Koltuk Altı Ağrısı Nedir?
Koltuk altı ağrısı, çoğunlukla aşırı zorlamanın ve kas gerginliğinin bir sonucu olarak hissedilir. Koltuk altı ağrısı, bazen ağır bir eşya taşıdıktan sonra bazen de ağır bir spor sonrasında gelişebilir. Ancak bazen daha ciddi hastalıkların sinyali de olabilir.
Koltuk Altı Ağrısı Neden Olur?
Koltuk altı, omuz ekleminin altındaki oyuktur. Aksilla da denen koltukaltı, kolların ve omuzların hareket etmesini sağlayan kasların kemiklerle bir araya geldiği bölgedir. Buradaki kaslardan bazıları kaburgalara bağlanır. Ana sinirler ve kan damarları koltuk altından geçer, bazı lenf düğümleri burada bulunur. Koltuk altında çeşitli nedenlerle zaman zaman ağrı gelişebilir.
Koltuk altı derisi çok incedir. Ter bezlerinin yoğun olarak bulunduğu koltuk altları nem ve sıcağın da etkisi ile mantar ve bakteriyel enfeksiyonlara açıktır. Sürtünme nedeniyle de kızarıklık daha kolay oluşur. Koltuk altlarındaki lenf düğümleri şiştiğinde bir enfeksiyondan şüphelenilir. Şişmiş lenfler bazen kanser işareti olabilir. Bazen de görüntüde hiçbir şey olmadan da koltuk altında ağrı hissedilebilir. Peki koltuk altında ağrı neden olur? Koltuk altı ağrısının nedenleri şunlardır:
- Kas Gerginliği: Kas veya tendonların yaralanması kas gerginliği olarak bildiğimiz durumdur. Kas ve tendonlardaki lifler aşırı gerilme ve yırtılma yaşayabilir. Ağır kaldırma, çekme, fırlatma, itme gibi spor ve bazı aktiviteler sonucunda kaslar incinebilir. Bu da koltuk altı ağrısına neden olabilir. Örneğin; çok ağır bir alışveriş poşeti taşımak bile bazen koltuk altında ağrıya sebebiyet verir. Bu poşeti sol elinizle taşıdıysanız muhtemelen sol koltuk altında ağrı hissedersiniz. Sağ elinizle ağır bir bavul kaldırdıysanız veya sağ elinizle bavulu çektiyseniz sağ koltuk altında ağrı gelişebilir. Kaldırma ve çekme eylemi göğüs kasları ile kullanılarak gerçekleştirilir. Bu da koltuk altı ağrısını beraberinde getirir. İtme ve fırlatma hareketlerinin yapıldığı omzun önüne doğru olan coracobrachialis veya üst kol kaslarındaki hasar da koltuk altı ağrısına neden olabilir. Herhangi bir kondisyonunuzun olmaması ve buna bağlı olarak sahip olduğunuz kas kısalığında bu ağrılar daha yoğunluklu hissedilir. Koltuk altı ağrına neden olan kas gerginliğinin de dozu değişebilir. Örneğin; kası gerene hareketlerden sonra hissedilen ağrı veya hassasiyet hissedilebilir. Yine kas gerginliği ile kızarıklık ve morarma görülebilir. Kas spazmı ve şişme de oluşabilir.
- Lenf Şişmesi: Lenfler bağışıklık sisteminin aslında birer parçasıdır. Bakteriler dahil vücutta ters giden bir şey olduğunda uyarıcı olurlar. Bir enfeksiyon olduğunda lenf düğümleri zararlı hücreler sebebiyle şişmeye başlar. Bu şişlik iltihap ve ağrıyı beraberinde getirir. Koltuk altında ağrılı beze olarak ifade ettiğimiz bu durum şişmiş lenf bezlerinin ağrısıdır. Koltuk altı lenf bezi ağrısı nedenleri şunlardır:
Tüberküloz gibi bakteriyel enfeksiyonlar
Soğuk algınlığı gibi üst solunum yolu enfeksiyonları
Grip gibi viral enfeksiyonlar
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar
Kedi tırmalaması veya kedi ısırmasında gelişen enfeksiyon
Mantar enfeksiyonları
Romatoid artrit gibi otoimmün hastalıkları
Yaralar ve cilt enfeksiyonları
Lenfoma (lenf kanseri)
Lenfödem
Lenfadenopati
Lenf şişmesi birkaç gün ila birkaç hafta arasında devam eder. Bir aydan daha uzun süren şişliklerde mutlaka doktora gidilmesi gerekir.
