Egzama birçok bireyin karşılaşabildiği bir cilt problemidir. Ağrılı bir rahatsızlık olmamasına rağmen neden olduğu belirtiler sebebiyle bireyin yaşam kalitesini etkileyebilir. Egzama özellikle kış aylarında daha çok görülebilir. Havanın soğuması ve kuru hâle gelmesi egzama belirtilerini tetikleyebilir. Egzama hakkında bilgi sahibi olmak onu yönetmeye yardımcı olabilir.
Egzama ciltte sorunlara neden olan bir rahatsızlıktır. Farklı çeşitleri bulunan egzama bulaşıcı değildir. Her mevsimde, her yaştan bireyde görülebilir. Çeşitli kimyasallara veya dumana maruz kalmak, bazı kumaşlar ve bazı makyaj malzemeleri egzamaya sebep olabilir. Bireyin alerjisi olan bir maddeye temas etmesi, grip ya da soğuk algınlığı geçirmesi veya stresli olması da egzamayı tetikleyebilir. Ailesinde egzama ya da dematit (deri iltihabı) öyküsü bulunanların egzamaya yakalanma olasılığı da yüksektir. Bununla birlikte iç mekânlarda kullanılan ısıtma yöntemleri havadaki nemi azaltarak egzamayı tetikleyebilir.
Kışın egzama oldukça sık karşılaşılan bir durumdur. Özellikle kış aylarında şiddetlenebilen bu cilt probleminin başlıca nedenleri arasında hava koşulları sayılabilir. Soğuk ve rüzgârlı hava, nem kaybı sonucunda kuruyan cilt ve iç mekânlardaki ısıtmalar egzamayı etkileyebilir.
Soğuk Hava, Nem Kaybı ve Kuru Cilt
Kış aylarında havadaki nem oranı azalır. Bu durum cildin üst katmanının kurumasına ve dolayısıyla tahrişe sebep olabilir. Kuru bir cilt egzama belirtilerinin kolayca alevlenmesine yol açabilir. Yine benzer şekilde kış aylarında şiddetlenen rüzgâr da egzamayı tetikleyebilir.
Egzama Nasıl Teşhis Edilir?
Egzama farklı cilt hastalıklarıyla karıştırılabilen bir rahatsızlıktır. Doktor muayene sırasında bireyin vücudundaki belirtileri inceleyerek ve değerlendirerek tanı koyabilir. Teşhis için çeşitli sorular sorabilir ve bazı durumlarda bireyin tıbbi geçmişini öğrenmek isteyebilir. Egzamanın tespiti için herhangi bir teste ihtiyaç duyulmasa da doktor bazı durumlarda alerjiyi ve egzamayı birbirinden ayırt etmek için alerji testleri yapmayı uygun görebilir.
Kışın Egzama Belirtileri Nelerdir?
Kışın ortaya çıkan egzama belirtileri ve belirtilerin şiddeti her bireyde değişiklik gösterebilir. Genel olarak egzama belirtilerini şu şekilde açıklamak mümkündür:
Kaşıntı ve Kızarıklık
Egzamanın en belirgin belirtileri arasında kaşıntı ve kızarıklık yer alır. Egzamalı bölgenin yoğun kaşınması yaralara ve kanamalara yol açabilir.
Cilt Kuruluğu ve Pul Pul Dökülme
Egzama ciltte kuruluğa ve pul pul dökülmeye yol açabilir. Koyu ten rengine sahip bireylerde döküntü mor, kahverengi ya da gri renkli olabilir. Döküntüler açık tenli bireylerdeyse pembe, kırmızı veya mor renklerde görülebilir. Bununla birlikte egzama ciltte hafif düzeyde şişmelere de yol açabilir.
Kışın Egzama Belirtileri Vücudun Hangi Bölümlerinde Görülür?
Kışın egzama belirtileri cildin herhangi bir bölümünde ortaya çıkabilir. Egzamaya en sık rastlanan bölgeler şu şekildedir:
Eller,
Ayaklar,
Ayak bilekleri,
Dirsekler,
Boyun,
Dizler,
Yanaklar ve yüz,
Kulak içi ve çevresi,
Dudaklar,
Göğüs bölgesi,
Meme uçları,
Vulva yakınındaki deri kıvrımları,
Penis.
Kış Aylarında Egzamayı Önlemek İçin Alınabilecek Önlemler
Kış aylarında egzamayı önlemek için bazı önlemler alınabilir. Bu önlemler cildi korumayı, çeşitli rutinler edinmeyi ve stresi yönetmeyi içerebilir.
Cildi Nemli Tutmak
Soğuk ve kuru hava cildin nem kaybetmesine neden olabilir. Bu sebeple özellikle kış aylarında egzamayı önlemek için cildi düzenli olarak nemlendirilmek önemlidir. Cilt tipine uygun, sentetik koku ilavesi içermeyen bir krem seçimi yapılabilir. Egzamayı tetikleyebilecek çok soğuk havalarda krem yerine merhem kullanılabilir. Cildi çok hassas olan bireyler krem seçimi yaparken cildiye bölümünden bir doktora başvurabilir. Dışarıda vakit geçiren bireylerin yanlarında küçük boyda bir krem taşıması da faydalı olabilir.
