Skolyoz nedir?
Düz olması gereken omurganın yana doğru (sağa veya sola) eğrilmesi skolyoz olarak tanımlanır. Doğuştan olabildiği gibi, çocukluk veya ergenlik döneminde ortaya çıkabilir. Skolyozun çeşitli tipleri bulunur. En sık görülen ve nedeni tam olarak bilinmediği için ‘idiopatik’, bir başka deyişle ‘sebebi bilinmeyen’ adını alan skolyoz tipi, ergenlik çağına giren her 100 çocuktan 3’ünde ortaya çıkar. Küçük yaşlarda kız ve erkekler eşit oranda etkilenirken, ergenlik döneminde ise skolyoz oluşma riski kızlarda 10 kat fazladır.
Her 6 ayda bir kontrol
Basit skolyoz estetik görünüm dışında bir problem oluşturmazken, ilerleyen skolyozlar ise günlük aktiviteleri büyük oranda kısıtlayabilir, depresyon ve anksiyete gibi ruhsal sorunlara, hatta kalp ve akciğerlerde kalıcı hasarlara yol açabilir. Skolyoz önlenebilen bir hastalık olmasa da, erken teşhis ve tedavi sayesinde bu problemlerin önüne geçilebilir. Bu yüzden her ebeveynin çocuklarını özellikle 9 yaşından 16 yaşına kadar, her 6 ayda bir düzenli olarak kontrol etmeleri gerekir.
Skolyoz ergenlikte riskli
Skolyozun ilerlemesini belirleyen en önemli faktörü, çocuğun büyüme potansiyeli oluşturur. En yüksek riskli yıllar ise eğriliklerin ayda bir veya iki derece arttığı, ergenlikteki hızlı boy uzaması dönemidir. Kızlarda daha sık görülmesinin olası sebeplerinden birisi ise hızlı büyüme evresini daha kısa sürede tamamlamaları ve omurganın bu sürece uyum sağlayamaması. En riskli dönem, büyümenin en hızlı yaşandığı adetin görülmesinden hemen önceki süreçtir.
Skolyozun en önemli 3 belirtisi
Aşağıda yer alan belirtilerden biri varsa, çocuğunuzda skolyoz olabilir. Bu durumda zaman kaybetmeden konusunda uzman bir hekime başvurmayı ihmal etmeyin. Pek çok belirtisi olsa da, özellikle 3 belirtiye çok dikkat etmeniz gerekir.
1. Bir omzunun diğerinden daha yüksek olması.
2. Belin bir tarafının içeriye doğru oyuk iken diğer tarafının dışarı doğru çıkması veya daha dolgun görünmesi.
3. Çocuğunuza arkadan baktığınızda ve omurgasını yere paralel hale gelene kadar öne eğmesini istediğinizde; sırtının bir tarafının diğerine göre daha yüksek görünmesi. Buna “hörgüç” görüntüsü denir. Bu görüntü omurganın aynı zamanda kendi etrafında dönmesi nedeniyle oluşur. Kimi zaman, çocuğunuzun öne eğilmesine bile gerek kalmadan, dışarıdan bakıldığında, sırtının bir tarafında hörgüç gibi bir kabarıklık fark edilebilir.
Skolyozun diğer belirtileri
- Bir kürek kemiğinin diğerine göre daha yüksekte veya daha belirgin olması
- Kollarını yanlara sarkıttığında, bir tarafta kolla gövde arasında daha fazla boşluk olması
- Bir kalçasının diğerine göre daha yüksek veya daha belirgin görünmesi
- Kafa izdüşümünün leğen kemiklerinin ortasına denk gelmemesi
- Gövdenin bacaklara göre orantısız kısa olması
- Denge bozuklukları oluşması
Hangi skolyoz dereceleri tehlikeli?
- Skolyoz nedeniyle vücutta oluşan şekil değişikliğinin şiddeti ile tipi, omurgadaki eğriliğin şekline göre değişir.
- Skolyoz 0-20 derece arasında olduğunda dışarıdan dikkat çekmez.
- 20-40 derece arasında çıplak vücuda bakıldığında fark edilebilir, ancak günlük yaşantıyı olumsuz etkilemez.
- Ergenlik dönemi sonunda 40 derece altında kalırsa ilerlemesi devam etmez.
- Ergenlik sonunda 40-50 derece arasında olan sırt eğriliklerinin yakın takip edilmesi gerekir. 50 derece üzerindeki eğrilikler erişkin yaşta da ilerlemeye devam eder.
- 70-80 dereceyi aşan skolyozlar ileride ağrı nedeniyle yeti kayıplarına yol açabilir, kalpte ve akciğerlerde ciddi kalıcı hasarlar oluşturabilir. 10 yaşından önce bu derecelere ulaşırsa, erişkin yaşlarda çok ciddi derecelere ulaşıp, yaşam süresini kısaltabilir.
