Bebeklerde İsilik Neden Olur?
İsilik, tıbben miliaria olarak isimlendirilen, derideki ter bezi kanallarının herhangi bir seviyede tıkanmasına bağlı olarak görülebilen çeşitli döküntülere denir. İsilik bebeklerde sıklıkla ateşli hastalık sonrası, sıcak ve nemli ortam, aşırı terleme ve hava almayan kıyafetlere bağlı görülmektedir. Normal şartlar altında vücut çevresel sıcaklığın artmasına karşı, ısı dengesini sağlamak için fazla ısıyı ter bezlerinden salgılanan ter ile birlikte dışarıya atar. Terin buharlaşması vücudun soğumasını sağlar. Ancak ter kanallarındaki tıkanıklık nedeniyle dışarıya atılamayan ter, cildin alt katmanlarından üst tabakasına sızarak kızarıklık ve devamında kabarıklıklarla seyreden döküntülere yol açar.
Bebeklerde İsilik Nasıl Olur?
İsilik, ter bezi kanalı tıkanıklık seviyesine göre yüzeyelden derine sırayla miliaria kristallina, miliaria rubra, miliaria profunda olarak üçe ayrılır.
Miliaria kristallina, en sık görülen ve en hafif isilik tipidir. Ciltteki ter kanallarının üst tabakasındaki tıkanmaya bağlıdır. Cildin yüzeyinde sıvı ile dolu küçük şeffaf ter kabarcıkları ile seyreder. Kaşıntı veya ağrı görülmez. Özellikle yenidoğanlarda sık görülür.
Miliaria rubra, ciltteki ter kanallarının orta seviyede tıkanıklığına bağlı kırmızı kabarık döküntülerle seyreder. Bu tip isiliğin belirtileri arasında kaşıntı, batma ve karıncalanma hissi, etkilenen bölgede terleme olmaması ile ciltte iltihaplanma görülmesi sayılmaktadır. Lezyonların iltihaplanması durumunda bakteriyel enfeksiyon gelişmiş kabul edilir ve tabloya miliaria püstüloza denir.
Miliaria profunda ise isiliğin en nadir görülen tipidir. Bu isilik tipi, ter kanallarının cildin daha derin tabakasında, yani dermiste tıkanması ile görülür. Miliaria profunda tipik olarak bebeklerden çok yetişkinlerde görülür ve tıbbi müdahale gerektirir.
İsilik Belirtileri
Görüntüde etrafı kırmızı içi sıvı dolu kabarcıklara ek olarak kaşıntı, batma ve karıncalanma hissi, terleyememe daha ciddi durumlarda iltihaplı döküntülere ek olarak ateş, titreme, bulantı ve ağrı gibi belirtiler gözlenebilir.
İsilik Nasıl Geçer?
İsilik tedavisinde ilk adım hemen her zaman cildi serinletmek ve terlemeyi önleyici adımları atmaktır. Sık ılık duş aldırmak, cildi tahriş etmeyecek pamuklu ve ince kıyafetler giydirmek ve ortamı serin tutmak esastır.
İsilik normal şartlar altında kendiliğinden ve sorunsuz bir şekilde iyileşir. İsiliğin daha hafif türleri için isilik görülen bölgeyi serin ve temiz tutmak, aynı zamanda da aşırı ısınmayı önlemek bu iyileşme sürecini hızlandırabilir. Normal şartlar altında cildin soğumasıyla birlikte isilik hızla iyileşir. Ancak nadiren şiddetli vakalarda tıbbi topikal tedavilere başvurmak gerekir.
İsilik tedavi edilmezse tıkanıklık derinleşebilir, tablo giderek ciddileşebilir ve medikal tedavilere başvurmak gerekebilir.
Yenidoğan Bebeklerde de İsilik Olabilir
Yenidoğanlarda da isilik gözlenebilir. Bunun nedeni, yenidoğan bebeklerin ter kanallarının tam olarak gelişmemiş olmasıdır. Olgunlaşmamış ter kanalları kolaylıkla tıkanabilir. Bebek özellikle ısı kaynaklarına çok yakın duruyorsa, çok sıkı ve kalın giydirilmiş ise veya ateşi varsa, yaşamın ilk haftasında isilik geliştirebilir.
Bebeklerde Yüzde İsilik En Yaygını
İsilik belirtileri bebeklerde özellikle terlemenin çok yoğun olduğu baş boyun bölgesi, yüz ve goğüste görülür. Bez değişiminin yeterli sıklıkta yapılmadığı durumlarda bez bölgesinde de isilik gözlenebilir.
Bebekte İsilik Yaşanmaması İçin...
İsilikten etkin bir şekilde korunabilmek için öncelikle aşırı kalın giyimden kaçınmak gerekir. Yaz aylarında yumuşak, hafif ve pamuklu giysileri tercih etmek etkili olur. Kış aylarında ise özellikle çocuklara sadece bir yetişkinin ihtiyacı olacak kadar kalınlıkta kıyafetler giydirilmelidir. Bununla birlikte cildi tahriş edebilecek sıkılıkta ve sertlikte kıyafetlerden kaçınılmalıdır. Sıcak havalarda, doğrudan güneş ışığının etkisinden uzakta, gölgede veya serin bir odada vakit geçirilmelidir. Oda sıcaklığı 24-25 C civarında, nem oranı ise yüzde 50 civarında tutulmalıdır. Aynı şekilde uyku alanı serin tutulmalı ve iyi havalandırılmalıdır. Gözenekleri tıkayabilen yağlı merhemler veya bebek yağları kullanmaktan kaçınmak önemlidir.
İsiliği Başka Hastalıklarla Karıştırmayın
İsilik özellikle yenidoğan döneminde yenidoğan aknesi, su çiçeği, bakteriyel diğer enfeksiyonlar ile karışabilirken, daha ileriki yaşlarda infantil akne, toksik deri döküntüleri ve folikülit gibi durumlarla karışabilir.
