Hamilelikte dişler neden çürür?
Hamilelik döneminde vücutta bir takım değişiklikler meydana geliyor. Bu değişiklikler hem anne adayını hem de bebeği etkileyebiliyor. Anne adayının sağlık konusunda daha da titiz olması gerekiyor. Hamilelikte ağız ve diş sağlığı için anne adaylarının dikkatli olmaları önemli. Hamilelikte ağız ve diş sağlığına dair merak edilenler…
Bebek annenin dişlerini mi çürütür?
“Hamilelik sırasında bebek kendisi için gerekli olan kalsiyumu anneden alır, bu da annenin dişlerinin çürümesine yol açar” düşüncesi gerçeği yansıtmıyor. Bebeğin dişlerinin sağlıklı gelişmesi için gerekli olan kalsiyum, fosfor, vitamin ve mineraller annenin aldığı besinlerle karşılanıyor. Bu nedenle gebelik esnasında dengeli beslenmeye özen gösterilmelidir.
Bulantı varsa diş nasıl fırçalanmalı?
Hamilelik süresince ağız ve diş sağlını korumak, diş çürüğü ve diş eti hastalığını önlemek için dişlerin günde en az iki kez, en az 2 dakika fırçalanması, diş ipi ya da diş arası fırçası kullanarak diş aralarını; dil fırçası ile dilin üst yüzeyini gıda eklentilerinden arındırmakla mümkündür. Hamilelikte sabah bulantıları diş fırçalamayı etkileyecek kadar şiddetli ise daha küçük başlı bir diş fırçası, tatlı naneli macunlar denenebilir ya da macunsuz fırçalama yapılabilir.
Hamilelik döneminde diş çürüklerinin ve kayıpların artmasının temelinde sık yiyecek tüketimi, şekerli besinlerin daha fazla yenmesi, mide bulantılarının ve kusmaların yoğun yaşanması, hormon düzeylerinin artması ile ağız hijyeninin tam olarak sağlanamaması yatıyor. Çürüme süreci plak (zararlı bakteriler içeren ve devamlı olarak diş yüzeylerinde biriken, renksiz ve yapışkan tabaka) ile beraber başlıyor. Bakteriler şeker ve nişastayı diş minesine zarar veren asitlere dönüştürüyor. Şekerler ağızda ne kadar fazla kalırsa o kadar uzun süreli asit saldırısı oluyor. Devam eden asit saldırıları sonucunda diş çürüğü oluşuyor. Ayrıca bulantılara eşlik eden kusma ile birlikte ağzın kimyası bozularak asidite artıyor ve çürük oluşumu için ortam oluşuyor. Diş hekimi ve jinekolog hekim arasında kurulacak iletişim ile gebeliğin herhangi bir anında güvenli ve etkin diş tedavisi mümkündür.
Diş eti iltihabı erken doğum sebebi mi?
Kadınlarda ‘progesteron’ ve ‘östrojen’ hormonlarındaki değişiklikler diş eti hastalıkları riskini artırıyor. Bu hormon değişiklikleri ağız içerisinde hassasiyete, diş etlerinde kızarıklık ve kanamalara neden olabiliyor. Hamilelikte ağız bakımına özen gösterilmediği takdirde diş eti iltihapları ortaya çıkabiliyor. Gingivitis adı verilen bu durum sadece diş etlerinin sağlığını bozmakla kalmıyor, gebelik üzerinde de olumsuz etkiler yaratıyor. Yapılan son çalışmalarda diş eti iltihabı olanlarda erken doğum ve düşük doğum ağırlıklı bebeklerin daha sık görüldüğü bulunmuştur. Bu hastalıkta diş etleri kırmızı, şiş ve kanamaya meyillidir. Bu durumun hamilelikteki hormonal değişimlere bağlı olduğu biliniyor. Doğumdan sonra gerilemekle birlikte kalıcı hasar bırakmaması için mutlaka tedavi edilmesi gerekiyor. Diş taşları ve diş yüzeyindeki plaklar profesyonel temizlik ve bakım yapılarak elimine edilmeli ve yaşam konforu artırılmalıdır. Birçok hamile kadında bulantı sonucunda oluşan kusma ağız ortamındaki asit oranını artırıyor. Bu asitler dişlerde erozyonlara yol açabiliyor. Karbonatlı su ile gargara yapılarak asidin nötralize olması sağlanabiliyor. Böyle bir uygulama olanaksız ise sadece su ile ağız çalkalanarak asidik ortamın uzaklaştırılması sağlanabiliyor.
