şeklinde kulak zarını dışa doğru bombeleştirerek çok şiddetli bir kulak ağrısı oluşturur. Bu durumda kulaktaki iltihabı hızlı bir şekilde boşaltıp hastanın kulak ağrısını kesmek gerekebilir. Bunlar genellikle sık karşılaşılan kulak kaynaklı ağrı nedenleridir.
Yansıyan Kulak Ağrısı Neden Olur?- Mesela bademcik iltihapları, boğazdaki iltihaplar özellikle yutkunma esnasında kulakta şiddetli bir ağrıya yol açar. Ve klinik bulgu olarak hiç bir iltihap olmamasına karşın kulak ağrısı olarak çıkabilir.
- Yine faranjitler, boğaz reflüleri özellikle mide asidinin yukarı doğru kaçması ve asitli yiyecekler sonrasındaki kulak ağrılarında mutlaka çok sık karşımıza çıkan neden de boğaz reflüsüdür.
- Diş sıkma, çene eklem bozuklukları özellikle beyaz yakalılarda görülen strese bağlı kulak ağrısı nedenidir. Çoğunlukla yapılan kulak muayenelerinde kulakta her hangi bir enfeksiyon görülmez ama hastaların diş ve ağız muayeneleri yapıldığında çene eklemi bölgesinde hassasiyet ve dişlerinde travmaya bağlı bozulmalar tespit edilir. Bu yüzden kulak ağrılarında mutlaka çene eklemi kontrolü ve diş sıkmanın olup olmadığı öyküde sorgulanır.
- Nadiren de gırtlak kanserleri, baş boyun tümörleri aynı sinirden kök alması nedeniyle kulak ağrısı bulgusu yaratabilir.
Bu nedenle kulak ağrısının nedeni mutlaka detaylı olarak araştırılmalı ve bir kulak ağrısı olduğunda hastanın sadece kulak bölgesinin muayenesi değil detaylı bir kulak, burun, boğaz ve baş boyun muayenesinin yapılması gerekir. Böylece gırtlak kanserine bağlı, baş boyun tümörüne bağlı kulak ağrıları da gözden kaçmaz.
Kulak Ağrısına Ne İyi Gelir?
Kulak ağrısına iyi gelen öneriler:
- Tıkalıysa Damla Kullanarak Burnunuzu Açın (Doktor tavsiyesi ile),
- Yutkunun ve Esneyin,
- Soğuk veya Ilık Kompres Yapın,
- Bol Su İçin,
- Kulağınıza Ilık Isıtma Yastığı Koyun,
- Ağrı Kesici İlaç Kullanın (Doktor tavsiyesi ile),
- Ağrı Kesici Kulak Damlası Kullanın (Doktor tavsiyesi ile)
- Sakız Çiğneyin,
- Başınızı Yüksek Tutarak Uyuyun,
- Boyun Egzersizleri Yapın,
- Sigara Dumanından Kaçının.
Bu önlemlerin kulak ağrısına geçici olarak iyi geldiğini unutmayın ve kulak ağrısı için mutlaka bir doktordan randevu alın.
Tıkalıysa Damla Kullanarak Burnunuzu Açın
Eğer kulak ağrısına östaki tüpünün tıkanıklığı neden oluyorsa, burun spreyleri veya burun damlaları kullanımı önerilir.
Yutkunun ve Esneyin
Yutkunma ve esneme hareketleri, östaki tüplerini açarak kulak basıncını eşitlemeye yardımcı olur. Özellikle rakımı yüksek olan yayla gibi yüksek yerlerde veya uçak yolculuklarında yutkunmak ve esnemek kulak ağrısına iyi gelir.
Soğuk - Ilık Kompres
Kulak ağrısına iyi gelen bir diğer uygulama ise ağrıyan kulağa soğuk-ılık kompres yapmaktır. Temiz bir bez parçasını soğuk suyla ıslatın. Fazla suyunu sıktıktan sonra kulağınızın üzerinde bekletin. Bu yöntem işe yaramazsa bu kez bez parçasını ılık suyla ıslatıp sıkın ve kulağınızın üzerine koyun. İki yöntemden hangisi ağrıyı dindirmeye yaradıysa bu yöntemi uygulamaya devam edin.
Bol Su İçin
Yeterli miktarda su tüketmek, vücudun mukus salgısını düzenler ve böylece östaki tüplerinin tıkanıklığı açılır.
Kulağınıza Ilık Isıtma Yastığı Koyun
Ağrıyan kulağınızın üzerine fazla sıcak olmayan, ılık bir ısıtma yastığı koyun.
Ağrı Kesici İlaçlar Kullanın
Yaygın kullanılan ağrı kesici tabletler kulak ağrınıza iyi gelebilir. Ağrı kesici tablet seçimi için doktorunuza danışın.
