Kadife Çiçeği Nedir?

Kadife Çiçeği Nedir?

Kadife çiçeği taç yaprakları turuncu, sarı, kırmızı, altın gibi renklerde olan veya bu renklerin kombinasyonlarından oluşan bir bitki türüdür. Papatyagiller familyasının üyesi olan bu çiçek kadifemsi yumuşak yapraklarıyla ve keskin baharatımsı kokusuyla öne çıkar. Anavatanı Amerika ve Meksika olsa da hemen hemen tüm ılıman iklimlerde ve topraklarda yetişebilir. Bilimsel adı Tagetes Petula olan kadife çiçeği marigold olarak da bilinir. Calendula bitkisiyle benzer renkler taşıdığından bu iki bitki birbiriyle karıştırılabilir. Aynı familyadan olsalar da bu iki bitkinin özellikleri ve kullanım alanları birbirinden farklıdır.

Kadife çiçeği havaların ısınmaya başladığı ilkbahar günlerinden soğumaya başladığı sonbahar günlerine kadar solmaz. Bu sayede bahçe düzenlemelerinde sıkça tercih edilir ve bahçenin uzun süre renkli ve güzel kokulu kalmasını sağlar. Kadife çiçeği bakımında bazı noktalara dikkat edilmeli, çiçek iyi güneş alan bir konumda olmalı ve susuz bırakılmamalıdır.

Kadife Çiçeğinin Faydaları Nelerdir?

Kadife çiçeği sebze bahçelerine yakın dikildiğinde bostanları beyaz sineklere karşı koruma gibi çevresel etkilerinin yanı sıra insan sağlığı için faydaları olan bir bitkidir. İçindeki bileşenler ve amino asitler sayesinde cilt dokusuna, bağışıklığa ve vücuttaki birçok organa fayda sağlar. Kadife çiçeğinin başlıca faydaları şu şekilde sıralanabilir:

• Bağışıklık sistemini güçlendirme,
• Yaraları hızlı iyileştirme,
• Enfeksiyon riskini azaltma,
• Vajinal mantar ve bakteri rahatsızlıklarını azaltma,
• Adet dönemindeki krampları azaltma,
• Sindirim rahatsızlıklarını yatıştırma,
• Kanın aşırı pıhtılaşmasını önleme,
• Kan şekerini düzenleme,
• Diş sağlığını destekleme,
• Boğaz ağrılarını yatıştırma.

Bağışıklık Sistemi Üzerindeki Etkileri

Kadife çiçeği içindeki flavonoidler ve antioksidanlar sayesinde bağışıklık sistemi güçlendirici etkileri olan bitkilerdendir. Düzenli ve bilinçli kullanıldığında vücuttaki enfeksiyonları azaltabilir. Yapılan araştırmaların sonucunda kadife çiçeğinin sitotoksik özelliğinin bulunduğu, bu sayede zararlı hücrelerin yok edilmesinde rol oynadığı anlaşılmıştır. Buna ek olarak kadife çiçeğinin doğal bir karaciğer koruyucu (hepatoprotektif) özelliği de vardır. Hayvanlar ve insanlar üzerinde yapılan çalışmaların sonucunda yaşlanmaya ve hücresel bozulmalara sebep olan serbest radikallerin bıraktığı hasarın da kadife çiçeğinin kullanımıyla azaldığı gözlemlenmiştir. 

Antiseptik özelliğiyle ağrılara da iyi gelebilen kadife çiçeği, bağışıklık sistemi zayıfladığında ortaya çıkan boğaz ağrısı gibi yan etkilerin azaltılmasında da etkili olabilir. Bu bitkide bulunan en önemli antioksidanlardan biri luteindir ve bu bileşik kadife çiçeğinin sarı pigmentinin oluşmasını sağlar. Lutein, vücudu serbest radikal adı verilen dengesiz moleküllerin etkilerinden korur. Enfeksiyon ve iltihap seviyesinin azalmasını sağlar. Kadife çiçeğinin özellikle göz enfeksiyonlarına iyi geldiği de bilinir.

