HPV Aşısı Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar Nelerdir?
HPV aşısıyla ilgili halk arasında yayılan ve bilimsel gerçeklere dayanmayan bazı inançlar vardır. HPV'nin cinsel temas yoluyla bulaşması sebebiyle HPV aşısının sadece cinsel açıdan aktif bireyler için gerekli olduğu, erkeklerin HPV taşıyıcısı olsa da genellikle belirti göstermemeleri sebebiyle aşı yaptırmalarına gerek olmadığı hatta HPV aşısının kısırlığa sebep olduğu gibi inanışlar bu yanılgılar arasında sayılabilir.
HPV Aşısı Hakkındaki Spekülasyonlar
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar arasında en yaygın görülenlerden biri HPV'dir. Cinsel açıdan aktif olan çoğu birey hayatlarında HPV'nin bir çeşidine yakalanır. Birçok HPV türü vücuda alındığına dair herhangi bir belirti göstermez veya bir sağlık sorunu oluşturmaz. HPV enfeksiyonuna yakalanmış 10 bireyden 9'unda virüs iki yıl içinde kendiliğinden kaybolur. Bu süre boyunca taşıyıcı birey cinsel temasta bulunduğu kişilere HPV bulaştırabilir. Spesifik türleri hem kadında hem erkekte çeşitli sağlık sorunlarına sebep olduğundan 12-45 yaş aralığındaki her birey gereken dozda HPV aşısını tamamlamalıdır.
HPV Aşısı Sadece Kadınlar İçindir Yanılgısı
HPV genel olarak taşıyıcıda herhangi bir belirti göstermese bile genital veya anal temas yoluyla bulaşabilir. HPV ile ilişkili kanser türleri kadınlarda daha yaygın görülür. Erkekler de kansere sebep olan HPV türlerine karşı savunmasızdır. HPV ile yaşayan ya da bağışıklık sistemlerini zayıflatan diğer hastalıklara sahip olan bireyler de bunlar arasındadır. Dolayısıyla 12 yaşından itibaren cinsiyet fark etmeksizin tüm çocuklara HPV aşısı uygulanabilir. 45 yaş altı her birey HPV aşılarını tamamlamış olmalıdır.
HPV Aşısı Kısırlığa Neden Olur Mu?
HPV aşısının kısırlığa yol açıp açmadığı tartışmalı bir konu olarak süregelir. HPV hem kadınlarda hem erkeklerde kısırlığa yol açabilen bir enfeksiyondur. Araştırmalarda kadınlarda hamile kalmayı zorlaştırdığı ve düşük riskini artırdığı, erkeklerdeyse sperm hücrelerini olumsuz etkilediği görülür. HPV ile ilişkili olarak ortaya çıkabilen kısırlık riski HPV aşısından değil, virüsün kendisinden kaynaklanmaktadır.
HPV Aşısı Sadece Cinsel Olarak Aktif Kişiler İçin Gereklidir Yanılgısı
HPV aşısı hakkındaki yanlış bilgiler arasında aşının yalnızca aktif cinsel yaşamı olan bireyler için gerekli olduğu düşüncesi de vardır. HPV vücuda bir kez yerleştikten sonra yıllarca herhangi bir sorun yaratmadan taşınabilir. Riskli HPV türleri uzun süredir cinsel ilişki yaşamayan bireyler için de tehdit oluşturabilir. Özellikle ergenlere cinsel açıdan aktif duruma gelmeden önce virüsün vücuda girmeden tanınabilmesi için aşı yapılması önerilir.
HPV Aşısının Güvenliği ve Etkinliği Hakkında Yanlış Bilgiler
HPV aşısının olası zararları ya da yan etkileri hakkında oluşabilecek kafa karışıklıklarını gidermek için aşının güvenliği ve etkinliği hakkında doğru bilgilere sahip olmak önemlidir.
HPV Aşısı Güvenli Mi?
FDA (Food and Drug Administration) tarafından onaylı HPV aşısının çeşitlerinin doğru yaş grubuna doğru dozlarda yapılmasında herhangi bir sakınca yoktur. Aşının içeriğine alerjisi olanlar, hamileler ve bağışıklığı zayıflatan hastalıkları olan bireyler dışında aşı dozları değişebilir. Bununla birlikte 12-45 yaş arası kadınların ve erkeklerin HPV aşısı olması güvenlidir. Bu yaş aralığının dışında kalan bireylerin aşı olabilmek için doktor onayı almaları gerekir.
HPV Aşısının Yan Etkileri Hakkındaki Mitler
HPV aşısının yan etkileri hakkındaki mitler sayısız olabilir. HPV aşısının Multipl Skleroz (MS) hastalığından kısırlığa kadar pek çok rahatsızlığa neden olduğu inanışına dair pek çok mit sıralanabilir. HPV aşısı yaptırdıktan sonra nadiren de olsa yorgunluk, baş dönmesi, mide bulantısı, ateş, aşının yapıldığı bölgede minimal düzeyde şişlik ve morarma gibi yan etkiler görülebilir. Bu yan etkiler kısa süre içerisinde geçer.