- Alerjenler: Deodorant ve ter önleyici ürünler, vücut losyonları, sabunlar ve deterjanlar cilt tahriş edici ve alerjen olabilirler. Alerjik kontakt dermatite neden olan bu alerjenler, kaşınma, yanma ve deri üzerinde minik kabarcıklar oluşturabilir. Alerjenle temas sonrası bir-iki gün içerisinde bölgede kızarıklık oluşur. Kaşıntılı bir döküntü, batma, ağrı, şişme ve yangı oluşabilir. Koltukaltına uygulanan bu tür ürünler koltuk altında ağrıya da sebep olabilir.
- Bakteriyel ve Mantar Enfeksiyonları: Saçkıran, vücuttaki mantar hastalığı tinea korporis, cildin üst katmanını etkileyen yaygın mantar enfeksiyonlarıdır. Kırmızı halkalar şeklinde döküntü görülebilir. Mantarların doğası itibariyle nemi ve sıcağı sevmesi söz konusudur. Bu nedenle de koltuk altları mantar enfeksiyonlarının gelişmesi için idealdir. Saçkıran mantarı saçtaki keratin ile beslenir. Ağrı, iltihap, kaşıntı ve ciltte pullanmaya yol açar. Bakteriler de nem ve sıcağı sever. Bu nedenle koltuk altlarında hızlıca enfeksiyon ve ağrı yaratır.
- Pişik: Cilt kıvrımlarında sürtünme ve nem bir tür inflamasyon olan pişiğe neden olabilir. Kaşıntı, ağrı, yanma ve karıncalanma ile kendisini belli eden pişik, tedavi edilmezse sekonder bakteri veya mantar enfeksiyonlarının gelişmesi kaçınılmaz olur. Böyle daha fazla ağrı hissedilebilir. Candida da pişiğe neden olan bir maya türüdür. Ciltte kızarıklık ve beyaz plak gelişimine yol açabilir.
- Mide Yanması: Mide asitlerinin yemek borusuna geri dönmesi sonucu mide yanması yaşanır. Bu da yoğun bir şekilde mide ekşimesi, göğüs ağrısı; daha hafif şekilde koltuk altı ağrısına neden olabilir.
- Kistler: Kist, koltuk altında vücut sıvılarının birikmesiyle oluşan minik yumrulardır. Bu yumrular oluşurken ve oluştuktan sonra ağrı gelişebilir. Stafilokok bakteri tarafından bu kistler enfekte olabilirler.
- Kanser: Koltuk altları da dahil olmak üzere göğüsteki lenf nodları, vücudun üst bölgesinde gelişen kanserlerde çok çalışırlar. Lenfoma, meme kanseri ve solunumla ilgili kanser türlerinde özellikle ağrılı lenf bezleri hissedilir. Ayrıca radyoterapi, kemoterapi ve cerrahi tedaviden sonra bazı kanser tedavilerinin yan etkisi olarak ağrılı lenf düğümleri oluşabilir. Koltuk altında şişlik ve ağrı meme kanseri tedavisinden sonra görülen lenfödemde yaşanabilir. Koltuk altı ağrısına genellikle neden olan kanser türleri şunlardır:
Lenfoma
Lösemi
Akciğer kanseri
Melanoma
Meme kanseri dahil olmak üzere yakın bölgeden vücuda yayılan kanserler.
