Yanlış egzersiz yaralanmalara yol açar
Sağlıklı yaşam için egzersiz yapmak ve vücut kondisyonunu yüksek tutmak çok önemli. İdeal kiloda kalmak, bağışıklık sistemini güçlendirmek ve direnci artırmak egzersizle mümkün hale gelebilir. Ancak bu amaçla tercih edilen egzersizler, bir uzman kontrolünde ya da bilinçli bir programla yapılmadığında önemli yaralanmalara ve kronik rahatsızlıklara neden olabilir. Egzersiz yapan kişiler özellikle ilk başladıkları zamanlarda çok hevesli olabilirler ve kendilerini fazlasıyla zorlarlar. Bu zorlamalar beraberinde sakatlanmaları ve sağlık sorunlarını getirebilir. Heyecana kapılıp vücudu yormak, uzun vadede spor devamlılığını engeller.
Basit egzersizler bile sakatlanmalara neden olabilir
Yürümek, koşmak, ağırlık çalışmak, fitness gibi birçok spor, kişilerin uzman kontrolünde değil, kendi kişisel deneyimleriyle gerçekleştirdikleri aktiviteler arasında. Ancak bu gibi basit görünen egzersizler bile kontrollü yapılmadığında beraberinde önemli sakatlanmaları ve sağlık problemlerini getirebilir. Özellikle kronik sağlık problemleri olanların kendilerine uygun programları seçmeleri ve vücutlarını gereğinden fazla zorlamamaları çok önemlidir. Ayrıca sporun kişiye özel seçilmesi ve doğru şekilde yapılması gerekir. Kişinin vücut yapısına, sağlık geçmişine ve fonksiyonlarına göre belirlenmelidir. Aksi halde sadece yürüyüş bile, beraberinde sağlık sorunlarını ve kısa sürede motivasyon kaybını getirebilir. Bunların yanında kas zedelenmeleri meydana gelebilir ve bu da ağrılara neden olabilir. Bu durumda spor devam ettirilemez. Devamlılık için kuralına uygun spor yapmak ve zedelenmelerden kaçınmak gerekir.
Egzersize başlamadan önce mutlaka ısının!
Yaralanmalara karşı alınacak en önemli 3 önlem; ısınmak, soğumak ve germe hareketleri yapmaktır. Özellikle motivasyonun çok yüksek olduğu ilk zamanlarda insanların çabucak sonuca ulaşmak için ısınma hareketlerini atladığı bilinir. Isınma hareketleri, adından da anlaşılacağı gibi kasların ısınmasını sağlar ve vücudu spora hazırlar. Hangi tür egzersiz yapılırsa yapılsın ısınmak yaralanma riskini azaltır. Kalp ve damar sistemine aniden yüklenmemek için de çok önemlidir. Isınmak, yakılan kaloriyi de arttırır çünkü ısınma sırasında da enerji harcanır.
Germe hareketleri kasları uzatır ve esnetir
Germe hareketleri, kaslar açısından çok önemlidir. Bir topu uzağa atmak için kolumuzu nasıl olabildiğince geriye atıyorsak, germe hareketleri de kasların optimum uzunlukta olmasını ve en etkin düzeyde kuvvet üretmesini sağlar. Germe hareketleri kasların dolaşımını ve kas etrafındaki fasya adı verilen bağ dokusunun elastikiyetini arttırır.
Uygun ekipman kullanmak da sağlıklı spor için çok önemlidir. Özellikle koşu gibi bacaklara yük binen egzersizlerde spor çorabı ve koşu ayakkabısı giymek, eklemlere binen yükü azalttığı için kişileri yaralanmalardan önemli ölçüde korur.
Yeni başlayanlar günde 40 dakika egzersiz yeterli
Kas zedelenmeleri nedeniyle doktora başvuranlar yaygındır. Çok hızlı ilerleme çabası da bu yaralanmaları tetikler. Bu nedenle egzersiz süresi çok uzatılır ve özellikle ağırlık çalışanların ağırlıklarının kilolarını çok hızlı yükselttiği bilinir. Spor yaparken önemli olan, kendimizi ne kadar zorladığımız değil, ne kadar uzun süre ve disiplinli devam edebildiğimiz. Bu yüzden egzersiz sırasında vücut kondisyonumuza uygun olarak, dereceli ilerlememiz gerekir. Özellikle yeni başlayanlar için günde 40 dakikadan daha fazla yapılan egzersiz, vücudu taşıyan diz ve ayak bileği gibi bölgelerde yaralanmalara neden olabilir. Kilolu kişilerde de, taşıdıkları ağırlık daha fazla olduğundan, vücut ağırlığının yüklendiği bölgelerdeki sakatlıklar kaçınılmaz hale gelir.
Ağrılar egzersize 'dur'un sinyali
Sporda vücut ağrıları belirleyicidir. Özellikle dizlerinde kireçlenme gibi kronik rahatsızlıkları olan kişiler, yürüyüş yaparken ağrı duymalarına rağmen kendilerini zorlamaya devam eder ve bir süre sonra dizlerinde sürekli ağrılar, şişlik ve kızarıklık meydana gelir. Bu durum var olan sağlık sorunlarını çok daha riskli bir hale getirebilir. Ağrılar vücudun daha fazla zorlanmaması gerektiğinin en belirgin sinyalidir. Bu gibi bir durumda hemen bırakılmalıdır. Özellikle kilo problemi olanlar, egzersizi ağrı sınırına kadar devam ettirmemelidir. Yine kişilerin kendilerini çok yorgun hissettikleri günlerde spor yapmamaları ve devam eden ağrılarda mutlaka bir doktora başvurmaları gerekir.
Kronik hastalığınız varsa…
Herhangi bir sağlık problemi olan kişiler, hangi sporun kendileri için uygun olduğunu bir doktora danışmalı. Örneğin; dizlerin ön kısmında 'kondromalazi patella' gibi ağrıya sebep olan bir sağlık sorunu olanların bisiklet ya da spinning gibi bisikletle uygulanan egzersizleri yapmaması gerekir. Yine bel fıtığı olanların, disklerdeki baskıyı arttırdığından öne eğilerek yapılan sporları tercih etmemesi gerekebilir.
'Yoğun ve kısa' değil, 'hafif ve uzun' egzersizleri tercih edin
Egzersizler düzenli yapıldığında daha fazla fayda sağlar. Bu nedenle kısa süreli yoğun ve ağır aktiviteler yerine uzun süreli ancak daha hafif egzersizler seçilmelidir. Yoğun bir şekilde vücudun formuna ve sağlık durumuna uygun olmayan spor aktiviteleri yapmaktansa asansör yerine merdiveni kullanmak, kısa mesafelerde araba kullanmamak gibi küçük egzersiz kaçamakları yapmakta fayda vardır. Devamlılığı olamayacak sporlar yerine, düşük başlanan ve yavaş yavaş derecesi yükseltilen egzersizler en sağlıklısıdır.
