Triatlonda üç farklı spor bir arada
Bir sporcunun erişebildiği gücü zorlayan, insanüstü çaba gerektiren, değişik yaş gruplarının yapabileceği bir spor olan triatlonda, olimpik rekor denemelerinin yeri yok. İklim ve coğrafi koşullarına göre derecelerinin değişebilmesi ise triatlona olan ilginin artmasını sağlıyor. Acıbadem Sports Antrenörü Can Üstündağ, en iyi derece (personal best) olarak adlandırılan ve bir önceki sene aynı yerde, aynı parkurda yapılan yarışmaların tekrarında alınan derecelerin kıyaslanması sonucu, sürelerden elde edilen gelişmenin ya da gerilemenin saptandığını belirtiyor.
Parkura göre değişiklik gösterebiliyor
Triatlonda, üç farklı spor branşı bir arada yapılıyor. Fiziksel özellikleri sebebiyle kendisine en yakın branş olarak gösterilen atletizmden ise oldukça farklı. Çünkü atletizm gibi sporun atalarından sayılan yüzmenin yanı sıra teknik malzeme kullanılmasını gerektiren bisikleti de içeriyor. Ayrıca atletizmin branşları olan dekatlon, pentatlon ve hepatlon sporlarında puanlama varken, triatlonda süreye karşı yarışmak esas oluyor. Bir diğer farkın da triatlonun bu sporların aksine çıkıştan bitime kadar sürmesi olduğuna değinen Üstündağ, şöyle devam ediyor: “Triatlonun olimpiyat oyunlarında kabul gördüğü branşlar sırasıyla; yüzme, bisiklet ve koşu. Ancak bunlar triatlonun organize edildiği yerin özelliklerine uygun olarak değişiklik de gösterebiliyor. Örneğin; raft sporunun yapılmasına müsait bir bölgede yüzmenin yerini rafting alıyor. Kış sporlarının yapılmasına olanak veren bir yerde ise yol bisikleti yerine, mukavemet kayağı tercih ediliyor. Yarış parkuru önceden belirlenmiş cadde ve patikalar olabiliyor. Bisiklet etabını tamamlayan triatletler, bisikletlerini değişim bölgesine, aldıkları yere koyuyor. Burada koşu ayakkabılarını alan yarışmacılar koşu parkurunu bitirmek üzere değişim bölgesini terk ediyor. Geçişteki süre de toplam yarışa dahil ediliyor. Triatletler numaralarını koşu boyunca önlerinden görünecek şekilde takıyor. Kesinlikle hiçbir dış destek alamayan triatletler, sadece resmi serinleme istasyonlarında su ve yiyecek ihtiyacını giderebiliyor. Bitiş hattı belirgin şekilde hazırlanıyor ve yarışmacılar bunu geçerek yarışı tamamlıyor. Koşu parkurunun bitimi aynı zamanda triatlonun da bitişi anlamına geliyor. Toplam derece alınarak, sıralama buna göre değerlendiriliyor.”
Triatlon yarışlarında mesafeler ne kadar?
Triatlon yarışları, sprint (kısa) ve olimpik olmak üzere iki farklı mesafede yapılıyor.
Sprint, 750 m yüzme, 20 km bisiklet, 5 km koşu; olimpik ise 1500 m yüzme, 40 km bisiklet, 10 km koşu iken Ironman yarışları 3800 m yüzme, 180 km bisiklet ve 42 km 195 m koşudan oluşuyor.
Düzenli test yaptırın!
Triatlonda mücadele edecek triatletlerin düzenli egzersizin yanı sıra düzenli test yaptırması da önem taşıyor. Bu sayede sakatlık riski azaltılabilirken, performans da arttırılabiliyor. Antrenör Can Üstündağ, yapılması gereken testleri şöyle anlatıyor:
Vo2max testi: Laboratuvar ortamında yapılacak bu test, yoğun veya maksimal egzersiz sırasında kullanılan oksijen miktarını rakamsal bir değer olarak görmeyi sağlıyor.
Laktat testi: Bu testin sonucu, sporcunun performansını arttırmak için antrenman yoğunluğunu ve şiddetini daha doğru ve güvenli şekilde planlamaya yardımcı oluyor.
Sakatlık risk analiz raporu: Dikkat edilmesi gereken ve sakatlık riski taşıyan bölgelerin analizini sağlayan bu testten çıkan verilerle, sporcunun yapacağı kuvvet antrenman profilinin belirlenmesi hedefleniyor.
Soğuk oda: Yoğun antrenman temposundan sonra vücudun yenilenme süresini kısaltıp, ağrıların giderilmesinden kronik uyku problemi gibi birçok duruma faydası bulunan soğuk oda, aynı zamanda fizyoterapi hastalarının iyileşme sürecinde de kullanılıyor.
Hipoksik oda: Bu uygulama, irtifa antrenmanı performans artışı sağlamak için antrenman programına eklendiğinde şu sonuçlar elde ediliyor:
- Hemoglobin miktarı altı gün içinde artıyor.
- Kilo kaybı görülüyor.
- Kan volümü azalıyor. Deniz seviyesine indikten sonra 15-20 günde normale dönüyor.
- Kalp atım hacmi 20-21 gün kadar kısa bir süre yüzde 10 miktarında azalıyor. Deniz seviyesine indikten sonra beş gün içinde normale dönüyor.
- 11 gün içinde kırmızı kan hücrelerinde artış gözleniyor. Deniz seviyesine indikten sonra üç-sekiz gün içinde normale dönüyor. Tüm bu gelişmeler uzun dönem korunamadığından, sporcunun bu süreci tamamladıktan sonraki iki hafta içinde hedef performansını göstermesi önem taşıyor.