Aşı Olduktan Sonra HPV'ye Karşı Tamamen Korunursunuz Yanılgısı
HPV aşısının yalnızca spesifik HPV türlerine karşı koruyuculuğu vardır. Yüzü aşkın türü bulunan HPV enfeksiyonundan tamamen korunmak için aşı tek başına yeterli değildir. Aşıya ek olarak genital siğil gibi semptomlar görüldüğünde cinsel birliktelikten kaçınmak, seks oyuncaklarını paylaşmamak, seks sırasında prezervatif kullanmak gibi önlemler almak gerekir.
HPV Aşısı ve Kanser İlişkisi Üzerine Yanlış Bilgiler
Tip 16, 18, 31, 33, 45, 52 ve 58 olmak üzere yedi HPV türü bazı kanser çeşitlerine zemin hazırlayabilir. HPV aşısı tüm bu HPV türleri için koruyuculuk sağlar.
HPV Aşısı Sadece Rahim Ağzı Kanserine Karşı Korur Yanılgısı
HPV aşısı hakkında doğru bilinen yanlışlardan bir diğeri aşının yalnızca rahim ağzı kanserine karşı koruyucu olduğu düşüncesidir. Spesifik HPV türleri hücre yapısını değiştirip kötü huylu hâle getirerek rahim ağzı kanseri riski oluşturabilir. Bunun yanı sıra ağız, gırtlak, vulva, penis, meme kanseri ve vajinal kanserlerde de HPV aşısının koruyuculuğu geçerlidir.
HPV Aşısı Kanseri Tamamen Engeller Mi?
HPV aşısı ve kanser koruması arasında güçlü bir bağ olsa da HPV aşısının tüm kanser türlerini tamamen engellediğini söylemek mümkün değildir. Birey aşı olmadan önce genital HPV türleriyle enfekte olmuşsa yapılan aşı bu HPV türünün hastalığa sebep olmasını tamamen engelleyemeyebilir. Bu nedenle aşının aktif cinsel yaşantıdan önce yaptırılması ve kadınların aşılı olsalar da düzenli olarak smear testi yaptırmaları önerilir.
HPV Aşısının Diğer Kanser Türlerine Etkisi
HPV aşısı HPV virüs tiplerinin neden olabileceği kanser türlerinde koruyucu etki sağlar. Belli HPV tiplerine yönelik geliştirilen içerikleriyle HPV aşısı çeşitleri rahim ağzı, penis, vulva ve vajina kanseri ve gırtlak kanseri üzerinde etkili bir koruyucu önlem olabilir.
HPV Aşısı İçin Yaş Sınırı Yanılgıları
HPV aşısının hangi yaş grubuna yapılabileceği konusunda birçok birey yanılgıya düşebilir. Günümüzde bu aşının belli bir yaştan sonra etkili olmadığı ve sadece gençlere yönelik bir prosedür olduğu gibi yanlış inanışlar da mevcuttur.
HPV Aşısı Sadece Gençler İçindir Yanılgısı
HPV aşısı için yaş aralığı oldukça geniştir. HPV 12-25 yaş arası gençler için uygun olmakla birlikte HPV kaynaklı kanserlerin görülebileceği 25-45 yaş arası yetişkinler için de uygundur. Sağlık politikalarına göre mümkün olan en erken yaşta HPV aşısı olunması teşvik edilir. Genellikle gençler için tek doz yeterlidir. Yetişkinlerse altı ay ve iki yıl arayla 2 doz yaptırabilir.
Yetişkinler HPV Aşısı Yaptırmalı Mı?
Bireyin aktif bir cinsel hayat söz konusuysa ve HPV aşısı yaptırmadıysa birey tüm HPV türlerine açık hâldedir. Henüz enfekte olunmamasına rağmen riskli HPV türlerinden korunmak için HPV aşısı yaptırmakta fayda vardır. 45 yaş altı her yetişkin cinsel açıdan aktif olsa da olmasa da HPV aşısı yaptırmalıdır.
HPV Aşısının En Uygun Yaşı Nedir?
HPV aşısı yaptırmak için en uygun dönem henüz aktif cinsel yaşamın başlamamış olduğu ama aynı zamanda ergenliğe adım atılan 11-12 yaştır. Bazı araştırmalara göre HPV aşısına uygunluk yaşı 9'a kadar düşürülebilir. Cinsel olarak aktif kadınlar ve erkekler 45 yaşına kadar HPV aşısından verim alabilirler.