Kadife Çiçeği ve Cilt Sağlığı

Kadife çiçeğinin cilt tahrişlerini yatıştırıcı etkisi vardır. İçeriğindeki flavonoidler ve saponinler gibi bitkisel bileşenlerin sayesinde vücuttaki iltihaplanma sürecine etki ederek yaraların enfekte olmasını engeller. İçerdiği glikoproteinler ve nükleoproteinler sayesinde de yaraların daha hızlı iyileşmesini sağlar. Yapılan bir araştırmada kadife çiçeği içerikli merhem kullanan kadınların sezaryene bağlı cilt yaralarının daha hızlı iyileştiği gözlemlenmiştir.

Kadife çiçeği faydaları arasında çeşitli sebeplerle kaşınan, kızaran ve kuruyan hassas ciltlerdeki şikayetlere iyi gelmesi de bulunur. Bu bitki cilt dokusunu yenilemeye, kan dolaşımını hızlandırmaya ve kolajen üretimini artırmaya yarayan protein çeşitlerini bulundurur. Bu nedenle pişik ve egzama gibi cilt sorunlarında başvurulan bitkilerden biridir. Shea veya Hindistan cevizi yağı gibi yağlarla karıştırılarak kullanıldığında kuru ciltlere nem desteği sağlar.

Kadife çiçeğinin diğer kullanım alanları ve cilt üzerindeki faydaları şu şekilde sıralanabilir: 

• Kan dolaşımını destekleyerek varis görünümünü azaltabilir.
• Tıraş sonrasında cildi nemlendirir.
• Yanıkların iyileşme sürecini hızlandırabilir.
• İyileşen yaraların izlerindeki renk farkını gidermede etkilidir.
• Saç derisindeki kepek sorununun çözülmesine yardımcı olur.
• Morlukların iyileşme sürecini hızlandırır.

Sindirim Sağlığını Desteklemesi

Kadife çiçeğinin doğru miktarda ve şekilde tüketildiğinde sindirim sağlığına sağladığı faydalar şöyle sıralanabilir:

• Gastrointestinal sistemdeki iltihaplanmayı azaltarak sindirim sistemi sağlığının korunmasında rol oynayabilir.
• Bağırsak florasının sağlığını destekler. Kabızlık gibi sorunları azaltarak bağırsak hareketlerini daha düzenli hale getirebilir.
• Yaraların onarılmasını destekleyen yapısı sayesinde midedeki yaraların iyileşmesine yardımcı olarak mide ülserine iyi gelebilir.
• Gastrit ve mide asidi reflüsü gibi hastalıkların semptomlarının azalmasını sağlayabilir.
• Ağrı kesici özelliği sayesinde mide kramplarına iyi gelir.

Kadife Çiçeğinin Kullanımı Nasıl Olmalıdır?

Kadife çiçeğinin kullanım şekli, bitkinin ne amaçla tüketileceğine bağlı olarak değişiklik gösterir. Örneğin cilt problemleri için önerilen kullanım yöntemleriyle sindirim sistemini ve bağışıklığı güçlendirmek amacıyla önerilen tüketim şekli birbirinden farklıdır. Yaygın olarak kadife çiçeği çayı ve kadife çiçeği yağı olarak kullanılır.

Kadife Çiçeği Çayı Nasıl Hazırlanır?

Kadife çiçeği çayı hazımsızlık, mide ağrısı, boğaz ağrısı gibi sorunlar için tüketilebilir. Kadife çiçeği çayı hazırlamak için kurutulmuş kadife çiçeği yapraklarına ihtiyaç vardır. Bu yapraklar çiçekler yetiştirildikten sonra kurutulabilir ya da aktardan hazır olarak temin edilebilir.

Çayı hazırlamak için takip edilmesi gereken birkaç adım vardır:

• 1 su bardağı sıcak su kaynatılır.
• 2 çay kaşığı kurutulmuş kadife çiçeği yaprağı kaynamış suyun üzerine eklenir. 
• Yaklaşık 10 dakika boyunca çayın demlenmesi beklenir.
• Çay süzülerek bir bardağa alınır.
• İsteğe göre vanilya, tarçın, bal gibi aromalar eklenerek tüketilebilir.