Ağrı Kesici Kulak Damlası Kullanın
Doktorunuzun onayını alarak eczanelerde satılan ağrı kesici kulak damlaları kulak ağrısına geçici bir süreliğine iyi gelebilir. Kulak zarınızda yırtık veya delik varsa bu damlaları kullanmamalısınız. Bu nedenle bu damlaları kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışın.
Sakız Çiğneyin
Kulak ağrınızın nedeni hava basıncındaki değişiklikten kaynaklanıyorsa sakız çiğnemek sizi rahatlatabilir. Özellikle uçak yolculuklarında yaşadığınız kulak ağrısını bu yöntemle azaltabilirsiniz.
Başınızı Yüksek Tutarak Uyuyun
Kulağınızda sıvı birikmesi kaynaklı bir sorun varsa dik bir pozisyonda, mesela oturarak uyumak ağrınıza iyi gelebilir. Oturarak ya da yüksek yastıkla uyumak kulaktaki sıvının akmasını sağlar.
Boyun Egzersizleri Yapın
Boynunuzu döndürmek ve esnetmek, kulak kanalınızda biriken basıncı hafifletmeye yardımcı olabilir.
Sigara Dumanından Kaçının
Sigara dumanı, kulak enfeksiyonlarını ve östaki tüpü disfonksiyonu artırabilir. Sigara dumanından kaçınmak ve sigara içmemek kulak ağrısına iyi gelir.
Kulak Ağrısı Nasıl Geçer?
Her kulak ağrısının sebebinin tedavisinde ayrı bir planlanma yapılır. Eğer kulak ağrısı nedeni dış kulak kaynaklı enfeksiyonsa mutlaka kulağa yönelik ağrı kesici damlalar, antibiyotik damlalar ve ilaç tedavileri yapılır. Gerekirse kulağa bu damlaların kanaldan rahat emilmesi için yerleştirilen özel süngerlerle pansuman uygulanır. Eğer kulakta sıkışmış bir kir varsa bunu endoskop ya da mikroskop eşliğinde kulaktan çıkarmak gerekir. Kulağın düzgün şartlarda uygun koşullarda temizlenmesi daha sonraki ikinci enfeksiyonlara yol açmaması açısından çok önemlidir. Dış kulak dışında orta kulakta iltihap, kulak zarı arkasında sıvı birikimi veya gül denilen bir baloncuk oluşuyorsa gerekli ilaç tedavilerinin yapılması hatta kimi zaman baloncuğun çizilerek içindeki iltihabın dışarı akıtılıp hastanın ağrısının kesilmesi gerekir.
Bununla beraber yansıyan bir ağrı varsa farklı çözümler uygulanır. Diş sıkma durumunda botoks uygulaması ya da hastanın gece kullanması için ağız apareyleri verilmesi kulak ağrısını geçirir. Eğer yansıyan ağrı boğaz enfeksiyonuysa bu durumda bademcik ve faranjit enfeksiyonlarını kontrol altına alacak antibiyotik tedavileri yapılır. Boğaz reflüsüne bağlı kulak ağrısı varsa o zaman hastaya mutlaka reflü diyeti verilir. Başını yüksek pozisyonda tutması ve reflü ilaçlarını kullanması önerilir. Bunun dışında baş boyun tümörüne, gırtlak kanserine bağlı bir kulak ağrısı varsa mutlaka ileri tetkikler yapılmalı daha sonra da tümörün tedavisi hedeflenmelidir.
Kulak Ağrısının Ardındaki Diğer Sorunlar
Kulakta basınç hissi, özellikle sistemik bir hastalığa bağlı tansiyon problemine bağlı olabilir. Her iki kulak birden ağrıyorsa ve buna bir uğultu eşlik ediyorsa mutlaka sistemik bir hastalık ekarte edilir. Aynı şekilde burun tıkanıklığı yapan tüm nedenler, kulakta bir basınç ve dolgunluk hissine, kimi zaman ağrıya yol açabilir. Boyun ağrıları ile birlikte yansıyan kulak ağrıları varsa mutlaka boyun fıtığı, boyun düzleşmesi, sırt kaslarının gerginliği ile ilgili olarak hasta detaylı şekilde incelenmelidir. Bölgeye yakın tümörler, tükürük bezi hastalıkları, tükürük bezleri taşları, tükürük bezleri apseleri incelenir. En önemli diğer nedenler ise bademcik ve faranjit enfeksiyonları, tonsilit ve faranjit durumu, diş sıkma problemleri, gırtlak kanseri ve baş boyun tümörleri olarak sıralanır.
Bebeklerde Kulak Ağrısı
Bebeklerin kulak ağrısı en sık bebekte huzursuzluk belirtisi verir. Bebeğin huzursuz olması, sürekli ağlaması, beslenmeyi sürdürememesi, çok sık uyanması, sürekli olarak çok şiddetli ağlamalarla uykudan kalkması, annenin emzirmekte güçlük çekmesi bir kulak ağrısı varlığına işaret eder. Bebeğin kulağı ile oynaması ise her zaman kulak ağrısı olduğu anlamına gelmez. Bebekler zaman zaman kendi vücudunu tanımak için kulaklarıyla, burunlarıyla oynayabilirler. Ama huzursuzluğu varsa ve sürekli kulağını çekiştiriyorsa o zaman mutlaka doktor tarafından değerlendirilmesi gerekir.