HPV Aşısı ve Cinsel Sağlık Hakkındaki Yanlış Anlayışlar
HPV aşısı hakkında doğru bilinen yanlışların içerisinde cinsel sağlık hakkındaki yanılgılar da yer alır. HPV aşısının bireyi cinsel yolla bulaşan bütün hastalıklardan koruduğu ya da cinsel yaşamı olumsuz etkilediği gibi yanlış düşünceler bu kapsamda sayılabilir.
HPV Aşısı Cinsel Aktiviteyi Teşvik Eder Mi?
HPV aşısı cinsel yaşamı teşvik eder mitiyle ilgili bazı bilimsel çalışmalar mevcuttur. Yapılan bir araştırmada HPV aşısı olan genç kadınların aşılanmayanlara kıyasla cinsel aktiviteye daha erken başladığı görülür. Bununla birlikte HPV aşısı olmanın riskli cinsel davranışı veya korunmamayı teşvik ettiğine dair bir kanıt yoktur.
HPV Aşısı Yaptıranlar HPV'ye Karşı Tamamen Güvende Midir?
HPV aşısının faydalarının ve aşıya dair yanlış inanışların birbirine karışması sonucu aşının bireyleri HPV tiplerinin tamamından koruduğu yanılgısına düşülebilir. HPV aşısı yalnızca kansere evrilme tehlikesi olan 7 tip HPV'nin baskılanmasına yarar. Yalnızca aşıyla HPV'nin tüm tiplerine karşı tamamen güvende olmak mümkün değildir. Aşıya ek olarak prezervatif gibi korunma yöntemlerine başvurmak ve bağışıklık sistemini güçlü tutmak da önemlidir.
Aşı Sonrası Cinsel Yolla Bulaşan Diğer Hastalıkların Riski
HPV aşısının cinsel yolla bulaşan hastalık oranlarını artırdığına ya da bu hastalıklara yakalanma riskini azalttığına dair bir kanıt yoktur. Aşı oral HPV türleri üzerinde etkili değildir ve aşı sonrası oral virüslerden korunmak için genital ve oral prezervatif kullanımı bırakılmamalıdır. HPV aşısının öpüşmeyle bulaşabilen herpes gibi virüslerde ya da HIV/AIDS gibi hastalıklarda koruyuculuğu yoktur.
HPV Aşısı ve Toplumdaki Yanlış Algılar
HPV aşısı hakkında doğru bilinen yanlışlar toplumda yaygınlaşan inançlar hâline gelmiştir. Aşının yeni olduğu, uzun süreli etkilerinin henüz bilinmediği, erkeklerin aşı yaptırmaya ihtiyaçları olmadığı, yalnızca cinsel olarak aktif kadınların HPV aşısına ihtiyaç duyduğu şeklindeki yanlış kanıların düzeltilmemesi toplumdaki bu algıları pekiştirebilir.
HPV Aşısı Yeterince Araştırılmadı Yanılgısı
HPV aşısının arkasında 25 yıllık bir deneyim ve dokümantasyon vardır. Aşının etkileri hakkında sürekli yeni çalışmalar yayınlanır. Yapılan araştırmalar sonucunda geliştirilen aşı içerikleriyle her geçen gün daha geniş bir ihtiyaç grubuna aşılama sağlanır. HPV aşısının faydaları ve yanlış inanışları hakkında kitlelerin bilgilendirilmesi, aşının tüm ana hatlarıyla anlaşılması ve çekincelerin giderilmesi için önemlidir.
HPV Aşısı Erkekler İçin Gereksiz Mi?
HPV ile enfekte olmuş erkekler çoğunlukla HPV belirtileri göstermez ve kansere yakalanma oranları kadınlara göre daha düşüktür. HPV rahim ağzı kanseri dışında en az beş farklı kötü huylu kanserle bağlantılıdır. Erkeklerin HPV aşısı yaptırmaları hem kendilerini hem partnerlerini tehlikeli HPV türlerinden korur.
HPV Aşısı Sadece Belirli Kişilere Yapılır Yanılgısı
HPV aşısı olmak ve aşıdan verim alabilmek için belli kriterleri sağlıyor olmak gerekir. Bu sebeple aşının belirli bireylere yapılabileceğini söylemek tamamen yanlış olmaz. Belirlenen yaş grubunun (12-45) dışında olmak, hamile olmak ya da hamile kalmayı planlamak, şiddetli bir hastalık geçmişine sahip olmak gibi koşulların dışında kalan bireyler HPV aşısı yaptırabilirler.
HPV Aşısı Hakkında Merak Edilenler
HPV aşısı, ortaya çıktığından beri merak konusu olan ve hakkında birçok teori üretilen bir aşı çeşididir. Halk arasında yayılan bu teoriler kimi zaman doğru kimi zaman yanlış olabilir. HPV aşısı hakkında yaygın yanlışlar oldukça fazladır ve bunları düzelterek farkındalığı artırmak için bilgi sahibi olmak önemlidir. Aşı hakkında merak edilen tüm soruların cevapları için bir doktora danışmak ve doğru bilgiler almak gerekir.
