Çocuklarda Yüksek Ateş
Koltuk altından 37, kulaktan 37.3 ve makattan ise 38 derecenin üzerindeki ateşlerde yüksek ateşin varlığından bahsetmek gerekiyor. Yapılan deneysel çalışmalara göre 39 dereceye kadar olan ateşte kişinin mikroplara karşı savunma işlevi artıyor ve mikrop üremesi baskılanıyor.
Uzmanlar da her ateşten değil, ateşin bazı derecelerinden korkmamızı söylüyorlar. Ancak anne babaların havale ihtimalinden dolayı ateşi endişeyle karşılayarak aceleci davranabiliyor. Bu nedenle ateşe müdahale edilirken paniklememek ve çocuğun genel durumu iyiyse, huzursuzluğu yoksa belli bir dereceye kadar (38-38.5 derece) ateşe izin verilmesi gerekiyor.
Çocuklarda Ateş Nasıl Düşürülür?
Ateş düşürücü tedavi, enfeksiyon hastalıklarının gidişinde herhangi bir değişiklik yapmadığı gibi sonucu da etkilemiyor. Ancak ateşi 39 derecenin üzerine çıkan çocukta huzursuzluk gelişiyor. Bu durumda çocuğun rahatlamasını sağlamak için ateşin düşürülmesi yarar sağlıyor.
- Bu yolda ilk adım çocuğun üzerinin açılması, kıyafetlerinin inceltilmesi veya çıplak bırakılmasıdır.
- Ortam ısısını düşürmek için de odanın soğutulması gerekir.
- Buna rağmen ateş yüksekliği devam eden çocuklara ılık ıslak uygulama (suyun sıcaklığı 29,4-32 derece, bu elin arkası veya dirsekle suya bakıldığında hafif ılık hissedilecek ısıdır) yapılmalı.
- Fiziksel önlemlere rağmen ateşi devam eden çocuklara, hekim tarafından önerilen ateş düşürücüler mutlaka önerilen miktarda ve aralıkta kullanılmalı.
Çocuklarda Ateş Neden Olur?
Çocuklarda ateş , enfeksiyona karşı vücudun savunma mekanizmasının bir sonucu olarak oluşur. Bununla beraber dehidratasyon yani sıvı kaybı, ortamın ısısının yüksekliği, romatolojik inflamatuvar ya da endokrinolojik (hormonal) durumlar da ateşe neden olabilir.
Ateş halinde vücutta birçok mekanizma etkileniyor. Sıvı ve kalori ihtiyacının artmasına neden oluyor. Oksijen tüketimini artırdığı için, karbondioksit oluşumu ve kalp yükü artıyor. Bu durum kalp yetersizliği olan kişilerde yetersizlik belirtilerinin ağırlaşmasına da neden olabiliyor. Ateş aynı zamanda, kan hücrelerinin yıkımıyla giden bazı kansızlık durumlarında kansızlığı, kronik akciğer hastalığında akciğer yetersizliğini olumsuz etkiliyor. Ayrıca diyabette kan şekerini, diğer doğumsal metabolik hastalıklarda ise hastalığın türüne göre şiddetini veya atakların oluşumunu etkiliyor. 6 ay-5 yaş arası çocuklarda ateş, ateşli havale riskini artırabildiği gibi ayrıca epilepsili çocuklarda da kasılmaların sıklığı ateşle birlikte artıyor.
Yüksek Ateş Vakalarında Yapılan 3 Yanlış Hareket
Gereksiz ilaç kullanma: Vücut sıcaklığının normal sınırlarının bilinmemesi nedeniyle havale endişesiyle tehlike sınırlarının çok altında gereksiz ve abartılı ilaç kullanımı en önemli yanlışlardan biri. Ateş düşürücülerin önerilenden daha sık aralıklarla veya üst üste kullanımı ilaçların zararlı etkilerinin ortaya çıkmasına sebep olabiliyor. Ayrıca yanlış ilaç kullanımından biri olarak çocuklarda asetilsalisilik asit etken maddeli ilaç kullanımı Reye sendromu denilen hayatı tehdit eden bir hastalık tablosuna neden olabiliyor.
Soğuk su ya da buz uygulama: Yapılan yanlış uygulamalardan biri de, ılık ıslak uygulama yerine, aşırı soğuk su hatta bazen buzlu su ile ateşin düşürülmeye çalışılması oluyor. Bu durum, hipotermi denilen ve çocuğun hayatını tehdit edebilecek ateşin aşırı düşmesiyle sonuçlanabiliyor. Ayrıca ilk anda düşen ateş daha sonra rebaund etkisiyle tekrar yükselebiliyor. Soğuk su/buz uygulamasının sıcak çarpması veya malign hipertermi denilen ve ateşin 40’ın üzerine çıktığı istisnai durumlar dışında kullanımı gereksiz ve zararlı bulunuyor.
Antibiyotiğe başlama: Aileler sıklıkla ateşi bakteri enfeksiyonuyla ilişkilendirerek bir an önce antibiyotiğe başlama eğiliminde oluyor. Oysa ki çocuklarda ateşin en sık sebeplerinden biri virüslerdir ve antibiyotik kullanımına gerek yoktur. Bu nedenle doktor muayenesi olmadan antibiyotik başlanmaması ve doktora antibiyotik uygulaması veya yazması için baskı uygulanmaması önem taşıyor.
Acil müdahale gerektiren durumlar
1. 0-3 ay arası bebekler. Bu dönemde ateşli küçük çocukların yüzde 70’inde bakteri enfeksiyonu sorumlu olurken, yüzde 10-15’inde ağır bakteri hastalığı saptanıyor. Özellikle yeni doğan dönemi denilen 0-28 günlük bebeklerde ateş hastaneye yatırılarak izlem ve tedavi gerektiriyor.
2. Çocuk daha önce ateşli ya da ateşsiz nöbet veya havale geçirmişse,
3. Kronik akciğer hastalığı varsa,
4. Doğumsal kalp hastalıkları bulunuyorsa,
5. Diyabet gibi metabolik hastalıkları tanısı almışsa,
6. Yoğun sıvı kaybı ve şok tablosu varsa,
7. Çocuk enerjisiz ve düşkün görünüyorsa,
8. Ateş vücutta döküntüyle seyrediyorsa,
9. Ateş 40 derecenin üstündeyse.