Bununla beraber kış aylarında yağmur veya kar nedeniyle ıslanmak ve uzun süre ıslak giysilerle durmak egzamayı kötüleştirebilir. Islandıktan sonra hemen kurulanmak ve kuru giysiler giymek hem egzamayı hem olası mantar hastalıklarını önlemek için kritik olabilir.
Bol Su İçmek
Kış aylarında egzamayı önlemek için bol su içmek önemlidir. Su içmek cildin nemli kalmasına katkı sağlar ve vücut sıcaklığının dengede kalmasına yardımcı olur. Bunun için her bireyin günde en az 8 bardak su içmeye özen göstermesi gerekir. Soğuk günlerde su içmekte zorlanan bireyler suyun içine limon ya da portakal dilimleri ilave etmeyi deneyebilir.
Duş Süresini Kısaltmak
Kış aylarında duş süresinin minimumda tutulması ve banyo yaparken ılık su tercih edilmesi vücudun nemini korumasına yardımcı olabilir. Ağır kimyasallar içeren ve vücudun doğal yağlarını yok eden şampuan, sabun ve duş jelleri yerine doğal ürünlerin seçilmesi de önemlidir. Vücudun nemini korumak için evlerde ve iş yerlerinde bir hava nemlendirici kullanımı da tercih edilebilir.
Ani Sıcaklık Değişimlerinden Kaçınmak
Ani sıcaklık değişimleri ciltte kuruma, çatlama ve kaşıntı gibi istenmeyen durumlara neden olabilir. Kışın iç mekânlar ile dış ortamlar arasındaki yüksek sıcaklık farkı egzamanın alevlenmesine yol açabilir. Bu durumun önüne geçmek için kış aylarında dışarıya çıkarken sıkı giyinmek ve şapka, eldiven, atkı gibi aksesuarlar kullanmak faydalı olabilir. Tahrişi önlemek içinse cilde temas eden giysilerin pamuklu kumaştan üretilmesine dikkat edilebilir.
D Vitamini Almak
Cilt yeterli miktarda güneş ışığı aldığında vücudun ihtiyaç duyduğu D vitaminini üretir. D vitamini cildin kendisini onarmasına yardımcı olur. Kış aylarında güneşe daha az maruz kalma sebebiyle birçok bireyde D vitamini eksikliği görülebilir. Kış aylarında yeterli seviyede D vitamini almak ve gerekirse doktor önerisiyle takviye kullanmak önemlidir. Olası güneş yanıklarını ve egzamanın kötüleşmesini önlemek içinse güneş koruyucular tercih edilebilir.
Beslenmeye Dikkat Etmek
Alerjiye sebep olabilen yiyecekleri tüketmek egzamayı kötüleştirebilir. Bireylerin hem egzama hem farklı sağlık sorunları yaşamamak adına alerjik oldukları gıdalardan kaçınmaları gerekir. Somon ve ringa gibi yağlı balıklar, brokoli, elma, soğan, yeşil çay, turunçgiller, yoğurt, kefir ve turşu gibi besinleri tüketmek egzama için faydalı olabilir.
Stresi Yönetmek
Her birey hayatının belli dönemlerinde stres faktörüyle karşı karşıya kalabilir. Stresin kronikleşmesi ya da yoğun hâle gelmesi egzamayı tetikleyebilir. Stresi yönetebilmek egzamayı önlemeye yardımcı olabilir. Bunun için yapılabilecek bazı uygulamalar şu şekilde olabilir:
Derin nefes egzersizlerini öğrenmek ve düzenli uygulamak,
Aile ve arkadaşlarla vakit geçirerek sosyal destek almak,
Düzenli fiziksel egzersiz yapmak,
Meditasyon yapmak,
Aromaterapiye başvurmak,
Yeni bir hobi edinmek,
Strese neden olan düşünce yapısını değiştirmek,
Terapiye başlayarak bir ruh sağlığı uzmanından desteği almak.
Kış Aylarında Egzama İçin Tedavi Yöntemleri
Egzama alınan önlemlere rağmen ortaya çıkabilir ve bireyin yaşam kalitesini etkileyebilir. Böyle durumlarda bir doktora başvurmak faydalı olabilir. Bazı durumlarda doktor tek bir tedavi yöntemi yerine farklı yöntemleri bir arada kullanabilir. Egzamanın belli bir tetikleyicisi olduğu tespit edilirse bireylere bazı yaşam tarzı değişiklikleri de önerilebilir.
Kış aylarında görülen egzamanın etkilerini ortadan kaldırmak için doktorun önerebileceği tedavi yöntemleri şu şekilde olabilir:
Topikal Steroidler: Topikal steroidler akut egzama belirtilerinin kısa süreli tedavisi için reçete edilebilir. Merhem, losyon ya da krem formunda olabilir.
