Bel fıtığı nedir?
Bel bölgemizde bulunan omurların arasındaki kıkırdak yapının yırtılarak, omurilikten çıkan sinirleri sıkıştırmasına bel fıtığı denilir. Çağımızın en büyük sorunlarından biri olan bel ağrılarının sadece yüzde 5’i bel fıtığı nedeniyle oluşur. Halbuki her beli ağrıyan bel fıtığı korkusuyla beyin ve sinir cerrahisine başvurur. Oysa bel ağrılarının yüzde 95’i duruş bozuklukları, omurganın denge bozuklukları, bel kaymaları, kireçlenme, bazı romatolojik hastalıklar ve kas spazmları gibi nedenlerle ortaya çıkar.
Bel fıtığı neden olur?
Bel fıtığının en önemli nedeni, disk içi basıncın kontrolsüz bir şekilde yükselmesidir. Genellikle disk içi basınç yatarken 25, yürürken 100, otururken yaklaşık 150 kat fazla olur. Oturup sağa sola eğilirseniz, bu sayı 250-300’lere çıkar. Sürekli oturan ve masa başı çalışan grupta bel fıtığı görülme oranı yüksek olur. Aynı zamanda yanlış kaldırma, çekme, itme hareketlerini kontrolsüz yapanlarda, uzun süre araba kullananlarda oluşma riski yüksektir. Son zamanlarda genetik yapıdan dolayı omurga ve diskin yapısal özelliklerinin de fıtık oluşmasında etkin olduğu yönünde fikirler var.
Bel fıtığı tedavisinde ilk hedef…
Tedavide önemli olan doğal olanı korumaktır. O nedenle cerrahi olmayan tedavi uygulamak önemli. 4 yıl içinde cerrahi tedavi gören kişi ile koruyucu tedavi gören kişilerin ulaştıkları sonuç aynı olur. Gerçek bel fıtıklarının sadece yüzde 15’i cerrahi tedavi gerektirir. Yüzde 85’i ise tutucu tedavi denilen, cerrahi olmayan tedavilerle geçebilir. Ancak, kişinin bel fıtığından dolayı ayak ve bacaklarında ilerleyici kuvvet kaybı ile birlikte olan geçmeyen ağrısı, bacak ve ayak reflekslerinde azalma, büyük tuvaletini ve idrarını tutamama, teşhisten sonra yaklaşık 2 ay süreyle tedavi seçenekleri denenip, yine de sonuç alınamamışsa, cerrahi tedavi önerilir.
Bel fıtığı ameliyatı nasıl yapılır?
Cerrahi tedavi bacağa veya sinirlere basan diskin o kısmının çıkarılması esasına dayanır. Bu işlemin açık ve kapalı ameliyatla yapılmasında büyük bir fark yoktur. Yapılan işlem omurların üzerinde sinire ulaşmak için küçük bir pencere açıp, sinirin üstüne basan kısmın çıkarılması ve sinirin bu konuda rahatlatılması. Bu işi yaparken yaygın olarak mikroskop ve mikro teknikler kullanılır.
Bel fıtığı, ameliyattan sonraki yıllarda tekrar eder mi?
Bel fıtığı ameliyatında, genellikle sinire basan diskin oradaki parçası çıkarıldıktan sonra, geri kalan diskin yüzde 20’sinin çıkarılması hedeflenir. Amaç, tekrarlama oranını en aza indirmektir. Ama diskin tamamı çıkarılamaz, çünkü çıkarılırsa iki omur birbirine sürtünmeye başlar ve düzen bozukluğu oluşur. Ameliyattan sonraki ikinci yılın sonunda, en fazla yüzde 10 tekrarlama oranı olduğu, hastalara ameliyat öncesi anlatılması gerekir.
Bel fıtığı ameliyatlarının başarı oranı nedir?
Bel fıtığında cerrahi başarı oranı doğru tanı ve doğru ameliyat ile yüzde 95'tir. Yüzde 5 oranında ise cerrahi komplikasyon riski olur. Yüzde 1’den az ihtimalle; sinirlerin zarar görmesi, enfeksiyon, kan toplanması, anesteziye bağlı komplikasyonlar oluşabilir. Ölümcül olan iç organ ya da ana damarların yaralanmasına veya aşırı kan kaybına bağlı gelişen komplikasyonlar on binde bir oranında görülür.
Bel fıtığı olanlar günlük hayatta nelere dikkat etmeli?
Günlük hayatta bedeni, omurganın usulüne uygun kullanmak gerekir. Bel fıtığına karşı ağır şeyleri kaldırırken, iterken çekerken dikkat etmek, uzun süre oturmamaya özen göstermek gerekir. Omurga kaslarını güçlü tutmak ve üstüne binen yükü iyi dengelemek için karın, bel ve bacak kaslarını da güçlü tutmak unutulmamalı. Ayrıca germe hareketleri kası kasarak kanlanmasını artırır ve güçlendirir. Bu da omurga üzerindeki yükün dengeli ve eşit paylaşılmasını sağlar.