Bebeklerdeki boğaz reflüsü sık görülen bir kulak ağrısı kaynağıdır. Gece yatmadan sık besleme yapmak kulak ağrısını çok artırabilir. Bu nedenle özellikle geç saatte beslenme konusunda dikkat olunmalıdır. Eğer anne çocuğunu yanlış pozisyonda çok aşağıda tutarak emziriyorsa kulak ağrısının artmasına neden olur. Burun tıkanıklığı çocuklarda çok ciddi bir kulak ağrısı nedenidir. Bebeklerde östaki tüpü tam olarak çalışmadığı ve erişkinlere göre daha yatay pozisyonda bulunduğu için burundaki bir iltahap ya da enfeksiyon çok kolay bir şekilde kulağa geçip iltihap yaratabilir. Bu durum yeniden orta kulak iltihaplarına yol açabilir. O yüzden bebek ağızdan nefes alıp veriyorsa burun tıkanıklığının nedeninin bulunması için doktora götürülmesi gerekir. Yaygın yapılan bir diğer hata da ebeveynlerin kulağın dışında görülen kirleri temizlemeye çalışmak için kulak temizleme çubukları kullanmalarıdır. Çocukların kulakları evde temizlememeye çalışılmamalıdır. Sadece banyo sonrasında dış kısmını kibar bir şekilde kurulamak yeterlidir. Ama kulak temizleme çubukları daha sıkılaşmış bir kiri kanalın daha dar kısmına sokup bebeğin kulak ağrısını artırabilir. Bunun dışında dış kulak yolu iltihabına neden olmaması için bebekleri banyo yaparken kulaklarına su kaçırmamak gerekir.
Ağrı Kesiciye Rağmen Kulak Ağrısı Geçmiyorsa...
Kulak ağrısını rahatlatmak için evimizde olan ağrı kesici şurupları çocuğunuza verebilirsiniz. Yetişkinler de kendi kulak ağrıları için ağrı kesici ilaç alabilir. Eğer sorun geçmiyorsa mutlaka bir hekimin görmesi gerekir. Kulağa evde bulunan çeşitli kulak damlaları veya göz damlaları damlatmak yanlış bir davranıştır. Kulağa soğan ya da sarımsak suyu, zeytinyağı gibi yağların damlatılması kulaktaki enfeksiyonun şiddetini daha da artırabilir. Hatta bazı damlalar işitmeye ve denge merkezine zarar verebilir. Eğer ağrı kesici almanıza ve kulaktaki basınca karşı sakız çiğnemenize rağmen kulak ağrısı geçmiyorsa mutlaka bir hekime başvurmalısınız.
Kulak Bakımında Sık Yapılan Hatalar
Banyo yaparken kulağa su tutmak, kulağı yıkamaya çalışmak ve kulaklarımızı kulak çöpü ile kulağımızdaki kiri almaya çalışmak en yaygın hatalardır. Kulağın yıkanmaya ihtiyacı yoktur. Kulaktaki kirler kulak tarafından dışarıya doğru atılır. Kullanılan kulak çöpleri ise bu kirleri dış kulak zarının zara daha yakın olan bölgesine itmekten başka bir işe yaramaz. O yüzden kulağımıza su tutmak, kulağımızın içini yıkamaya çalışmak, kulak temizleme çöpü kullanmak dış kulak hastalıklarına yol açan en önemli risk faktörleridir.
Kulaktan Kan Gelmesi
Kulaktan kan gelmesi kişileri çok endişelendiren bir durumdur. Kulaktan kan gelme durumu dış kulak yolundan kaynaklanıyor olabilir. Hasta kulağını karıştırırken tırnağı ile ya da elindeki bir cisimle dış kulak zarını çizebilir ve bu nedenle kulaktan kan gelebilir. Ya da orta kulakta kulak zarının taze delinmesine bağlı olarak zarın arka kısmından sıvı ile birlikte bir kanama olabilir. Dış kulak ve orta kulak kanamaları özellikle birbirlerinden ağrı ile ayırt edilir. Dış kulak yolu kanamalarında genellikle kulak bölgesine bastırıldığında bir hassasiyet görülür. Orta kulak kanamalarında böyle bir hassasiyet olmaz. Orta kulak kanamalarından sonra şeffaf, sarı veya koyu renkte bir iltihap akıntısı gelebilir. Eğer bu kanamalar dış ve orta kulak kanamaları değilse ve bir travma öyküsü varsa, bir beyin sıvısının kulaktan gelip gelmediği acil olarak kontrol edilmelidir.
