Göbek Düşmesi Nedir?
Göbek düşmesi, bebeklikteki gelişimsel süreçte ortaya çıkan ya da yetişkinlikte obezite, gerinme, karında sıvı birikmesi, kronik öksürük, prostat, kabızlık gibi nedenlerle ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Aktif olarak çalışması gereken bireylerin günlük hayatta zorlanmalarına yol açabilen bu sorun, genellikle kolay bir şekilde yönetilebilir.
Halk arasında göbek düşmesi ya da göbek fıtığı olarak da bilinen umbilikal herni, bağırsağın göbeğin yakınında bulunan bölgeden dışarı taşmasıyla oluşan bir durumdur. Bu rahatsızlıkta göbek deliğinin yakınında dışarıdan anlaşılabilen yumuşak bir şişlik ya da çıkıntı oluşur.
Daha çok bebeklerde görülen göbek düşmesi, yetişkin bireyleri de etkileyebilir. Yenidoğanlarda en sık görülen fıtık türü olan bu sorun, vakaların %90'ında 5 yaşına kadar kendiliğinden iyileşme eğilimindedir. Bununla beraber bazen göbek fıtıklarının 5 yıldan daha uzun süre kapanmadığı da görülebilir. Özellikle yetişkinlerde ortaya çıkan göbek fıtığı, farklı bir tedavi gerektirebilir.
Göbek Düşmesi Belirtileri Nelerdir?
Göbek düşmesi, göbekte şişlik hissi, dışarıdan görülebilen çıkıntı, karın ağrısı, mide bulantısı, kusma, sindirimde zorlanma, göbekte kanama ve akıntı gibi belirtilerle kendisini gösterir.
Göbek düşmesinin belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Göbekte şişlik hissi
- Göbekte çıkıntı
- Şiddetli karın ağrısı
- Mide bulantısı, kusma ve kilo kaybı
- Sindirim problemleri
- Göbekte kanama ve akıntı
- Göbekte Şişlik Hissi
Göbek düşmesinin en sık görülen belirtisi, bu bölgede şişlik oluşmasıdır. Dışarıdan görülebilen bu durum aynı zamanda elle de hissedilebilir. Bununla beraber bu şişlik bebeklerde sadece öksürme veya ağlama gibi gerilmeye neden olan hareketlerle belirgin olabilir.
Göbekte Çıkıntı
Göbek düşmesinde göbek bölgesinde çıkıntı oluşabilir. Bu çıkıntı hem dışarıdan görülür hem dokunulduğunda fark edilir.
Karın Ağrısı
Karın ağrısı göbek fıtığının birçok kişide ortaya çıkan, rahatsız edici belirtileri arasında yer alır. Bu ağrı genellikle zonklama şeklindedir.
Kilo Kaybı
Göbek düşmesi mide bulantısı ve kusma gibi sorunlara yol açtığında iştahsızlığa da neden olabilir. Düzenli beslenemeyen veya günlük kalori alımında sorun yaşayan bireylerde kilo kaybı da görülebilir.
Sindirim Problemleri
Fıtık sıkıştığında bağırsak veya karın arada kalacağı için yemek yedikten sonra sindirimde zorlanmalar meydana gelebilir.
Göbekte Kanama ve Akıntı
Göbek düşmesi, bazı ileri düzey vakalarda kanama ve akıntı gibi ciddi sorunlara yol açabilir.
Yukarıda bahsi geçen belirtiler her zaman her bireyde ortaya çıkmayabilir. Rahatsızlığın boyutuna bağlı olarak bazı belirtiler daha belirginken bazıları hiç fark edilmeyebilir.
Göbek Düşmesi Neden Olur?
Yetişkinlerde göbek düşmesinin karında sıvı birikmesi, kronik öksürük, prostat büyümesi, uzun süreli kabızlık, sık sık kusma, obezite, ağırlık kaldırma, ıkınma ve gerinme gibi durumlar neden olur.
Göbek düşmesi, diğer adıyla göbek fıtığı nedenleri şu şekildedir:
- Karında sıvı birikmesi
- Kronik öksürük
- Prostatta büyüme
- Kabızlık
- Sık sık kusma
- Obezite
- Ağırlık kaldırma, ıkınma veya gerinme
Karında sıvı birikmesi (Assit)
Karında sıvı birikmesi, karın içi basıncını artırarak göbek düşmesine neden olabilir. Bu durum özellikle karaciğer hastalıkları veya diğer kronik rahatsızlıklarla ilişkilidir.
