Anal Fistül Nedir?
Fistül, birbiriyle bağlantısı olmaması gereken iki organ veya damarı birbirine bağlayan bir delik ya da bağlantıdır. Bu bağlantı ya da delik, bağırsak ile deri arasında olabileceği gibi vajina ile rektum (rektovajinal) arasında da olabilir. Vücudun başka bölgelerinde de fistül oluşabilir. Fistüller genellikle anüs civarında oluşurlar.
Fistül Belirtileri Nelerdir?
Fistülün türüne bağlı olarak görülebilecek bazı belirtiler şunlardır;
- Vajinadan idrar kaçması,
- Dış kadın genital organlarında tahriş,
- Sık tekrar eden idrar yolu enfeksiyonları,
- Vajinaya gaz veya dışkı kaçağı,
- Vajinadan sıvı akıntısı,
- Mide bulantısı,
- Ateş,
- Kilo kaybı,
- Kusma,
- İshal,
- Karın ağrısı,
- Genital bölgede ağrı ve ilişki sırasında ağrı.
Fistül Hastalığı Neden Olur?
ABD verilerine göre vajina ile mesane arasında oluşan fistüllerin en öne çıkan nedeni pelvis bölgesinde yapılan cerrahi müdahalelerdir. Bu durum özellikle rahmin tamamen çıkarıldığı operasyonlarda mesanenin yaralanması ile oluşuyor. Belirtiler ise ameliyattan hemen sonra ortaya çıkabileceği gibi 1-2 hafta içerisinde de görülebiliyor. Rektovajinal fistül, zorlu doğumlar sırasında yaşanan vajinal yırtıklardan da kaynaklanabiliyor.
Diğer fistül sorunlarının nedenleri ise şöyle sıralanabilir;
- Kürtaj nedeniyle yaşanan ürogenital ve kolorektal fistüller
- Pelvis bölgesindeki kırıklar,
- Pelvis ve civarına uygulanan kanser tedavileri,
- Rektumdaki bezlerin iltihaplanması,
- Crohn Hastalığı ve Ülseratif kolit gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları,
- Zorlu doğumları rahatlatmak için yapılan kesilerin doğum sonrasında iltihaplanması.
Fistül Çeşitleri Nelerdir?
Kadınlarda en sık görülen fistül, mesane ile vajina arasında oluşan vezikovajinal fistüller ve rektum ile vajina arasında oluşan rektovajinal fistüllerdir. Vezikovajinal fistül genellikle idrar kaçırma veya yüksek miktardaki idrarın vajinaya sızması ile ilişkilidir.
Fistül çeşitleri şöyle sınıflandırılır;
1- Anal / Perianal Fistüller
Anal kanalın epitelize yüzeyi ile perianal cilt arasındaki anormal bağlantı nedeniyle oluşan fistüllerdir.
a) Anorektal Fistül: Anal kanal ile anal açıklığın çevresindeki deri arasında oluşur.
b) Rektovajinal veya Anovajinal Fistül: Rektum veya anüs ile vajina arasında bir delik/bağlantı oluştuğunda görülür.
c) Kolovajinal Fistül: Kolon ve vajina arasında gelişir.
2- İdrar Yolu Fistülleri
İdrar yolundaki anormal açıklıklar veya bir idrar yolu organı ile başka bir organ arasında anormal bağlantı oluşması nedeniyle yaşanır.
a) Vezikouterin Fistül: Mesane ve uterus arasında oluşur.
b) Vezikovajinal Fistül: Mesane ile vajina arasında delik gelişmesi durumudur.
c) Üretrovajinal Fistül: Üretra ile vajina arasında oluşur.
Bu gruplamaların dışında, bağırsağın iki bölümü arasında oluşan enteroenteral fistüller ve ince bağırsak - cilt ya da kolon - cilt arasında oluşan fistüller de vardır.
Fistül Tedavisi Nasıl Yapılır?
Fistüller tedavi edilmediğinde organ hasarı, enfeksiyon ve vücut sağlığı sorunlarına neden olabilir. Doktorunuz, fistül tanısını koyabilmek için fiziksel muayenenin yanı sıra bazı görüntüleme yöntemlerinden yararlanabilir ya da idrar – kan testleri isteyebilir.
Fistüller genellikle kendi kendine iyileşmezler. Erken dönemde tespit edilen bazı küçük vezikovajinal fistüller mesaneye yerleştirilen kateterler yardımıyla iyileştirilebilir. Birçok fistülün yaygın kullanılan tedavi yöntemi ise cerrahi girişimidir. Farklı tekniklerle yapılabilen fistül ameliyatında doktor, hasarlı bölgeye müdahalede bulunarak tedavinizi tamamlar. Ameliyattan sonra antibiyotik veya başka ilaçlar reçete edilebilir.
