Hastalıklardan korunmanın kolay yolu: El yıkamak
Sağlığa zarar verecek ortamlardan korunmak için yapılacak uygulamalar ve alınan temizlik önlemlerinin tümü ‘hijyen’ olarak tanımlanır. Hastalıklardan korunmak için en önemli etkenlerin başında da hijyen kurallarına uymak gelir.
Başta kişinin kendi sağlığı olmak üzere, başkalarının da sağlığını korumanın en önemli aracıdır hijyen yani temizlik. Birçok enfeksiyon hastalığının kontrolünde kişisel temizlik alışkanlıkları çok önemlidir. Sadece beden temizliği değil, kullanılan her şeyi ve her ortamı temiz tutmak da sağlıklı kalmanın gereğidir. Hastalıklardan korunmada en iyi, en etkili ve en ucuz yöntem ise el yıkamadır. Küçük yaşlardan itibaren çocuklarda el yıkama alışkanlığının geliştirilmesi, önemli hastalıklardan korunmada oldukça etkilidir.
El hijyenine uyulmazsa hastalık riski artar
Özellikle okul ve kreş gibi toplu ortamlar bulaşıcı hastalıkların yayılması için en uygun ortamı hazırlar. Okullarda sık rastlanan bulaşıcı hastalıklar; gribal enfeksiyonlar, hepatitler, döküntülü hastalıklar ve parazit enfeksiyonları olarak karşımıza çıkar. Bu hastalıkların bazıları aşının tam olarak uygulanması ile önlenebilir. Bazı hastalıklarından korunmak ise hijyenik şartlara, tuvalet temizliğine ve el temizliğine dikkat edilmesi ile mümkündür.
Ellere dikkat!
Kişinin günlük yaşamında çevresiyle olan her türlü ilişkisini sağlayan eller pek çok mikroorganizmayı taşır. Özellikle okul gibi kalabalık ortamlarda el hijyenine dikkat edilmediğinde, çocuklar başta grip olmak üzere hepatit A ve bağırsak enfeksiyonları gibi bulaşıcı hastalık riskleri ile karşı karşıya kalır. Çocuklarımızı üst solunum yolu enfeksiyonlarından korumak için ise hasta çocuk ve erişkinlerden uzak tutmak, sık el yıkamak veya el dezenfektanı kullanmak, kağıt mendil bulundurmak (kullanılan mendil hemen çöpe atılmalı), özellikle birçok çocuğun bir arada bulunduğu ortamlarda oyun alanlarının ve oyuncakların uygun şekilde günlük olarak temizlenmesi ve grip aşısı yaptırılması önemlidir.
Elinizi en az 30 saniye su ve sabunla yıkayın
Temiz görünen ellerde bile hastalık yapıcı binlerce mikroorganizma bulunabilir. Grip ve sarılık virüsleri, ishal etkenleri, bağırsak parazitleri eller aracılığı ile ağıza oradan da vücuda yayılabilir. Bu nedenle özellikle tuvaletten sonra ellerin gerektiği gibi yıkanmaması durumunda, okulda çocuklar arasında yapılan silgi ve kalem gibi eşyaların alışverişinde bile mikrop transferi olabilir. Öksürme ve hapşırma ile bu eşyalara bulaşan hastalık yapıcı mikroplar, eller aracılığıyla vücuda alınabilir. Tuvalet kullanmadan önce ıslak mendillerle oturakların silinmesi ve üzerine tuvalet kağıtlarının serilmesi pek çok mikrobun temas etmesini önleyecektir. Ancak temizlik sonrası eller dikkatle yıkanmalıdır. Hijyenik el yıkamada en az 30 saniye süresince eller sabunla ve suyla yıkanmalıdır.
Elinizi yıkayamıyorsanız dezenfektan kullanın
Küçük yaşlardan itibaren çocuklarda el yıkama alışkanlığının geliştirilmesi, önemli hastalıklardan korunmada oldukça etkilidir. Okul çağına gelen çocuk için daha da önemli hale gelen el yıkama alışkanlığı çocuklarımızı pek çok enfeksiyona karşı koruyacak en önemli tedbir olacaktır; yemek öncesi ve sonrasında, tuvalet öncesi ve sonrasında; bozulmuş gıda ve çöplere elle temas ettikten sonra, hapşırma ve öksürme sırasında ağızın elle kapatılmasından sonra, toplu taşıma araçları, para alış verişi, ortak telefon kullanımından sonra, kedi, köpek ve diğer hayvanlarla yakın temas sonrası, okuldan ve işten eve geldikten sonra mutlaka doğru yöntemle yıkanmalıdır. Bu tip günlük temaslardan sonra her zaman el yıkamak mümkün olamayacağı için yanımızda küçük tüpler halinde el dezenfektanı jeller bulundurmayı alışkanlık haline getirmeliyiz.
Toplu yaşanan yerlerde sıvı sabun tercih edin
El hijyeninde amaç; kimyasal ve fiziksel zararlıların ve enfeksiyonlara yol açan mikroorganizmaların uzaklaştırılmasını sağlamaktır. Eller sadece su ile yıkandığında, mekanik etki ile görünür kir uzaklaştırılmakta ancak tam bir hijyen sağlanamaz. Bu nedenle, el temizliğinde su ile birlikte sabun kullanılması gerekir. Normal katı el sabunları ve sıvı sabunlar, meydana getirdikleri etkiler bakımından farklı olmamakla birlikte, katı sabunlar bulunduruldukları ortamlardan ve kullanan kişilerin kullanımdan sonra genellikle sabunları temizlemeden yerine koymalarından dolayı, kirlilik kaynağı olabilir. Bu nedenle, özellikle toplu yaşanan yerlerde el temizliğinde sıvı sabunların kullanımı tercih edilmelidir. Sıvı sabun alınırken, zararlı mikropların üremesini engellemek amacıyla çabuk tükenen az miktarda olanlar tercih edilmelidir.
Kişisel ve toplum sağlığı açısından doğru el yıkama alışkanlığını kazanır ve çevremize de bu alışkanlığı aşılayabilirsek pek çok bulaşıcı hastalıklar ile besin kaynaklı hastalıkların önüne geçebilmek adına büyük bir adım atmış oluruz.