Kronik öksürük
Uzun süreli ve sürekli devam eden öksürük, karın kaslarına baskı yaparak fıtık oluşumuna yol açar.
Prostat büyümesi
Prostatın büyümesi, idrar yaparken zorlanmaya neden olur ve bu da karın basıncını artırarak göbek fıtığı oluşumuna yol açar.
Kabızlık
Kronik kabızlık nedeniyle bireyin sürekli olarak ıkınması, karın içi basıncın artmasına sebep olarak göbek düşmesine neden olur.
Sık sık kusma
Sürekli kusma, karın kaslarına aşırı baskı yaparak göbek fıtığına yol açabilir. Özellikle mide sorunları olan kişilerde bu risk daha yüksektir.
Obezite
Aşırı vücut ağırlığı, karın kaslarının zayıflamasına neden olur ve bu da göbek düşmesi riskini artırır. Obez bireylerde bu durum daha sık görülür.
Ağırlık kaldırma, ıkınma veya gerinme
Ağır nesneler kaldırma, doğum sırasında ıkınma gibi karın kaslarını zorlayan hareketler, göbek fıtığına neden olabilir.
Göbek düşmesinin oluşmasına zemin hazırlayan faktörler bebeklerde ve yetişkinlerde farklıdır. Bebeklerde doğumdan sonra göbek kordonu gerekli olmadığından karın kaslarındaki açıklık bebek büyüdükçe kapanır. Bununla beraber bazı bebeklerde göbek düşmesi durumunda zaman içerisinde bu kaslar tamamen birleşmeyebilir. Bu durumda göbek bölgesinde küçük bir delik kalabilir. Bağırsağın bir kısmı bu deliğe girerek fıtık oluşumuna yol açabilir.
Göbek Düşmesi Nasıl Anlaşılır?
Göbek düşmesi olan bir hastanın teşhisinde klinik değerlendirme büyük önem taşır. Doktor muayenede ön karın duvarını görsel olarak inceler. Bu inceleme esnasında bölgede cilt rengi değişiklikleri, yaralar veya kalınlaşma görülebilir. Doktor fizik muayenede elde edilen bulgulara göre göbek düşmesi teşhisi koyabilir.
Göbek fıtığından şüphelenilen ancak fiziksel muayenede kesin bir teşhis konulamayan hastalardaysa görüntüleme tetkikleri yapılır. Bunlardan biri olan ultrason hem etkin bir teşhis yöntemidir hem maliyet bakımından uygundur.
Bununla beraber ultrasonda doktorun görüş ve değerlendirmesi sübjektif olabileceğinden büyük fıtıkları olan bireyler ya da obezlerde bu görüntüleme yöntemi yeterince hassas olmayabilir. Bunun yerine daha kesin bir görüntüleme fırsatı sunan bilgisayarlı tomografi çekilebilir. Bu hassas yöntemler sayesinde fıtıklar kesin bir şekilde teşhis edilebilir ve karın içerisindeki patoloji net olarak görülebilir.
Manyetik rezonans görüntüleme (MRG) de karın duvarı fıtıklarını teşhis etmede sıklıkla kullanılan bir yöntemdir. Ultrasondan ve tomografiden kesin sonuç alınmadığında MRG kullanılabilir. Bununla beraber MRG diğer görüntüleme yöntemlerine göre daha maliyetli olabilir. Ancak manyetik rezonans görüntüleme, teşhisin zor ve belirsiz olduğu durumlar için ideal yöntemler arasındadır.
Göbek Düşmesi Tedavi Yöntemleri
Göbek düşmesi tedavisinde başvurulabilecek birden fazla yöntem vardır. Bu yöntemlerden hangisinin daha doğru ve uygun olduğuna hekimin karar vermesi gerekir. Sıkışmış bir fıtıkla gelen hastalarda manuel redüksiyon denemesi yapılır. Eğer bu deneme başarılı olursa hastanın ameliyatla tedavisi ileri bir tarihte gerçekleştirilebilir. Bununla beraber fıtık redüksiyona olumlu cevap vermezse veya karın içerisindeki organların dışarı çıkma tehlikesi varsa acilen ameliyat gerekebilir.
