FOR INTERNATIONAL PATIENTS
Eozinofil (EOS) Nedir?
Eozinofiller (EOS), bağışıklık sisteminin bir parçası olan beyaz kan hücreleridir ve özellikle vücuda giren parazitlere, alerjenlere ve bazı enfeksiyonlara karşı savunma sağlar. Kan dolaşımında düşük seviyelerde bulunan eozinofiller, bağışıklık tepkisini düzenlemeye yardımcı olur ve inflamasyon süreçlerinde rol oynar. Alerjik reaksiyonlar veya enfeksiyon gibi durumlarda eozinofil sayısı artarak, bağışıklık sisteminin tepkisi güçlenir.
Eozinofil (EOS) Ne İşe Yarar?
Eozinofiller, bağışıklık sisteminde önemli bir görev üstlenen beyaz kan hücrelerinden biridir ve kemik iliğinde üretilir. Vücutta özellikle bağırsaklarda yoğunlaşarak parazitlere ve alerjenlere karşı savunma sağlarlar. Sağlıklı bireylerde eozinofil sayısı mikrolitre kanda 30 ila 350 hücre arasında olmalıdır. Bu seviyenin üzerine çıktığında eozinofili olarak adlandırılan eozinofil yüksekliği durumu ortaya çıkar. Bu durum alerji, parazit enfeksiyonu veya bazı bağışıklık hastalıklarına işaret edebilir. Eozinofil düşüklüğü ise nadiren görülse de bazı bağışıklık sorunlarına işaret edebilir.
Eozinofil (EOS) Nasıl Anlaşılır?
Eozinofil (EOS) seviyesini anlamak için genellikle tam kan sayımı (hemogram) testi yapılır. Test, kandaki eozinofil dahil olmak üzere farklı beyaz kan hücrelerinin miktarını ölçer. Kan örneği laboratuvarda analiz edilerek eozinofil sayısı belirlenir ve mikrolitre başına düşen hücre sayısı raporlanır. Eozinofil testi, alerjik reaksiyonlar, parazit enfeksiyonları veya bağışıklık sistemi hastalıklarından şüphelenildiğinde doktor tarafından istenebilir. Test öncesinde genellikle özel bir hazırlık gerekmez; kan örneği kol damarından alınır ve kısa sürede sonuçlanır.
Eozinofil (EOS) Testi Neden Yapılır?
Eozinofil (EOS) testi, vücutta eozinofil sayısının normalin üzerinde veya altında olup olmadığını belirlemek için yapılır. Bu test, alerjik reaksiyonlar, astım, parazit enfeksiyonları, bazı otoimmün hastalıklar ve iltihaplı rahatsızlıkların tanısında yardımcı olur. Özellikle nedeni açıklanamayan cilt döküntüleri, solunum problemleri veya bağışıklık sistemi bozuklukları gibi durumlarda doktorlar, eozinofil seviyesini kontrol ederek altta yatan bir sorunu saptamaya çalışır. Eozinofil yüksekliği (eozinofili) veya düşüklüğü bağışıklık sisteminin tepkileri hakkında bilgi verir.
Eozinofil (EOS) Test Sonuçları Nasıl Değerlendirilir?
Eozinofil (EOS) test sonuçları, bağışıklık sisteminin belirli uyarıcılara verdiği yanıtı anlamak için önemli bir göstergedir. Kan dolaşımındaki eozinofil seviyeleri normal aralığın dışına çıktığında, vücutta alerjik reaksiyonlar, enfeksiyonlar veya bazı bağışıklık sistemi bozuklukları gibi durumlar söz konusu olabilir. Eozinofil seviyesinin yüksek veya düşük olması farklı sağlık durumlarını işaret eder ve her iki durum da ayrı ayrı değerlendirilmelidir.
Eozinofil (EOS) Normal Değerleri
Eozinofil normal değeri, sağlıklı bir bireyde mikrolitre başına 30 ila 350 hücre arasında olmalıdır. Bu aralık, bağışıklık sisteminin doğal savunma mekanizmaları içinde kabul edilen düzeyleri ifade eder. Test sonuçlarında eozinofil seviyesi 500 hücreyi aştığında yüksek olarak değerlendirilir ve alerji veya enfeksiyon gibi durumların varlığını gösterebilir. Eozinofil miktarının mikrolitrede 30 hücrenin altına düşmesi ise düşük eozinofil seviyesini ifade eder, ancak bu durum nadiren ciddi bir sağlık sorununa işaret eder.
Eozinofil (EOS) Yükseliği
Eozinofil yüksekliği, tıp dilinde eozinofili olarak adlandırılır ve mikrolitre kandaki eozinofil sayısının 350 hücrenin üzerine çıkmasıyla belirlenir. Bu yükseklik, bağışıklık sisteminin aşırı veya anormal bir tepki gösterdiğinin bir işareti olabilir. Eozinofil yüksekliği üç seviyede sınıflandırılır:
- Hafif Eozinofili : Mikrolitrede 500–1.500 hücre arasında ölçülen durum.
