Çocuk beslenmesinde tuza dikkat!
Çocuk yemek yemekte sorun yaşıyorsa ve bu sorunu tuz ekleyerek çözeceğinizi düşünüyorsanız, yanılıyorsunuz. Bebekler henüz bu tadı bilmediği için tuzsuz gıdaları olduğu gibi kabul edebilir. Aynı zamanda damak tadı ilk 2 yılda geliştiği için bebeğinize yemeği tuzlu sunarsanız, ileriki yaşlarda tuzu fazla kullanabilir. Bir araştırmaya göre doğumdan 15 yaşına kadar kan basınçları izlenen çocuklarda şöyle bir sonuç çıkmıştır;
1 yaşından önce besinlerinde fazla tuz bulunan çocukların, düşük tuz alanlara göre kan basınçları daha yüksektir. Bunun sonucunda da çocuk yetişkin dönemine geldiğinde daha erken yaşta, hatta çocukluk çağında bile yüksek tansiyon hastası olabilir. Aşırı tuz tüketimi sonucu gelişen yüksek tansiyon çocukların erişkin yaşlarda kalp krizi ve felç geçirme riskini tetikler. Aynı zamanda mide kanseri ve kemik erimesine (osteoporoz), neden olur. Hatta astım belirtilerini de şiddetlendirir.
1 yaşına kadar tuz yasak!
Ülkemizde ebeveynlerin yüzde 60’ı çocuklarına 1 yaşından önce, yetişkinler için yapılan tuzlu ve salçalı yemeklerden yedirmektedir. 1 yaşını doldurana kadar bebeğin tuza ihtiyacı yok ve sağlığı için de kesinlikle verilmemesi gerekir. Çünkü bu yaşlar aşırı sodyum, yani tuz tüketimine bağlı ileri yaşlarda gelişebilecek tansiyon hastalığı yönünden belirleyici bir dönemdir. Bunun nedeni ise 1 yaşın altındaki çocukların böbrek fonksiyonları tam gelişmediğinden yüksek tuz ve elektrolit yükünü yeterince dengeleyememesi. Bunun sonucunda da böbreğe aşırı yük biner. 6 aya kadar anne sütündeki, daha sonra da katı gıdalardaki besinlerin içindeki tuz miktarı bebek için yeterlidir.
Günde ne kadar tuz tüketmeli?
Ülkemizde çocukların çoğu, tavsiye edilen günlük miktarın 2 katı kadar tuz tüketir. Vücudumuzda sıvı elektrolit dengesi ile sinir iletiminin sağlanmasında ve kasların çalışmasında önemli fonksiyon üstlenen bir mineraldir. Özellikle iyotlu tuz çocukların zihinsel ve beyin gelişimi için faydalıdır. Aynı zamanda fiziksel büyüme ve gelişiminde önemli olan tiroit hormonun yapımı için gerekir. Dolayısıyla yetişkinler gibi çocukların da tuz almaları gerekir, ancak miktarı önemlidir. Günde tüketilmesi gereken tuz miktarları şöyledir;0-6 ay 1 gr altında
- 7-12 ay 1 gr (yarım çay kaşığı)
- 1-3 yaş 2gr (1 çay kaşığı)
- 4-6 yaş 3 gr (yarım tatlı kaşığı)
(1 tatlı kaşığı 6 gram tuz içerir.)
Çocuğunuzun tuz tüketimini azaltmanın yolları
Çocuklarda tuz tüketimini azaltmanın formülleri şöyledir;
- 1 yaşına gelinceye dek yemeklerine sofra tuzu serpmeyin.
- Bebeğinize kendi yemeğinizin suyundan yedirmeyin. Çünkü tuz içeriği yüksek ve besin değeri çok düşük şekilde beslemiş olursunuz.
- Salam, sosis, mısır gevreği ve hazır çorba gibi işlenmiş ürünlerden, salamura zeytin ve peynir, turşu ile tuz içeriği yüksek peynirlerden kaçının.
- Şekerli bisküvi, kraker ile katkı ve koruyucu içeren gıdaları vermeyin.
- Hazır gıdaların sodyum içeriğini kontrol edin.
- Taze ve tuz eklenmemiş besinleri tercih edin.
- Sofrada tuzluk kullanmayın. Bu sayede tuz tüketimini yüzde 15 oranında azaltırsınız.
- Baharat, maydanoz, nane, kekik ve fesleğen gibi aroma sağlayıcılarını tuz yerine kullanın.
- Sebze meyveyi taze olarak verin. Çünkü kurutulmuş veya konserve sebze meyveler daha fazla tuz içerir.
- İşlenmiş atıştırmalıklara alternatif olarak meyve veya fındık, ceviz, badem, folik asit, potasyum ile çinkodan zengin besinler yedirin.
- Haftada 4-5 porsiyon kuru baklagil vermeye özen gösterin.
- Tuz içerdiği için gazlı içeceklerin tüketimini su veya taze meyve ile değiştirin.
Şekerli besinlerin içinde bile tuz var
Tuz tüketimiyle ilgili karşılaşılan en önemli sorun, çocukların en sevdiği gıdalarda bulunmasıdır. Örneğin hazır hamburger çocuğun günlük ihtiyacının 2 katından fazla tuz almasına neden olur. Aynı zamanda ekmek, pizza, sosis, hazır çorba, cipsler ve çerezler de fazla tuz içerir. Hatta kahvaltı gevrekleri, bisküvi, puding ile sıcak çikolata gibi şekerli gıdalar da yüksek miktarda tuz barındırır. Bunların yanı sıra damak tadı tuza oldukça yatkın olan ailelerin sofrasında pişen yemeklerin tuz içeriği de yüksek ve çocuğun ihtiyacının üzerinde olur.