Topikal Kalsinörin İnhibitörleri: Topikal steroidlerin egzama tedavisi için yeterli olmadığı durumlarda tercih edilen ilaçlardır.
Topikal Fosfodiesteraz (PDE-4) İnhibitörleri: Egzamayla birlikte ortaya çıkan renk değişikliğini, şişliği ve kaşıntıyı önlemek amacıyla reçete edilen ilaç grubudur.
Ağızdan Alınan Steroidler: Egzama belirtileri dirençli veya şiddetliyse doktor oral streoidler reçete edebilir. Çok sık başvurulan bir tedavi şekli değildir.
Antibiyotikler: Kışın oluşan egzama vakalarının bazılarında bakteriyel cilt enfeksiyonları görülebilir. Doktor enfeksiyonların tedavisi için antibiyotik kullanımını önerebilir. Bireyin sağlık durumuna, egzamanın şiddetine, yayıldığı bölgelere göre farklı ilaç türleri de tedavide kullanabilir.
Fototerapi: Fototerapi, diğer adıyla ışık terapisi topikal tedavilerin egzamada yeterince etkili olmadığı durumlarda tedavi planına eklenebilir. Fototerapide egzaması olan bireylere kontrollü bir şekilde UVA veya UVB radyasyon patlamaları verilir. Bazı bireylerde etkili olsa da tedavinin ulaşılabilirliği sınırlıdır.
Islak Sargı Terapisi: Şiddetli egzama vakalarında ıslak sargı terapisi tercih edilebilir. Egzamanın bulunduğu bölge 15 ila 20 dakika boyunca suda bekletilir ve sonrasında cilt kurulanır. Bu alana topikal ilaç uygulanır. İlaç uygulanan bölgeler gazlı bezle sarılarak elastik bir bandajla örtülür. Sargı 2 ila 6 saat boyunca bekletilir ve ardından çıkarılır. Bu yöntem doktor tarafından uygulanabilir. Kronik egzamayla mücadele eden bireylere evde uygulama yapmaları da önerilebilir.
İmmünoterapi: Egzama türlerinin birçoğu alerjik olmasa da alerjenler hâlihazırda mevcut olan egzama belirtilerini alevlendirebilir. İmmünoterapi alerji atakları yaratan alerjenlere karşı bireyleri duyarsızlaştırmayı hedefler.
Egzamada Nelere Dikkat Edilmeli?
Egzaması olan bireyler doktorun reçete ettiği ilaçları düzenli kullanmalı, gerekli tedavi planına uymalı ve kontrollerini aksatmamalıdır. Bunlara ek olarak yapılabilecekler şu şekilde sıralanabilir:
Cildi kaşımaktan kaçınmak,
Tırnakları kesip törpüleyerek kaşımanın cilde zarar vermesini engellemek,
Egzamalı bölgelere ilaç uygulanmadığı zamanlarda bol nemlendiriciyle cilt bakımı yapmak,
Klorlu havuz suyundan uzak durmak ya da yüzerken koruyuculuğu yüksek giysiler tercih etmek.
Sıkça Sorulan Sorular
Bebeklerde ve çocuklarda kış aylarında egzama görülür mü?
Bebeklerde ve küçük çocuklarda kış aylarında egzamaya sık sık rastlanabilir. Egzama genetik yatkınlık ve çevrenin etkileşimi sonucu ortaya çıkar. Doktorlar yetişkinlerde olduğu gibi bebeklerde ve çocuklarda da belirtileri hafifletmeye yönelik tedaviler uygulayabilirler.
Egzama otoimmün bir hastalık mıdır?
Egzama bazı durumlarda bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesine neden olabilse de otoimmün bir hastalık değildir.
Kış egzaması için kullanılabilecek bitkisel tedavi yöntemleri nelerdir?
Bitkisel uygulamalar doktor gözetiminde yürütülen medikal bir tedavinin yerini her zaman tutmayabilir. Alerjisi ve farklı rahatsızlıkları olan bireyler için bitkisel çözümlerde dikkatli olmak gerekebilir. Bununla birlikte doktora danışarak tedaviye destek amacıyla bazı bitkiler uygun şekillerde kullanılabilir.
Yayınlanma Tarihi:20 Kasım 2024 Çarşamba
Güncellenme Tarihi:21 Kasım 2024 Perşembe
*Bu içeriğin
geliştirilmesinde Tıbbi Direktörlük katkı sağlamıştır.
*Web sitemizdeki bilgiler
kişi ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm
işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız. İçeriklerde Acıbadem Sağlık Grubu'nun
tedavi edici sağlık hizmetlerine yönelik bilgiler yer almamaktadır.
Her türlü soru, görüş ve önerileriniz için aşağıdaki formdan bizimle iletişime geçebilirsiniz. Talebiniz doğrultusunda Çağrı Merkezi yetkililerimiz size en kısa sürede dönüş yapacaklardır.