Sporcuları zorlayan hastalık: Kalça eklemi bursiti
Bursit, tendon ve kemikler arasında tampon görevi yapan ve bu bölgeyi kayganlaştıran sıvı keselerinin (bursa) iltihaplanmasıdır. Kalça eklemi bursiti (torakanterik bursit) ise kalça kemiğinin çıkıntılı kısmını (büyük trokanter, uyluk kemiğindeki çıkıntı) dışarıdan destekleyen trokanterik bursanın (kalça eklemi içerisinde bulunan sıvı kesesi) enfeksiyonu sonucu oluşur. Yüzeyel ve deri olmak üzere iki kısımdan oluşur, yüzeyel bursa büyük trokanter ile deri, derin bursa ise gluteus medius kasının iç kısmında yer alır. Yüzeyel olan bulunduğu yer nedeniyle daha sorunludur.
Kalça eklemi bursiti neden olur?
Kalça eklemi bursiti aniden oluşabildiği gibi, tekrarlayan ufak zorlanmalar da oluşuma neden olabilir. Kalçanın maruz kaldığı direkt travmalar bu sorunun kaynağı olabildiği gibi koşma, bisiklet (özellikle yüksek sele kullanmak) ile ilgilenen sporcularda bu sorun daha fazla görülebilir. Özellikle sporcuda bacak uzunluk farkı olması, kötü koşu stili, statlarda hep aynı yöne koşma, kalça kaslarının zayıf veya kısa olması, omurgada eğrilik (skolyoz), kalça eklemindeki sorunlar (kireçlenme ya da iltihaplı eklem hastalığına) bu duruma zemin hazırlayabilir. Ancak bu etkenler olmadan da görülebilir.
Kalça eklemi bursitinin belirtileri
Kalça eklemi bursiti durumunda kişi, istirahat sırasında ya da egzersiz yaparken sorunlu tarafta ağrı duyabilir. Bu ağrı uyluğun dış kısmından dize kadar yayılabilir. Kişi, özellikle gece kalçasının üzerine yatınca ağrı duyabilir ve bu nedenle uykudan uyanabilir. Ayrıca yumuşak, derin koltuk ya da sandalyede oturmakta zorlanabilir. Bazı kişilerde ağrıya bağlı yürürken sekmeler de görülebilir.
Tanı nasıl konur?
Tanı kişiden dikkatli bir öykü alınarak ve muayene ile büyük ölçüde konabilir. Nadiren kişiden ileri bir tetkik istenebilir. Kan tetkikleri ise tanıya yardımcı değildir, sadece ayırıcı tanı amaçlı kullanılabilir.
- X-ray: Tanıya yardımcı değildir. Ancak ayırıcı tanı amaçlı kullanılabilir.
- Ultrason ve MRG: Tanısında en etkili yöntemdir. Ancak genellikle görüntüleme yöntemlerine gerek duyulmadan klinik muayene ile de konulabilir.
Kalça eklemi bursiti tedavisi
Hastalığın oluşmasında en büyük etken tekrarlayan küçük zorlanmalardır. Bu sorunun hazırlayıcı faktörleri açısından kişinin gözden geçirilmesi gerekir. Bu amaçla bacak uzunluk farkı, kalça ve bel etrafı kas kuvveti, antrenman planı sıkıca gözden geçirilmeli ve burada saptanan sorunlar mutlaka düzeltilmelidir.
Buz uygulaması şart
Tüm yumuşak doku yaralanmalarında olduğu gibi kalça eklemi bursiti tedavisinde istirahat ve buz uygulaması yer alır. Kişi 2 saatten daha sık aralıklarla olabildiğince fazla seanslarda 20 dakikalık buz uygulaması yapmalıdır. Kişinin fazla kilosu varsa kilo vermesi gerekir. Kişinin günlük hayatta ağrısı varsa ağrı yaratmayan aktiviteler yapmalı ve ağrı oluşturabilecek egzersizlere de ara vermelidir. Ağrı kesici ilaçlar da önerilebilir. Kişinin ağrısı şiddetli veya ilaçla rahatlayamayacak durumda ise lokal kortikosteroid enjeksiyonu yapılabilir.
Kalça eklemi bursiti egzersizleri
Akut dönem atlatıldıktan sonra, kişide varsa bacak uzunluk farkı giderilmeli, kalça ve bel etrafı kasları kuvvetlendirilmelidir. Bu amaçla kalça etrafı kasları ve özellikle iliotibial bant germe egzersizleri ve kuvvetlendirme çok önemlidir. Ayrıca kalça eklemi bursiti tedavisinde fizik tedavi uygulamaları olarak masaj, ultrason ile kortikosteroid veya SOAİİ uygulama, ağrı kesici akımlar, germe ve kuvvetlendirme egzersizleri uygulanabilir. Tedavi kişiye özel olarak planlanır.