- Orta Eozinofili : 1.500–5.000 hücre arasında seyreden eozinofil yüksekliği.
- Ağır Eozinofili : Mikrolitrede 5.000’den fazla hücre bulunması durumu.
Eozinofil (EOS) yüksekliği, tam kan sayımında eozinofil düzeyinin 1500 hücre/mikrolitrenin üzerinde olması durumunda, genellikle eozinofili olarak adlandırılır ve vücutta parazit kaynaklı enfeksiyonlar, atopik reaksiyonlar (alerjik rinit, astım, egzama) veya neoplastik hastalıklar (özellikle lenfoma ve bazı lösemi türleri) gibi patolojik süreçlerin varlığına işaret edebilir. Eozinofil artışı, bağışıklık sisteminin hastalıklara yanıt olarak uyardığı inflamatuar bir yanıttır ve bu artış, altta yatan nedene bağlı olarak tedavi gerektirir.
Eozinofil (EOS) Düşüklüğü
Eozinofil (EOS) düşüklüğü, kandaki eozinofil sayısının mikrolitre başına 30 hücrenin altında olması durumudur. Bu durum genellikle ciddi bir sağlık sorunu olarak değerlendirilmez. Eozinofil düşüklüğü, bazı enfeksiyonlar, stres, yoğun kortikosteroid kullanımı veya Cushing sendromu gibi durumlarla ilişkili olabilir. Genellikle geçici olan eozinofil düşüklüğü, bağışıklık sisteminde belirgin bir etkiye yol açmadığından çoğu zaman özel bir tedavi gerektirmez.
Eozinofil (EOS) Hakkında Sık Sorulan Sorular
Eozinofil Sayısı Yüksek Olursa Ne Olur?
Eozinofil sayısı yüksek olursa sıklıkla tükenmişlik, ciltte döküntü, cilt yüzeyinde iltihaplı şişlikler, nefes darlığı, nefes alış verişte güçlük, mide ve karın ağrısı gibi yakınmalar olur. Doktorunuz nedeni tespit ettikten sonra gibi yüksek dozda kortikosteroidler reçete edebilir. Uygulanan steroid tedavisi istenilen sonucu vermezse monoklonal antikorlar ya da immünomodülatör ajan kullanımına geçilebilir.
Belirli Gıdalar Eozinofil Sayısını Artırabilir mi?
Belirli besinlerin tüketilmesi eozinofil değerinizi yükseltebilir. Bu besinler arasında hayvan sütü, buğday, yumurta, soya, fındık, balık ve midye – istiridye ve benzeri kabuklu deniz mahsülleri bulunur. Bireysel olarak alerjiniz olduğunu bildiğiniz ve alerjinizi tetikleyen diğer besinler de eozinofil sayınızın artmasına neden olabilir.
Eozinofil (EOS) ile Birlikte Yaptırılan Testler Nelerdir?
Eozinofil (EOS) yüksekliğinin nedenini belirlemek için genellikle tam kan sayımı (CBC) ile birlikte bazı ek testler yapılır. Bu testler arasında, inflamasyon ve enfeksiyon durumlarını değerlendirmek için C-reaktif protein (CRP) ve eritrosit sedimentasyon hızı (ESR) testleri; alerjik reaksiyonları saptamak için immünoglobulin E (IgE) düzeyi testi; parazitik enfeksiyon şüphesinde dışkıda parazit incelemesi; otoimmün hastalıkları değerlendirmek amacıyla antinükleer antikor (ANA) testi ve bazı durumlarda kemik iliği biyopsisi yer alır. Ayrıca, karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri, eozinofil yüksekliğinin sistemik bir hastalığa bağlı olup olmadığını anlamada yardımcı olabilir.
Eozinofil (EOS) Yüksekliği ile İlişkili Hastalıklar Nelerdir?
Eozinofil (EOS) yüksekliği ile ilişkili hastalıklar, çoğunlukla bağışıklık ve enfeksiyon kaynaklı durumları içerir. En sık görülen nedenler arasında astım, alerjik rinit, atopik dermatit (egzama) ve gıda alerjileri gibi alerjik hastalıklar bulunur. Parazitik enfeksiyonlar (özellikle bağırsak parazitleri), belirgin bir eozinofil artışına yol açabilir. Bazı otoimmün hastalıklar, örneğin sistemik lupus eritematozus ve vaskülitler, eozinofiliye sebep olabilir. Ayrıca, belirli kanser türleri, özellikle Hodgkin lenfoması, non-Hodgkin lenfoma ve bazı lösemi türleri, eozinofil seviyelerinde artışa yol açabilir. Eozinofili, bazen Churg-Strauss sendromu (eozinofilik granülomatozis ile anjiyit) gibi nadir görülen hastalıklarla da ilişkilidir.