Göbek Düşmesinde Ameliyat Süreci
Göbek fıtığının kendi kendine geçmemesi durumunda rahatsız edici belirtileri ortadan kaldırmak için ameliyat gerekebilir. Ameliyat açık ve kapalı cerrahi yöntemle olmak üzere iki şekilde yapılabilir.
Cerrahlar ameliyata göbek deliğinin içinden ya da altından bir kesiyle başlarlar. Bu kesiden girdikten sonra gerekli işlemler gerçekleştirilir ve fıtık kapatılır. Özellikle bu bölgeyi güçlendirmek için fıtık bölgesindeki kas içine bir yama yerleştirilir. Göbek düşmesi ameliyatı da diğer tüm cerrahi müdahaleler gibi bazı riskler barındırır. Ameliyat nedeniyle kanama, enfeksiyon, bağırsak yaralanması, kan pıhtısı oluşumu veya kalp ya da akciğer sorunları ortaya çıkabilir.
Hastalar ameliyat olduktan sonra aynı gün içerisinde taburcu olabilirler. Ameliyatın ardından genellikle birkaç gün evde dinlenilir. Ameliyat sonrası iyileşme, göbek fıtığının onarımının derecesine bağlı olarak değişebilir. Doktorlar ameliyat sonrası ağrıyı kontrol etmek için çeşitli ilaçlar reçete ederler. Ameliyattan sonra yürümek serbesttir ancak ağır fiziksel aktiviteler için yaklaşık 3 hafta kadar beklemek gerekir.
Laparoskopik yani kapalı ameliyat morbid obezite, çoklu karın duvarı defektleri, eş zamanlı intraabdominal patoloji ve tekrarlayan fıtık durumunda tercih edilebilir. Bununla beraber bazı hastalarda trokar yeri fıtıkları gibi durumlarda laparoskopi riskli bir yöntem olabilir.
Göbek Düşmesine Hangi Bölüm Bakar?
Karın bölgesinde meydana gelen göbek düşmesi için genel cerrahi bölümünde yer alan hekimlere danışmak gerekir. Doktorlar gerekli incelemeyi yaptıktan sonra altta yatan nedenlere bağlı olarak hastayı başka bölümlerdeki doktorlara da sevk edebilirler.
Göbek Düşmesi Evde Bakım Uygulamaları
Göbek düşmesi yetişkinlerde hafif düzeyde olmadıkça genellikle evde tedavi önerilmez. Yetişkinlerde göbek fıtığının kendi kendine iyileşmesini beklemek olumsuz sonuçlara yol açabilir. Karın kasları yaşla birlikte zayıfladığı için beklenilen süre boyunca fıtık da büyür.
Bununla beraber göbek bölgesindeki şişliği evde içeri doğru itmek için bir karın korsesi kullanmak gerekebilir. Bu korse fıtığı tam olarak iyileştirmese de belirtileri hafifletebilir.
İlaç Tedavisi
Göbek düşmesini tamamen iyileştirecek bir ilaç yoktur. Bununla beraber göbek deliği ağrısı gibi çeşitli semptomların geçirilmesi ya da kontrol altına alınması amacıyla bazı ilaçlardan yararlanmak mümkündür. Özellikle ağrı kesiciler enflamasyonu azaltarak ağrının kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir. Ancak hastanın ilaç tedavisini bir doktora danışmadan kendi başına uygulamaması son derece önemlidir. Bu nedenle bir hekime başvurmak, semptomlara ve rahatsızlığın şiddetine uygun olarak reçete edilen ilaçları kullanmak gerekir.
Göbek Düşmesi Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Göbek düşmesi de pek çok hastalık gibi tedavi edilmediğinde kötüleşebilir. Ağır fiziksel aktivitelerden kaçınarak belirtilerin azaltılması mümkündür ancak fıtık kendi kendine tamamen ortadan kalkmaz. Bu durumda söz konusu rahatsızlıkla ilişkili semptomlar ilerleyebilir ve daha rahatsız edici hâle gelebilir.
Göbek düşmesi tedavi edilmediği takdirde fıtıklar karın boşluğunda çökmeye yol açacak kadar büyüyebilir. Bu durumda fıtığın ameliyatla tedavi edilmesi daha da zorlaşabilir. Küçük fıtıklar daha rahat tedavi edilebildiği için gecikmeden doktorun tavsiyesine göre cerrahi müdahale uygulanmalıdır.