Kadife Çiçeği Yağının Kullanımı

Kadife çiçeği yağı, kurutulmuş kadife çiçeklerinin içinde bekletildiği yağ türüdür. Bu yağ sonradan merhem, balsam veya pomadlara dönüştürülebilse de yağ formundayken de hafif yaraların ve yanıkların tedavisinde ve aromaterapide kuru cildin üzerine uygulanabilir.

Kadife çiçeği yağı evde hazırlanabileceği gibi aktardan da satın alınabilir. Bu yağı evde yapmak için kullanılabilecek baz yağların arasında avokado, üzüm çekirdeği, Hindistan cevizi yağı, zeytinyağı, tatlı badem yağı gibi birtakım yağlar bulunur. Kadife çiçeği yağı yapmak için şu adımlar izlenebilir:

Serin Yerde Bekletme Yöntemi:

• Kadife çiçeğinin yaprakları saplarından ayrılarak kurutulur.
• Kurutulan 1 avuç kadar çiçek bir kavanoza koyulur.
• Tahta kaşık yardımıyla üstüne bastırılır.
• Kavanoza tercih edilen yağdan eklenir. Yağ, çiçeklerin üzerini tamamen kapatmalıdır.
• Kavanoz sıkıca kapatılır ve 3 hafta boyunca güneş görmeyen serin bir yerde saklanır. 
• Yağın homojen yapıda olması için kavanoz günde bir kez çalkalanır.
• Sürenin sonunda süzgeç ya da tülbent yardımıyla süzülür. Hava almayan bir kapta, serin ve karanlık bir yerde saklanır. 

Güneşte Bekletme Yöntemi: 

• 1 avuç taze veya kurutulmuş kadife çiçeği yıkanır ve iyice kurutulur.
• Kuruyan çiçekler cam kavanoza yerleştirilir.
• Üzerini tamamen kaplayacak şekilde yağ eklenir.
• Kavanoz hava almayacak şekilde kapatılır.
• Doğrudan güneş ışığı alan bir yere yerleştirilir. 
• 3 hafta boyunca her gün bir kez çalkalanarak bekletilir. 
• Sürenin sonunda süzgeç ya da tülbent yardımıyla süzülür. Hava almayan bir kapta, serin ve karanlık bir yerde saklanır.

Kadife çiçeği yağı ciltteki tahrişleri ve yara izlerini iyileştirmek için doğrudan cilde uygulanabilir. Ancak ciltte belirgin bir cilt hastalığı varsa yağı cilde temas ettirmeden önce doktora danışmakta fayda vardır.

Kadife çiçeğinin etkilerinin arasında güneşten koruma da bulunur. 2021 yılında yapılan bir araştırmanın sonucuna göre kadife çiçeği yağı eklenen kremlerin SPF oranı 18,54 olarak saptanmıştır. Yağın güneşin zararlı ışınlarına karşı koruma özelliği cilt yaşlanmasının etkilerinin gecikmesini de sağlayabilir. Yine 2021 yılında yapılan bir araştırma cilde sürülen kadife çiçeği yağının iltihap giderici özelliği sayesinde sedef hastalığına iyi geldiğini ortaya çıkarmıştır.

Yemeklerde Kadife Çiçeği Kullanımı

Kadife çiçeğinin bazı türlerinin yenilerek tüketilmesi uygunken bazılarının zehirleyici etkileri olabileceğinden yenmesi önerilmez. Bu noktada doğru şekilde ayrım yapmak ve emin olunmayan çiçek türünü tüketmemek önemlidir. Örneğin Fransız ve Afrika kadife çiçeği türleri çiğ olarak tüketilebilir. Yemeklerde ve salatalarda tat katma ve süsleme amacıyla kullanılabilir. Ayıca yenilebilir yağ baz alınarak yapılan kadife çiçeği yağı da salatalarda ve yemeklerde kullanılabilir. Çorbalara eklendiğinde de baharatlı bir aroma katabilir.