Köprücük kemiği ve koltukaltı çevresi şişlik veya ele gelen yumrular, meme kanserinin bir işareti olabilir. Lenflere yayılma durumu söz konusu olabilir. Hatta genellikle bu hastalığın ilk bulgusu olabilir.
- Lipomlar: Yağ dokusu olan lipomlar, çoğunlukla kanserli değildirler ve ağrı yapmazlar. Ancak hızlı büyüyen bu yağ dokuları sinirlere ve damarlara baskı yaparak ağrıya neden olabilirler. Bu nedenle de doktorlar bu büyümeyi durdurmak için cerrahi alarak yağ dokularını almayı uygun görürler.
- Batık Kıllar: Batık kıllarda çıban gelişebilir. Bu çıbanlar kırmızı ve şiş şekildedirler. Bu batıklar tek bir kıl folikülü olabildiği gibi bulunduğu bölgenin enfekte olmasına neden olabilir. Buradaki doku iltihap ve ağrı yaşatabilir. Örneğin batık kıl koltukaltında geliştiyse ve iltihap söz konusu ise ağrı kaçınılmaz olur.
- Diyabet: Diyabet sinir hasarı yaratabilen bir hastalıktır. Bu vücudunun etkilenen bölgelerinde ağrı yaratabilir. Kan şekeri sürekli olarak yüksek olan kişilerde diyabetik nöropati gelişir.
- Otoimmün Hastalıklar: Uzun süreli otoimmün hastalıklardan lupus, lenf nodları dahil olmak üzere vücutta iltihaplanmaya neden olur. Yine romatoid artrit, eklemlerdeki iç dokuların şişmesine ve iltihaplanmasına yol açar. Bu da koltuk altını etkileyebilir. Sedef hastalığı da vücudun çeşitli bölgelerindeki cilt üzerinde etkili bir otoimmün hastalıktır. Koltuk altı bölgesinde de sorunlara yol açabilir. Sedef, deride plak ve pullanma yaratabilir. Bu da kaşıntı, rahatsızlık ve ağrı yaratır.
- Hidradenitis Süpürativa: Kıl köklerinin altındaki ter bezlerinin iltihaplanması sonucu olan kronik bir rahatsızlık olan hidradenitis süpürativa, sürtünmenin etkisiyle koltuk altlarını ve kasıkları doğrudan etkiler. Sivilce benzeri şişlikler ve kabarcıklar olarak kendini gösteren sorun, zamanla kist ve çıbana dönüşür. Bunlar patlayıp yara oluşabilir, iyileşme sürecinde de yara izleri kalabilir.
- Zona Hastalığı: Sinir ucu iltihaplanması olarak bilinen zona, genellikle göğüs, sırt ve koltuk altlarını etkiler. Pullanma, kızarıklık ve ağrıya neden olur. Döküntü süreleri hastadan hastaya göre değişir. Ancak en erken 7 günden itibaren iyileşmeye başlar.
- Kalp Hastalıkları: Göğüs ağrısı daima kalp hastalıklarının birincil belirtisi olmayabilir. Özellikle bu durum kadınlarda daha çok görülür. Bazen ilk belirti koltuk altı ağrısı olabilir. Koltuk altı ağrısının yanı sıra sırt ağrısı, çene ağrısı, mide bulantısı ve ters giden bir şeylerin olduğunu hissetmek kalp hastalıklarının ilk semptomları olabilir. Kalp krizinin bir sinyali olabilen bu durumda direkt acil servise gidilmelidir.
- Periferik Arter Hastalığı: Kalpten kanı taşıyan damarları daraltabilen periferik arter hastalığı, bacaklarda daha yaygın olarak görülse de kolda da oluşabilir. Arterler, yüksek oksijene sahip kanı kaslara taşır. Oksijen olmazsa, kan hücreleri ölmeye başlar. Bu da ağrının gelişmesine neden olur.
