Stent sonrası dikkat!
Sigara, yüksek kolesterol, hipertansiyon, diyabet gibi kalp damar tıkanıklıklarına yol açan bu etmenler, doktor kapısını çalmanıza neden olur. Bazı kalp damarlarındaki tıkanıklıklar ise kaçınılmaz olarak kişiyi bypass ameliyatına götürür. Hangi durumlarda bypass gerekir, stent ne işe yarar gibi sorular kafanızda dolanıyor olabilir. Bypass ameliyatı ve stent ile ilgili merak edilen sorular ve yanıtları…
Bypass ameliyatı neden yapılır? Bypass riskleri nelerdir?
Kişilerin kalp damarlarının tıkanmasına neden olan olaylar, yaygın ve tedavisiz kaldıklarında, damar tıkanıklık sayısı ve seviyesi yüksek olduğunda, biraz daha geç kalındığında hastayı ancak bypass ile tedavi edebilmek mümkün olabilir. Ne kadar çok sayıda ve ne kadar uzun damar bölgesi tıkanmışsa; ameliyat daha karmaşık bir hale gelir. Gittikçe bypass edilen damar sayısı artar ve daha uç noktalara bypass gerektiğinden ameliyatın riski de artmış olur.
Bypass mı, stent tedavisi mi?
Bu konuda yapılan çok sayıda bilimsel araştırma mevcut. Bypass mı, yoksa stent tedavisi mi kararını verirken bu bilimsel çalışmaların sonuçlarına ve kişinin genel durumuna göre karar verilir. Kısaca tıkalı damar sayısı arttıkça kişinin bypass ameliyatına gitme olasılığı da artar. Ancak daha erken dönemde teşhis edilirse ve tıkalı damarın yapısı stent ile açılabilecek durumdaysa, kişinin bypass olmasına gerek kalmaz. Ancak sınırlar bu kadar keskin değildir. Örneğin; hastanın akciğer ve böbrek gibi diğer organ fonksiyonlarının da bypass ameliyatını kaldırabilecek düzeyde olması gerekir.
Stent takılan kişiler neye dikkat etmeli?
Ameliyat olup stent takılan kişiler, tekrar yaşam şekillerini bozarak, kilo alarak, egzersiz yapmayarak, tekrar sigaraya başlayarak veya kolesterollerini yükselterek veya ilaçlarını aksatarak damarlarının tekrar tıkanma riskini artırırlar.
Stent taktırıp tekrar tıkanıklık teşhisiyle geri dönenlerin oranı nedir?
Bacaktan alınarak yapılan bypass damarlarının 10 yıl sonra yaklaşık yüzde 50’si tıkanır. Göğüsten alınan bypass damarının ise bu sürede tıkanma olasılığı yaklaşık yüzde 20-25’tir. Günümüzde kullanılan ilaçlı stentlerin tekrar tıkanma olasılıkları yaklaşık 3 yıl sonra yüzde 10’dur.
Operasyon geçiren kişilerde ölüm riski nedir?
Yapılan kötü yaşam ve tedavi uyumsuzlukları sonucu damar tekrar tıkanabilir. Genetik riski yüksek grupta ise bu tıkanıklık daha yüksek olasılıkla meydana gelir. Bu durumda damarı tekrar açmak için yeni bypass veya tekrar stent tedavisi gerekebilir. Her yeni girişim veya ameliyat riski artırır.
Kalp hastalıkları erkeklerde daha sık ve kötü mü seyreder?
Kalp damar hastalığı erkeklerde daha sıktır, ancak kalp krizi geçirildiğinde veya damar tıkanıklığı olduktan sonraki kısmı kadınlarda daha zor ve risklidir. Kadınların daha fazla egzersiz yapmaları ve özellikle menopoz sonrası kilo almamaya, yağlanmamaya, düzenli kalp damar riski kontrolü yaptırmaları gerekir.
İlaç kullanımı neden önemlidir? Bitkisel ilaçların tedavide yeri var mı?
Bypass geçiren ya da stent takılan kişiler, mutlaka kan sulandırıcı ilaç ve kolesterol düşürücü ilaç kullanmalıdır. Kolesterol ilaçları konusunda yer alan yalan yanlış bilgilendirmelerden etkilenmemelidir. Bu konularda medyadan değil, bilim kurumlarından ve hastanelerden profesyonel öneri ve tedavi hizmeti alınması daha doğrudur. Türkiye’de en çok yapılan yanlışlardan birisi de tamamen bitkisel tedavi. Hiçbir bilimsel dayanağı olmayan ve hele de tedavi etme yetkinliği olmayan bu kişilerden ve tedavilerden kesinlikle uzak durulmalıdır.