Kadife Çiçeğiyle İlgili Yan Etkiler ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Kadife çiçeği hassas ciltlerin tolere edebileceği doğal bir içerik olmasına rağmen çeşitli yan etkilere sebep olabilir. Bu nedenle hem cilde uygulamadan hem besin yoluyla tüketmeden önce mutlaka doktora danışılmalıdır. Özellikle bazı durumlarda kadife çiçeği kullanımı bazı riskleri beraberinde getirebilir. Örneğin doktor tavsiyesi olmadıkça enfeksiyon riskinden korunmak için kadife çiçeği yağı direkt olarak açık yaralara uygulanmamalıdır. Ayrıca çeşitli ilaçlarla birlikte kullanıldığında yan etkiye neden olup olmayacağından emin olmak için doktor görüşü alınmalıdır. 

Kadife Çiçeği Alerjisi

İlk kez kadife çiçeği içeren bir ürün kullanacak bireylerin alerjisinin olup olmadığını tespit etmek için yama testi yapması faydalı olur. Bunun için cildin el bileği gibi küçük bir kısmına kadife çiçeği yağı sürülüp bir süre beklenmelidir. En doğru sonuç için bu testin günde iki kere, yedi ila on gün yapılması tavsiye edilir. Ciltte kızarıklık, yanma, kaşıntı gibi yan etkiler ortaya çıkmadıysa kadife çiçeği yağını kullanmaya devam edilebilir. Ayrıca dönemsel olarak ortaya çıkan bahar alerjileriyle karıştırılabilen hapşırık, göz yanması, boğaz kaşıntısı ve burun akıntısı gibi alerjik yan etkilerle de karşılaşılabilir. Buna ek olarak papatya, krizantem, kazayağı, ekinezya gibi bitkilere alerjisinin olduğunu bilen bireylerin kadife çiçeklerinden de kaçınmaları tavsiye edilir.

Hamilelik ve Emzirme Döneminde Kullanım

Hamilelik ve emzirme döneminde kadife çiçeği kullanımının yan etkilerini gösteren yeterli çalışma sonucu olmadığı için bu dönemde kullanımı önerilmez. Hamilelik döneminde kadife çiçeği çayı gibi bitki çaylarını tüketmek hormon seviyelerinde değişikliğe neden olabileceğinden bu ürünler doktora danışmadan tüketilmemelidir.

Sıkça Sorulan Sorular

Kadife Çiçeği Çayı Zayıflatır mı?

Kadife çiçeği çayının zayıflatıcı veya kilo aldırıcı etkileri kesin olarak kanıtlanmamıştır. Sindirim sistemine faydalı olması sayesinde metabolizma hızına katkıda bulunarak ve antioksidan özellikleri sayesinde vücuttaki toksinlerin atılmasına yardımcı olarak kiloyu dolaylı yoldan etkileyebilir.

Kadife Çiçeği Evde Nasıl Yetiştirilir?

Kadife çiçeği evde oda sıcaklığında, bol güneş gören bir noktada ve orta büyüklükteki saksıda yetiştirilebilir. Kışın soğuk havada dışarıda tutulmamalı, evin içinde ışık alan bir yere konulmalıdır. Bitkinin yeterince sulandığından emin olunmalı ve toprağının nemli kalması sağlanmalıdır. 

Kadife Çiçeği Nasıl Kurutulur?

Kadife çiçeğini kurutmanın birkaç yolu vardır. İlk yöntem hasattan sonra yaprakları tepsinin üzerine ince bir katman olarak serip fırınlamaktır. Diğer yöntem yaprakları tepsinin üzerine serdikten sonra gölgede ve açık havada bırakarak kurumalarına izin vermektir. Bu yöntemde kadife çiçeğinin kuruması 5-7 gün arasında sürebilir. Tepsiye serilen yaprakların nemsiz olmasına dikkat edilmelidir. Aksi halde küf problemi yaşanabilir.