Bebek Kaç Haftalık Doğarsa Prematüre Olur?
Anneler büyüdüklerinde çocuklarına “Seni pamuklara sarıp sarmalayarak büyüttüm” der. Aslında bu sözün geçerli olduğu bir grup bebek var. Doğdukları andan itibaren hayatları boyunca özen gösterilmesi gereken bu minikler, prematüre bebeklerdir. Türkiye’de her yıl yaklaşık 150 bin prematüre bebek dünyaya geliyor ve bu bebekler başta solunum sistemi olmak üzere tüm sistemlerinin gelişmemiş olmasından dolayı diğer yenidoğanlara göre çok daha ciddi takibe ihtiyaç duyuyor. Prematüre bebeklerin özellikle ilk üç yıldaki izlemi son derece önemlidir. Hastanedeki özen evde de devam etmelidir. Son yıllarda teknoloji ve tıptaki gelişmeler sayesinde prematüre bebeklerin yaşam şansının arttı.
Anne adayında yüksek tansiyon, gebelik zehirlenmesi, enfeksiyonlar, rahim ağzı yetmezliği, pıhtılaşma bozuklukları, sigara ve alkol kullanımı, yetersiz gebelik takibi ve düşük sosyo-ekonomik düzey erken doğum için önemli risk faktörleri arasında bulunuyor. Gebeliğin 37’nci haftasını tamamlamadan doğan bebekler ‘prematüre bebek’ olarak tanımlanıyor. Ancak prematüre bebekler de kendi içlerinde ‘yaşam sınırındaki bebekler’ (23-25 hafta), ‘aşırı prematüre bebekler’ (26-27 hafta), ‘çok prematüre bebekler’ (28-31 hafta), ‘orta derece prematüre bebekler’ (32-33 hafta) ve ‘geç prematüre bebekler’ (34-36 hafta) olarak ayrılıyor. Doğum ağırlıkları da gebelik süresine bağlı olarak değişirken bazen 1000 gramdan daha düşük yani neredeyse bir avuç içine sığabilen büyüklükte de prematüre bebek doğabiliyor.
Organları gelişemeden doğuyor
Prematüre bebeklerde başta solunum sistemi, kalp-damar sistemi, santral sinir sistemi ve mide-bağırsak sistemi olmak üzere tüm organ sistemleri henüz gelişmemiş olduğundan bu bebekler dış ortamda yaşamaya hazır hale gelmeden doğuyor. Hele de ilk günlerde solunumdan kalbe, beyin kanamasından ciddi bağırsak hastalıklarına dek yaşamı tehdit eden birçok hastalıkla karşı karşıya kalabiliyorlar. Prematüre bebekler, teknoloji ve tıptaki gelişmeler sayesinde yaşam şansları artık eskiye oranla çok fazla olsa da dünyada ve ülkemizde bebek ölüm nedenleri arasında liste başında.
Kış mevsimine dikkat!
Kış aylarında prematüre bebeklerin enfeksiyon riskleri diğer yenidoğanlara göre çok daha yüksek olduğundan evde de çok özenli bakım görmeleri hayati önem taşıyor. Anne sütünün önemi ise prematüre bebekler için vazgeçilmez ve hayat kurtarıcı nitelikte! Çalışmalar, anne sütü ile beslenen prematüre bebeklerin, anne sütünden yoksun olanlara göre çok daha hızlı gelişme gösterdiğini ortaya koyuyor.
Prematüre nasıl önlenmeli?
Son yıllarda dünyada ve ülkemizde artış gösteren prematüre bebekler hem aileye hem devlete önemli bir ekonomik, tıbbi ve sosyal yük getiriyor. Prematüreliğin önlenmesi; en önemli amaç. Doğum hızının azaltılması, gebelerin uygun şekilde izlenmesi ve gebelik ile ilişkili hastalıkların erken tanı ve tedavisi, yardımcı üreme tekniği ile oluşan gebeliklerde çoğul gebeliklerin en aza indirilmesi; prematüre bebek konusunda izlenmesi gerekli stratejiler olarak öne çıkıyor.