Hamilelik tümörü nedir?
Hamileliğin 2’nci üç aylık döneminde görülebilen aşırı diş eti büyümeleri ‘hamilelik tümörü’ olarak adlandırılıyor. Aşırı plak nedeniyle oluşan ve kırmızı renkli, dut görünümlü olan bu şişkinlikler genellikle dişler arasında bulunuyor ve kolaylıkla kanıyor. Gebeliğin son döneminde ya da doğumdan sonra kendi kendine iyileşiyor.
Hamilelikte sağlıklı dişler için nasıl beslenmeli?
Bebekler dünyaya geldiklerinde süt dişlerinin tamamı ve kalıcı dişlerin bir kısmı çene kemiklerinin içerisinde oluşmuş durumdadır. Bu dişlerin ideal şekilde gelişmeleri ve sürmeleri annenin hamilelik sırasında sağlıklı olması ve beslenmesine dikkat etmesiyle mümkündür. Diş sağlığı için protein, A vitamini (et, süt, yumurta, sarı sebze ve meyveler) C vitamini (narenciye, domates, çilek), D vitamini (et, süt, yumurta, balık) ve kalsiyumdan (süt ve süt ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler) zengin gıdaların yeterince alınması gerekiyor. Yüksek oranda şeker içeren gıdalardan ve asitli içeceklerden kaçınmak, yemek sırasında ve sonrasında bol su içmek yararlıdır. Yemekten sonraki ilk 20 dakika içinde dişler fırçalanamıyorsa şekersiz/yapay tatlandırıcılı sakız çiğnemek önemli. Tatlı tüketimi arzulandığında, basit şekerli gıdalar yerine taze ya da kurutulmuş meyveleri tercih etmek gerekiyor.
Hamilelikte diş tedavisi ne zaman yapılır?
Diş hekimi kontrolünde gebelik şüphesi varsa bunu muayeneden önce bildirmek gerekiyor. Rutin ve koruyucu diş bakımı herhangi bir dönemde yapılabiliyor. Acil bir durumda, her dönemde girişim yapılabiliyor. Acil bir durum söz konusu değilse, tedaviler hamileliğin 2’nci üç ayına ertelenmeye çalışılmalıdır.
Hamilelikte diş röntgeni çekilebilir mi?
Hamilelik şüphesi mevcutsa, zorunlu hallerde diş filmi çekilmesinin hiçbir sakıncası yoktur. Bir kurşun önlük ya da plakla karın bölgesinin korunmasında fayda vardır. Kural olarak, tüm hamilelik boyunca, özellikle de bebeğin organlarının oluştuğu ilk üç ayda, X-ışını radyasyonundan uzak durulması öneriliyor. Ancak, anne ve bebeğin sağlığı için risk oluşturan ve doğum sonrasına ertelenemeyecek kadar acil bir durumda tanı ya da tedavi için diş röntgeni gerekirse, tüm koruyucu önlemler alındıktan sonra kontrollü röntgen çekilebiliyor.
Hamilelikte ilaç kullanılır mı?
Hamilelik döneminde diş tedavisi için ilaç kullanımı gerekliyse gebeliğe ve anne karnındaki bebeğe olumsuz etkilerinin olmadığı bilinen ilaçlar tercih edilmeli ve doğum hekimi ile görüşülmelidir. Antibiyotik kullanımı gerekliyse penisilin ve türevleri tercih edilmeli, bebeğin dişlerinde renklenmelere sebep olabileceğinden bazı antibiyotikler kullanılmamalıdır. Ayrıca diş tedavisi için kullanılan lokal anestezik ilaçların hamilelik üzerine olumsuz etkisi yoktur.