- Anjin: Anjina pektoris olarak bilinen göğüs ağrısı, aslında kalbe kan akışının azalması nedeniyle oluşur. Göğüs ağrısı, koltuk altı ağrısı ve nefes darlığı ile belirti veren bu durum ciddidir. Arter tamamen tıkandığında kalp krizine çevirebilir. Sol kol, sol koltuk altı ağrısı, göğüs ağrısı şiddetli şekilde hissedilir. Bunun yanı sıra mide bulantısı, titreme ve nefes darlığı eşlik edebilir. Vakit kaybetmeden acil servise gidilmelidir.
“Koltuk altı ağrısı neden olur?” diye düşünürken farklı etmenlerin etkili olduğu düşünülmelidir. Buna bağlı olarak cilt döküntüleri, şişlikler, hareket halindeyken farklı ağrıların oluşabileceği bilinmelidir. Genellikle şişlik ve acı ile gelen koltuk altı ağrısı, ciddi bir enfeksiyon ve bağışıklık sistemi sorunu olarak kabul edilir. Kanser, tüberküloz, frengi gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar, kedi tırmalamasından sonra oluşan enfeksiyon ve HIV daha az yaygın koltuk altı ağrısı nedenleridir.
Koltukaltı Ağrısı Nasıl Tedavi Edilir?
Koltuk altı ağrısının öncelikle nedenin teşhis etmek çok önemlidir. Çünkü tedavi ona göre şekillenir.
Tek başına koltuk altı ağrısı tıbbi müdahale gerektirmeyen bir semptomdur. 1-2 hafta devam etmesi halinde doktor müdahalesi gereklidir. Hatta bu süre bağışıklık sistemi düşük olan kişilerde daha kısadır. Koltuk altı ağrısı şiddetli hale gelirse ve günlük yaşamda zorluk yaşatırsa medikal müdahale gerekir.
Öncelikle fiziki muayene yapılır.
Deri döküntüsü varsa ileri tetkikler ile birlikte dermatoloji muayenesi önerilir.
Kas gerginliği olan kişiler için bazı durumlarda ultrason ve MR istemleri yapılır. Ortopedi veya fizik tedavi yönlendirmeleri uygun olabilir. Kas sorunları mevcutsa genellikle dinlenme önerilir. Genellikle doktorlar ağrıya neden olan aktivitelere ara verilmesini ve kasın dinlendirilmesini önerir. Ağrı ve şişkinliğe karşı buz uygulaması yapılabilir.
Duruma göre ağrı kesiciler ve anti-inflamatuar ilaçlar verilebilir.
Bağışıklık sistemini etkileyen hastalıklar için destekleyici tedaviler uygulanabilir.
Kanser şüphesi olan durumlarında lenf nodlarından biyopsi alınması önerilir. Biyopsiden sonra cerrahi operasyon, kemoterapi ve radyoterapi gibi tedavi yöntemleri tedavi planına eklenir. Şişlikler kanserli değilse direkt alınması tercih edilebilir. Lenfler, kanserli hücrelerin vücutta başka bölgelere yayılma yolu olabilir.
Koltu kaltı Ağrısına Karşı Önlem
Koltuk altı ağrısı bir kaza veya enfeksiyon sonucu oluşabileceği gibi bazen kişinin hareketlerinden kaynaklı oluşur. Bunun önüne geçmek belirli koşullarda mümkün olabilir. Örneğin; egzersiz öncesinde ısınma hareketleri yapın. Ağır bir şey kaldırmayın ve kas gerginliği oluşmasına engel olun. Cilt enfeksiyonları ve cilt döküntüsüne yatkın bir cildiniz varsa alerjen ürünlerden uzak durun. Yine koltuk altı bölgesini kuru ve temiz tutmak bakteriyel ve mantar enfeksiyonlarından korunmak için önemlidir. Diyabetiniz varsa kan şekerinizi kontrol altında tutarak nöropatik riski düşürebilirsiniz.