Ağız sağlığını korumanın 7 etkili yöntemi
Kanser tedavisine başlandıktan sonra ağız içine yönelik herhangi bir tedavi şansı bulunmuyor. Bu nedenle mevcut sorunların kanser tedavisi öncesinde çözülmesi gerekiyor. Öncesinde yapılan işlemlerle hem kanser tedavisinin genel başarısına katkı sağlanabiliyor, hem de olası ağız içi komplikasyonların önüne geçilerek kişinin hayat kalitesi ciddi oranda artırılabiliyor. Bir diğer önemli nokta ise kanser tedavisi sırasında ağız ve diş hijyenine ve bakımına önem verilmesi... İşte kanser tedavisi sırasında ağız sağlığını korumanın 7 etkili yöntemi...
1- Doğru diş fırçası seçilmeli
Mutlaka yumusşak bir diş fırçası tercih edilmesi gerekiyor. Hatta kişi bunu da kullanmakta zorlanılıyorsa diş fırçası kaynar suya batırılarak daha da yumuşak olması sağlanmalı.
2- Mentolsüz macunlar tercih edilmeli
Mentol içeren, keskin ve mukozayı tahriş edebilecek macunlar kullanılmamalı. Özellikle de diş etlerinde, ağız dokularında yanma, hassasiyet gibi durumlar ortaya çıkarsa hemen bırakılmalı. Eğer diş etleri kendiliğinden veya ufak bir uyarı ile kanıyorsa ve hiçbir şekilde fırça ya da macun kullanılamıyorsa gazlı bezle temizlik yapılmalı.
3- Gargaralardan yararlanılmalı
Özellikle kan değerleri çok düşük olan kişilerde fırçalama sırasında kanama oluşabileceğinden gargaralar uygun bir çözüm oluyor. Bunun için, ağız içi hijyeninin sağlanmasında alkol içermeyen ancak bakterilere etki edebilen gargaralar kullanılmalı. Gerekirse gaz tamponlar gargara ile ıslatılıp dişler ve agız dokularının silinerek temizliği sağlanmalı.
4- Ağız ve dudaklar nemli tutulmalı
Ağız kuruluğu daha fazla plak birikimine yol açtığı için ağız hijyenine dikkat edilmesi önem taşıyor. Bununla birlikte sık sık ama yavaş yavaş su içmek ve besinleri su ile birlikte almak, tükürük salgısını artırmak için şekersiz sakız çiğnemek ya da şekersiz limonlu şekerleri emmek de ağızın nemlendirilmesinde yarar sağlıyor. Dudaklarda yara oluşmasını önlemek amacıyla petrol içermeyen bir ürünle sık sık nemlendirilmeli.
5- Tahrişlere karşı korunmalı
Ağız dokularının tahriş yaratan etkenlerin başında alkol ve sigara geldiği için öncelikle bunlardan uzak durulmalı. Bunun yanı sıra, dokuları etkileyecek sarımsak, soğan, baharatlı, tuzlu, asitli, sıcak yiyecek ve içecekleri tüketmemek gerekiyor. Beyaz kan hücrelerinin sayısı azaldığında galeta gibi sert yiyecekler ağız dokularını yaralayabileceği için bu tarz sert, kuru gıdalar yenilmemeli.
6- Protezler sadece yemek yerken kullanılmalı
Özellikle yüksek doz kemoterapi ve radyoterapi tedavisinden sonra 3 hafta süreyle protezler yalnızca yemek sırasında kullanılmalı. Sorasında sabunla temizlendikten sonra, temiz su içerisinde muhafaza edilmeli. Yine ağızda yaralar varsa hekim tarafından önerilen yara iyileştirici, örtücü jel veya pomatlar protez içerisine konularak hem yaranın gelişmesi önlenmeli, hem de rahatlık sağlanmalı.
7- Buz uygulaması yapılmalı
Kan akışını dolayısıyla ilacın ağız dokularına ulaşmasını azaltacağı için kemoterapi ilaçları verilmeden önce ve verildikten 1/2 saat sonra buz kalıpları emilerek ağız dokuları korunmalı.
Kanser tedavisi sonrasında da ağız hijyenine dikkat
Kanser tedavisi gören kişilerin tedavileri sonrasında da ağız diş sağlığına dikkat etmeleri önem taşıyor. Çünkü özellikle baş boyun bölgesine yapılan radyoterapi uygulamaları çok fazla çürük oluşumuna neden oluyor. Ortaya çıkabilen enfeksiyon genel sağlığı da etkiliyor. Bu nedenle tedavi sonrası ağız hijyenin sağlanması ve düzenli diş hekimi kontrollerine gidilmesi gerekiyor. Diş çekimi, tedaviden 1-1.5 yıl sonra yapılabiliyor. Ortodontik tedaviler ve implant uygulamaları için de yine en az 1-1.5 yıl geçmesi gerekiyor. Çocuklarda da tedavi sırasında ve sonrasında çene ve diş gelişimi yakından izlenmeli ve koruma amaçlı flor uygulanmalı.
Kanser tedavisi öncesinde yapılması gerekenler
- Radyografi alınmalı, ağız diş muayenesi yapılmalı.
- Ağız hijyeni sağlanmalı ve kişiye özel ağız hijyeni yöntemi belirlenmeli.
- Çocuk hastaların aileleri de eğitilmeli.
- Enfeksiyon odağı olabilecek diş, diş eti tedavileri tamamlanmalı.
- Uygun olmayan dolgu ve protezler değiştirilmeli.
- Keskin kenarlara sahip dişler ve restorasyonlar düzeltilmeli.
- Ümitsiz dişler çekilmeli.
- Çürükleri önlemek için dişlere flor uygulanmalı.
- Ortodontik tedavi sona erdirilmeli.
