Zeka testi hangi sorunları ortaya çıkarabilir?
Ebeveynlerin çoğu “çocuğum zeki mi, yoksa yaşıtlarına göre geride mi veya zekâ seviyesi nedir” diye merak eder. Her anne baba çocuğu için en iyi eğitimi, en doğru yönlendirmeyi yapmak ister. Bu noktada bebek ve çocukların gelişimlerini takip ederken uzman ve ailelere veri olabilecek en güzel kaynak zeka testleridir.
Zeka testleri çocukların muhakeme yapma, algılama, dikkat, kelime bilgisi, motor becerileri, genel bilgiler ve hafıza yeteneklerini ölçen araçlardır. Bu testler sayesinde çocukların zihinsel durumları ortaya çıkar. Zekalarında bir sorun olup olmadığını anlamaya yarar. Ayrıca zekâ testleri problemlerin teşhisi için çok yararlı bir araçtır. Zeka testleri klinik ortamda farklı amaçlarla kullanılabilir. Çocuğun zihinsel gelişim geriliği veya üstün zihin gücünün hangi alanlarda fazla ve az gelişmiş olduğu bu testler aracılığıyla tespit edilebilir. Bununla birlikte çocukta herhangi bir nörolojik, işitsel veya görsel bir sorun olup olmadığı da saptanabilir. Çocuğun herhangi bir psikopatolojisi varsa zeka testi bu konuda yardım alınması için de yol gösterici olabilir.
Zeka gelişiminin en hızlı olduğu dönem 0-2 yaştır
İki yıl sonra bebek artık konuşabilen, yürüyebilen, hatırlayabilen, neden-sonuç ilişkisi kurabilen bir kişi haline gelir. Bunun yanı sıra zeka ilk 10 yıl içinde büyük bir gelişme kaydeder.
Çocuğuna 2- 6 yaş arasında zeka testi uygulatan bir aile çocuğunun zihinsel gelişiminin farkında olup uzmanla birlikte hangi alanda önlem alabileceğini, hangi telafi eğitimlerine ağırlık vereceğini, çocuğunun beceri ve yeterlilikleri doğrultusunda nasıl yönlendirebileceğine dair bir yol izleyebilir.
Beklentilerinizi dengeleyebilirsiniz
Eğer çocuğunun zihinsel gelişimi hakkında bilimsel veri yoksa çocuğun yeterli olmadığı alanlarda ailelerin beklentileri yüksek düzeyde olabilir. Çocuğuna yapabileceğinden fazla sorumluluk verebilir. Ders çalışma baskısı oluşur. Çocuğun gelişim düzeyine göre müdahale edilmesinde geç kalınmış olunabilir.
Üstün zekalı çocuklar
Zekası yaşıtlarına göre üstün bir çocuk bilimsel veriler doğrultusunda daha iyi yönlendirilebilir ve üstün olduğu alanlar daha verimli kullanabilir. Tersi bir durumda da erken önlem alınarak telafi eğitimleri sayesinde beceri ve faaliyetlerinde potansiyeli ölçüsünde ilerleme sağlanabilir.
Zeka testiyle çocuklarınızı doğru yönlendirin
“Stanford Binet” zeka testi 2- 6 yaş arasındaki çocukların zekasını değerlendirirken sık kullanılan “IQ” testidir. Uygulama bireysel olarak yapılır. Testin süresi çocuğun performansına bağlı olarak değişmekle birlikte ortalama 50-60 dakikadır. Teste başlanacak yaş dilimi, çocuğun takvim yaşının bir alt diliminden başlayacak şekilde hesaplanır. Testte her yaş dilimine göre hazırlanmış, farklı standart sorular yer alır. Testler klinik psikoloji de bazı sorunların belirlenebilmesinde bir araç olarak kullanılır. Evde veya okulda öğrenme güçlüğü, aşın hareketlilik, dikkat eksikliği, uyum ve davranış sorunları gibi bir takım sorunlar yaşayan çocuklara zekâ testlerinin uygulanması gerekebilir.
Ailenin, çocuğun davranışları ve okul başarısına ilişkin gözlemlerini uzmanla paylaşmasıyla birlikte gerekli görülürse de zeka testi yapılabilir. Zeka testinin alt bölümlerine bakılarak çocuğun hangi alanlarda daha başarılı olduğu, hangi alanlarda iyileştirilmesi gereken taraflarının olduğu tespit edilir. Zeka testleriyle ulaşılmak istenen hedef; sonucun aileyle paylaşılarak çocuğu daha doğru bir şekilde yönlendirmektir. Çocuğun zekası hakkında güvenilir bir sonuca ulaşabilmek için zihin işlemleri gerektiren problemlerle karşı karşıya getirmek ve objektif bir değerlendirme yapmak gerekir. Bunu yaparken uygulamayı yapan uzmanın testle ilgili eğitim almış olması önemlidir.
Çocuğunuzu zeka testine götürürken bu cümlelere dikkat!
Anne babaların birçoğu çocuklarını zeka testine götürmeden önce zeka testleri hakkında bilgi sahibi olmak isteyebilir. Bu durum anne, baba ve çocuğun kaygılarını artırır. Zeka testi sorularının bu sebeple uzman kişilerin dışında aileyle, öğretmenlerle paylaşılması doğru değildir. Bu durum testin güvenilirliğini zedeleyerek mesleki etik değerlere aykırı bir duruma sebep olur. Çocuklarını zeka testi uygulamasına getiren anne ve babalar kaygılarını kontrol etmeye çalışmalı ve bu durumu çocuklarına yansıtmamalıdır. Çocuğa, zeka testine götürülmeden önce asla "zeka testi yaptıracağız" veya "oyun oynayacaksın" cümlesi kullanılmamalıdır. "Uzman kişi seninle bir çalışma yapacak" gibi cümleler söylemek daha doğrudur. Çeşitli bilmeceli bir çalışmanın yapılacağı bir yere gidileceği de ifade edilebilir. İlk görüşmede güven ilişkisi oluşturmadan uygulama yapmak sağlıklı sonuçlar vermeyebilir. Ailenin de isteğiyle birlikte bir seans davranışsal gözlem görüşmesi yapıp, ikinci seansta zeka testi uygulaması yapmak daha sağlıklı sonuçlar verir.
Televizyon çocuklarda zeka gelişimini olumsuz etkiliyor
Televizyon, çocukların zeka gelişimini olumsuz yönde etkiler. Televizyonun, özellikle hayatın ilk yıllarında çocukların dünyasında yer almaması önerilir. Çünkü ilk iki yaşta beynin yüzde 70-80'i tamamlanır. Zekayı geliştirmek için çocuğunuza kitap okuyun ve televizyondan uzak tutun. İki yaşından sonra da günde en fazla bir saat televizyon izlettirin. Bu izleme süresinde de çocukla karşılıklı etkileşim halinde olunması önerilir. Yani çocukla izlediği şey hakkında sohbet edin, sorular sorun ve cevap vermesini bekleyin.
