Diş Taşı Temizliği Neden Yapılır?
Dişlerinize iyi bakıyor musunuz? Bu sorunun cevabı “evet” olsa bile dişlerinizde plak oluşumu gözlenir. Diş yüzeylerinde ve diş eti çizgisi boyunca yapışkan ve şeffaf bir tabaka oluşur. Bu oluşumlara plak adı verilir. Bu plaklarda yaşayan bakteriler dişin minesine ve diş etlerine zarar verebilir. Plaklar, iyi bir bakımın olmadığı ağızlarda tartar dediğimiz diş taşı oluşumuna neden olur. Diş taşı, bakterilerin ve tükürükteki minerallerin sertleşmesi sonucu oluşur. Plaklar ve diş taşları diş eti iltihabı gibi hastalıklara neden olur. Bu nedenle diş taşı temizliği önemlidir. Peki diş taşı temizliği nedir? Öncelikle bu soruyu cevaplayalım.
Diş Taşı Temizliği Nedir?
Diş taşı temizliği; diş ve diş etinin birleşim hattındaki ve dişlerin yüzeyindeki oluşan ve tartar olarak da bilinen tabakaların diş hekimi tarafından özel aletlerle çıkarılmasıdır. Diş eti çizgisinin üzerinde oluşan yapılar, diş etlerinde inflamasyona yol açarak, hassasiyete neden olabilir ve diş etine zarar verebilir. Bu da zamanla diş eti hastalıklarına yol açabilir. Bunlardan en hafifi diş eti iltihabıdır(gingivitis). Kanama ile kendini gösterir. Sarı, kahverengi, sert ve gözenekli diş taşları, yapısı nedeniyle yiyecek ve çiçekleri kolayca tutabilir, doğru diş fırçalamayı ve diş ipi kullanmayı da zorlaştırabilir. Bakteri oluşumundan dolayı diş taşı, ağız kokusu yaratır. Diş taşı temizliği, ağız hijyeninin korunması ve doğru bakım yapılabilmesini kolaylaştırır ve geciktirilmemelidir.
Diş Taşı Temizliği Nasıl Yapılır?
“Diş taşı temizliği nasıl yapılır?” diye düşünürken bunun evde yapılabilecek bir temizlik olmadığı bilinmeli. Diş taşı temizliği uzman diş hekimleri tarafından diş kliniklerinde yapılır. Çoğunlukla özel el aletleri ve ultrasonik cihazlar ile tartar temizlenir, diş yüzeyinden uzaklaştırılır. Bazı durumlarda lazer cihazlar da kullanılabilir. Plak ve diş taşları ağızdan uzaklaştırıldıktan sonra özel cila maddeleri ve fırçalarla diş yüzeyi cilalanır. Diş yüzeyinin pürüzlü yapısı azaldığı için yeni plak oluşumu zorlaşır.
Diş Taşı Temizliği Ne Kadar Sürer?
Diş taşı temizliği, tartarların derinliğine ve miktarına göre değişir. Diş hekimleri sadece diş taşlarını temizlemek ile kalmaz, tüm ağız içi bakımı da yapar. Ortalama 25-30 dakika süren diş taşı temizliği bazı durumlarda 1 saate kadar uzayabilir. Genellikle tek seansta biter, ileri diş eti hastalıklarının olduğu durumlarda seans sayısı artabilir.
Diş Taşı Temizliği Sonrası Ne Yapılmalı?
Diş taşı temizliği yaptıranlar, diş taşı temizliği sonrası bazı kurallara dikkat etmelidir. Diş temizliği sonrası dişlerde ve diş etlerinde hassasiyet hissedilebilir. Diş temizliği sonrası 1 gün boyunca çok sıcak ve çok soğuk yiyecek ve içecekler tüketilmemelidir. İşlemden sonra en az 2 saat süreyle diş etlerinde renklenmeye neden olan çay, kahve, kola ve sigara gibi ürünlerden uzak durulmalıdır. Diş temizliğine ara verilmemeli, dişlerinizi düzenli olarak fırçalamaya ve diş ipi kullanımına devam edilmelidir.
Diş Taşı Temizliği Ne Sıklıkla Yapılmalı?