Göbek düşmesinin en ciddi sonuçlarıysa, fıtığın sıkışması veya inkarserasyon olarak da adlandırılan boğulmasıdır. Bu durum sonucunda karnın içinde bulunan organlar fıtık kesesine sıkışabilir. Bu sıkışmadan ötürü kan akışı yavaşlayabilir, hatta kangren meydana gelebilir. Bu kadar ciddi bir durum, organların sıkışan kısımlarında doku ölümüne veya yırtılmasına neden olabilir. Fıtık sıkışmasının ya da boğulmasının tedavisi, basit düzeydeki fıtıklara kıyasla daha zordur.
Fıtık boğulması veya sıkışmasını anlamak için birkaç yöntemden faydalanılabilir. Öncelikle bireyin kendisini çok hasta hissedip hissetmediğine dikkat etmesi gerekir. Ayrıca semptomlar arasında yoğun ağrı, mide bulantısı, kusma ve ateş varsa fıtık sıkışması söz konusu olabilir. Bu semptomların gelişmesi durumunda mutlaka tıbbi yardım almak gerekir.
Göbek Düşmesi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Göbek düşmesi tedavisi evde nasıl yapılır?
Genellikle ameliyat gerektiren göbek düşmesi tedavisini evde yapmak mümkün olmayabilir. Ancak bazı yöntemlerle belirtilerin hafifletilmesi sağlanabilir. Bu noktada ani ve aşırı olmayan derin nefesler etkili olabilir. Ayrıca öksürürken fıtığı desteklemek amacıyla karın üzerine yastık konabilir.
Göbek düşmesi nasıl yerine gelir?
Hafif göbek düşmesi vakalarında fıtığın kolayca yerine itilebilmesi mümkündür. Doktor ellerini kullanarak fıtıklaşmış dokuyu yerine geri iter. Bununla beraber söz konusu elle tedaviyi doktor gözetimi dışında uygulamak doğru değildir.
Göbek düşmesi elle nasıl anlaşılır?
Göbek düşmesinin elle anlaşılması için doktorun doğru teknikle hastayı muayene etmesi gerekir. Bu muayene esnasında bir çıkıntı veya şişkinlik hisseden doktorlar doğru teşhisi koyabilirler.
Göbek düşmesi sabun tedavisi nedir?
Göbek düşmesinde sabun tedavisi, tıbbi olarak kabul görmüş bir tedavi yöntemi değildir. Bu tedavinin işe yarayacağına dair bilimsel herhangi bir kanıt yoktur. Bu yöntemde sabunun kayganlığının göbeği yukarı doğru çekme etkisinden faydalanmaya çalışılır.
Göbek düşmesi nasıl çekilir?
Göbek düşmesi bebeklerde kendi kendine çekilebilir. Bununla beraber bu rahatsızlık yetişkinlerde kendi kendine geçmeyebileceği için tedavi gerektirebilir. Basit durumlarda doktorlar elle fıtığı yerine yerleştirebilir. Fıtığın büyük olduğu ve elle müdahalenin yetersiz kaldığı durumlarda ameliyat da gerekebilir.
Göbek düşmesinde patates bağlanır mı?
Göbek düşmesine patates bağlama tedavisinin herhangi bir tıbbi geçerliliği yoktur. Bununla beraber tıbbi olarak kabul görmüş bir tedavi yöntemi olmasa da bunu ev tedavisi olarak uygulayan bireyler olabilir.
Göbek düşmesi nasıl düzelir?
Bireylerin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen göbek düşmesinin düzelmesi için gerekenler sorunun şiddetine göre değişiklik gösterir. Bazı vakalar, doktorun basit bir müdahalesiyle düzelebilirken bazıları ameliyat gerektirir.
Göbek düşmesi hamile kalmaya engel mi?
Literatürde göbek düşmesinin hamile kalmaya engel teşkil ettiğine dair herhangi bir veri yoktur. Doğru bilgi almak için bir hekime danışmanız faydalı olacaktır.
Göbek düşüğü belirtileri nelerdir?
Göbek düşüğünün belirtileri arasında göbek deliğinin yakınında şişlik, ağrı ve rahatsızlık hissi bulunur. Ancak çocuklarda görülen belirtiler arasında ağrı olmayabilir.
