Kadınların kalp damar hastalıklarında ölüm riski yüksek
Kalp krizi, kalp yetmezliği, felç… Günümüzün en önemli sağlık sorunlarından biri olan kalp damar hastalıkları ve bu hastalıklara bağlı ölümlerde kadınlar menopoz sonrası dönemde önce erkekleri yakalar ve ardından geçer. Dünya verilerine bakıldığında, her 3 kadından biri hayatını kalp damar hastalıkları nedeniyle kaybeder.
Günde 1 sigara bile riski artırır
Sigara 50 yaş altı kadınlarda kalp hastalığının en sık görülen sebebi. Günlük içilen toplam sigara sayısı ile kalp krizi riski doğru orantılı. Günde 1-5 sigara bile riski artırır. Pasif sigara içiciliği de kadınlarda kalp hastalığı riskini yüzde 24 arttırır. Sigarayı bıraktıktan sonra aylar içinde kalp hastalığı riski azalır, 5-10 yıl içinde risk sıfırlanır.
Şikayetleri azımsamayın
Kalp damar hastalıkları kadınlarda daha ölümcül seyreder. Bunun nedenleri ise risk faktörlerinin daha farklı olması ve kalp hastalıklarının kadınlar tarafından yeterince önemsenmemesi. Bunların yanı sıra kadınlarda kalp damar hastalıklarında kalple ilgili olmayan belirtiler de tanıyı geciktirebilir. Kadınların genellikle bedensel şikayetlerini azımsama eğiliminde olmaları da tanının gecikmesinde önemli bir etkendir. Hem belirtilerin silik olması hem de yakınmalarını hafife almaları nedeniyle kadınlar kalp krizleri sırasında acil servislere başvurmakta gecikirler. Ayrıca kolesterol yüksekliği, hipertansiyon ve obezite gibi geleneksel risk faktörleri de kadınlarda etkilidir.
Kalp damar hastalıklarını düşündürmesi gereken belirtiler
Doktorlar kadınlarda kalp hastalıklarının tanısında bazı güçlüklerle karşılaşırlar. Erkeklerde koroner arter hastalığında temel şikayet; göğüs ağrısı iken (göğüs orta kesiminde, baskı hissi, yanma hissi, ağırlık hissi gibi) kadınlarda ilk planda kalp problemini düşündürmeyen, alışılmadık belirtiler verme olasılığı daha yüksek olur. Bu olasılık yaşlı ve diyabetik kadınlarda daha da yüksek oranda görülür. Bunun nedeni ise özellikle yaşla beraber ağrı algısının değişmesi. Yine diyabetin bilinen etkilerinden biri olan nöropatilerde (sinir tutulumu) ağrı duyusunun iletimi kusurlu hale gelebilir. Alışılmadık belirtiler şöyle sıralanabilir:
- Boyun, çene, omuz, sırt veya karın bölgesinde ağrı
- Nefes darlığı
- Sağ kol ağrısı
- Bulantı ve kusma
- Terleme
- Baş dönmesi ve fenalık hissi
- Alışılmadık yorgunluk
Her kadın bu testleri yaptırmalı
- Dünya Sağlık Örgütü; 20 yaşını geçmiş her sağlıklı bireyin temel kolesterol ölçümlerini, 40 yaşından itibaren de kan şekeri ölçümlerini yaptırmalarını önerir.
- Özellikle 30’lu yaşlardan itibaren periyodik muayenelerde kalp hastalıklarına yol açabilen risk faktörlerinin (tansiyon yüksekliği, kolesterol ölçümleri, kilo, vücut kitle indeksi, bel çevresi ölçümleri gibi) taranması, genel riskin belirlenmesi önemli. Bu risk faktörleri içerisinde ailede erken yaşlarda kalp damar hastalığı hikayesi mevcut ise daha ileri tetkik yöntemleri ile taramaların yapılması da mümkün.
- Kadınlarda menopoz öncesi yaşlar olan 40’lı yaşlarda bu taramaların yapılması ve menopoz sonrası dönemde hızlanabilecek süreçlere dair risk faktörü değişikliklerinin hayata geçirilmesi (kolesterol, kilo, kan şekeri, tansiyon tedavileri, diyet değişiklikleri, egzersize başlanması gibi) çok önemli.