Diş taşı temizliğinin hangi sıklıklarla yapılması gerektiğine diş hekimi karar verir. Diş hekimi kontrollerinin sıklığı ve ağız içi hijyen ve bakım da burada belirleyicidir. Uzmanlar, diş eti hastalığı ya da riski olması durumlarında (sigara içilmesi, diyabet hastalığı, vb.) diş taşı temizliğinin 6 ayda bir yapılmasını önerir. Ağzınız ve tükürük yapınız plak ve tartar oluşumuna yatkınsa daha sık muayene ve diş temizliği yapılabilir. Diş taşına daha yatkın olan kişiler şunlardır:
- Genellikle yaşlanma ve ilaç kullanımı nedeniyle ağız kuruluğu olanlar
- Diş temizliğini iyi yapamayanlar
- Baş boyun bölgesine radyoterapi alanlar
- Sigara kullananlar
- Çok fazla şekerli ne nişastalı yiyecek içecek tüketenler
- Ağız hijyeni rutinini sağlayamayanlar
Diş Taşı Temizliği Zararlı mı?
Ağzımızda yaşayan 700 çeşit bakteri vardır. Bu bakteriler plaklar üzerinde ürerler. Bakterilerle dolu olan plaklar gıdalarla birleştiğinde dişlere zarar veren asit üretilmiş olur. Düzenli diş fırçalama ve diş ipi kullanımı ile diş taşı oluşmadan bu plaklar yok edilebilir. Böylece diş taşı temizliğine gerek kalmaz. Ancak bazı ağızlarda diş taşına yatkınlık görülür. Bu tartarlar diş eti hastalıklarına sebep olduğu için temizlenmelidir. Diş taşları temizlenmediğinde dişlere, diş etlerine ve çene kemiğine zarar verebilir. Uzun süre diş taşlarının temizlenmediği ağızda diş eti iltihabı oluşur. Şişmiş, kırmızı ve kanama ile belirti veren diş eti iltihabı tedavi edilmezse gingivitisten periodontitise dönüşebilir. Yani enfeksiyon diş etinden altındaki çene kemiğine ulaşır. Hatta ilerleyen bu iltihabi durum dişi çevreleyen kemik dokunun harabiyetine, dişlerin sallanmasına ve dişlerin dökülmesine kadar götürebilir.
Diş taşı oluşumuna engel olmak için aşağıdaki önerilere uyabilirsiniz:
- Günde 2-3 kez, 3’er dakika dişlerinizi fırçalayın.
- Dişlerinizi fırçalarken fırçayı diş eti çizgisine 45 derecelik açı ile tutun. Dişlerin yarısı kadar minik hareketlerle daireler çizerek fırçalama yapın. Dişleri sert fırçalamak, diş hassasiyetine ve diş eti çekilmelerine ve diş minesinin aşınmasına neden olabilir. Dişlerinizin iç ve dış olmak üzere tüm yüzeylerini fırçalayın. Sadece görünen ön kısmını değil, dil ve damağa bakan arka yüzeylerini de fırçalayın. Çiğneme yüzeylerindeki oluk ve çukurları da fırçalamayı unutmayın. Üst arka dişleri fırçalarken diş fırçası geriye ulaşamıyorsa ağzınızı hafif kapatıp, dairesel hareketlerle geri bölgeleri fırçalayabilirsiniz.
- Günde en az bir kez diş ipi kullanın. Çünkü diş fırçasının giremediği yerlere diş ipi ile müdahale edebilirsiniz. Ayrıca diş aralarını en iyi diş ipi ile temizleyebilirsiniz. Ağız duşları ve gargaralarından da faydalanabilirsiniz.
- Aşındırıcı özelliği olan karbonat, tuz benzeri ürünlerle asla dişlerinizi fırçalamayın. Çizilen ve aşınan mine yüzeyinde daha fazla plak ve tartar birikimi olacaktır.
- Şekerli ve nişastalı yiyecek ve içecekleri tüketmemeye özen gösterin. Yapışkan şekerli besinleri tükettikten hemen sonra dişlerinizi fırçalayıp diş ipi kullanmaya çalışın. Hemen fırçalama imkanınız yoksa üzerine bir bardak su için ve dilinizle dişlerinizin üzerinden geçin.
- Düzenli olarak diş muayenesine gidin ve düzenli ağız bakımı yaptırın. Diş eti hastalığınız varsa diş hekiminin uygulayacağı tedaviye uyun.
- Sigara ve tütün ürünleri kullanıyorsanız kesin. Çünkü bu ürünleri kullananlarda tartar oluşma riski daha yüksektir.
- Ağızdaki bakteri yükünü azaltmak için dilinizi fırçalamayı unutmayın.
